Amerika Birleşik Devletleri-Hırvatistan ilişkileri

Amerika Birleşik Devletleri-Hırvatistan ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Croatia ve USA

Hırvatistan
ABD
Diplomatik Misyon
Hırvatistan'ın Washington BüyükelçiliğiAmerika Birleşik Devletleri'nin Zagreb Büyükelçiliği
Temsilcilik
Pjer ŠimunovićWilliam Robert Kohorst

Hırvatistan ile ABD arasındaki diplomatik ilişkiler, Hırvatistan'ın Yugoslavya'dan bağımsızlığını kazanmasının ardından 7 Nisan 1992'de kuruldu. Karşılıklı ilişkiler samimi, dostane ve çok yakın olmaya devam ediyor.

Hırvatistan'ın Washington DC'de büyükelçiliği, Chicago, Los Angeles, New York City'de genel konsoloslukları ve Anchorage, Kansas City, Pittsburgh, Seattle ve Houston'da konsoloslukları vardır. ABD'nin Zagreb'de bir büyükelçiliği var.[1]

AAmerika'nın Hırvatistan'daki angajmanı, Avrupa-Atlantik kurumlarında güçlü bir ABD ortağı olacak demokratik, güvenli ve pazar odaklı bir toplumu teşvik etmeyi amaçlıyor. İki ülke arasındaki ikili ilişkiler çok güçlü olarak nitelendiriliyor.[2][3]

ABD'deki Hırvat diasporası, tahmini 1,2 milyondan fazla üyesiyle dünyanın en büyüklerinden biridir. Hırvatların çoğu Chicago (~150.000), New York City, New Jersey ve Connecticut (~80.000), St. Louis (~40.000), San Pedro (~35.000), Detroit (~7,000) ve San Jose'de (~5.000) yaşıyor. Hırvat Amerikalılar Ulusal Federasyonu, ABD'deki Hırvatları bir araya getiren ana örgüttür.[4]

Her iki ülke de BM, NATO, Avrupa-Atlantik Ortaklık Konseyi, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası ve Dünya Ticaret Örgütü üyesidir. Ayrıca Hırvatistan, Amerikan Devletleri Örgütü'nün gözlemcisidir.

Elçilik

[değiştir | kaynağı değiştir]
Hırvatistan Büyükelçiliği, Washington, DC
Zagreb'deki ABD Büyükelçiliği

ABD'nin Hırvatistan'daki resmi varlığı, 9 Mayıs 1946'da Zagreb'de ABD Konsolosluğu'nun kurulmasıyla başladı. Konsolosluk 1 Ağustos 1958'de başkonsolosluk oldu.[5]

Yugoslavya'nın dağılmasının ardından ABD, 7 Nisan 1992'de Hırvatistan'ı bağımsız bir devlet olarak tanıdı. Zagreb'deki ABD Başkonsolosluğu 25 Ağustos 1992'de büyükelçilik statüsü kazandı. ABD'nin Hırvatistan'daki ilk büyükelçisi, 1993'ten 1998'e kadar bu pozisyonda görev yapan Peter W. Galbraith'ti.[6]

Hırvatistan'daki ABD büyükelçiliği, Buzin'in güneybatısında, Zagreb'de bulunuyor. 8000m²'lik bu yerleşke Haziran 2003'te açılmıştır. 2013 yılında İngiliz The Independent gazetesinde yayınlanan WikiLeaks belgelerine dayanılarak hazırlanan bir makaleye göre, büyükelçiliğin beşinci katı, CIA ve NSA'nın bölgesel üssü olarak kullanılıyor.[7]

Zagreb'deki ABD büyükelçiliği, Yeşil Elçilikler Birliği'nin kurucu üyesi ve Zagreb Yeşil Bina Konseyi'nin kurucu üyesidir. Buna göre, elçilik geri dönüşüm, enerji ve su kullanımını azaltma programlarını desteklemektedir. Büyükelçilik ayrıca Osijek, Rijeka, Zadar ve Zagreb'deki kütüphanelerde American Corners'a sponsorluk yapıyor.[5][8]

Kasım 2017'den bu yana ABD'nin Hırvatistan büyükelçisi William Robert Kohorst'tur.

Tarih

[değiştir | kaynağı değiştir]

Arka plan

[değiştir | kaynağı değiştir]

Merkezi Hırvat şehri Dubrovnik'te bulunan bir ticaret cumhuriyeti olan Ragusa Cumhuriyeti, ABD'nin bağımsızlığını fiilen tanıyan ilk yabancı ülkelerden biriydi. Ragusa, 7 Temmuz 1783'te Paris'teki Ragusa konsolosu Francesco Favi'nin çabalarıyla fiili tanımayı genişletti. Ancak Cumhuriyet, ABD'yi hiçbir zaman de jure anlamda tanımadı.[9][10]

ABD Başkanlarının Hırvatistan ziyaretleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
George W. Bush, San Marco Meydanı'nda bir konuşma yapıyor

Hırvatistan'ı ziyaret eden ilk ABD Başkanı, Yugoslavya'ya yaptığı devlet ziyareti sırasında 2 Ekim 1970'de Zagreb'e gelen Richard Nixon'dı. Nixon'ın "Hırvatistan ruhu"na övgüsü ve "Yaşasın Hırvatistan! Yaşasın Yugoslavya!" sloganı, Hırvat kimliğine ve Yugoslavya'nın federal çerçevesi içinde daha fazla özerkliğe destek beyanı olarak yorumlandı.[11][12][13]

Bağımsız Hırvatistan'ı ziyaret eden ilk ABD başkanı 13 Ocak 1996'da Bill Clinton'du. Clinton, Bosna-Hersek'in Tuzla kentindeki IFOR birliklerini ziyaretinden dönerken Zagreb Havalimanı'nda birkaç saat geçirdi. Kısa ziyaret sırasında Clinton, Hırvat ve Amerikan bayrakları sallayan bir kalabalığın önünde bir konuşma yaptı, ardından Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franjo Tuđman ile bir araya geldi.[14][15]

4 Nisan 2008'de ABD Başkanı George W. Bush, 2 günlük resmi bir ziyaret için Zagreb'e geldi. Ziyaret, Hırvatistan ve Arnavutluk'un ittifaka katılma daveti aldığı 2008 Bükreş NATO ülkeleri zirvesinin hemen ardından geldi. Bush, Hırvatistan Cumhurbaşkanı Stipe Mesiç ve Başbakan Ivo Sanader ile bir araya geldi ve Zagreb şehir merkezindeki San Marco Meydanı'nda bir konuşma yaptı. Ziyaret sırasında ABD dış politikasını ve Hırvatistan'ın yaklaşan NATO üyeliğini protesto etmek için barışçıl mitingler düzenlendi.[15][16]

Hillary Clinton'ın Hırvatistan ziyareti (2012)

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ivo Josipovic ve Hillary Clinton

ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, 30 Ekim 2012'de Hırvatistan'ı ziyaret etti. Ziyareti sırasında Cumhurbaşkanı Ivo Josipović, Başbakan Zoran Milanović ve Dışişleri Bakanı Vesna Pusić dahil olmak üzere birçok Hırvat yetkiliyle bir araya geldi. Tartışmaların ana başlıkları, Hırvatistan'ın NATO'daki rolü ve Hırvatistan'ın Avrupa Birliği'ne katılımı ile ABD ile Hırvatistan arasındaki ekonomik ilişkilerdi. Bakan Clinton, Hırvatistan'ı "Güneydoğu Avrupa'da iyi eğitimli bir işgücüne, yerleşik bir altyapıya, büyük bir jeopolitik konuma sahip bir lider" olarak nitelendirerek, umut verici bir hedef olduğunu ancak yine de ek reformlara, şeffaflığın artırılmasına, bürokratik engellerin kaldırılmasına ve halen devlete ait olan şirketlerin özelleştirilmesine ihtiyaç olduğunu sözlerine ekledi.[17][18][19]

Joe Biden'ın Hırvatistan ziyareti (2015)

[değiştir | kaynağı değiştir]

25 Kasım 2015'te ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden, eski Yugoslavya ve Arnavutluk ülkelerinin devlet başkanlarını ve özel konukları bir araya getiren Brdo-Brijuni Süreci Liderler Zirvesi'nin özel konuğu olarak Hırvatistan'ı ziyaret etti. Zirveye Hırvatistan Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar-Kitarović ve Slovenya Cumhurbaşkanı Borut Pahor eş başkanlık etti. Başkan Yardımcısı Biden, Hırvatistan Başbakanı Zoran Milanović ve Dışişleri Bakanı Vesna Pusić ile de bir araya gelerek Ortadoğu'daki durum, özellikle Suriye'deki savaş, göçmen krizi ve 2015 Paris terör saldırılarının ardından dünyadaki güvenlik durumu hakkında konuştu.[20][21][22]

Askeri işbirliği

[değiştir | kaynağı değiştir]
Amerika Birleşik Devletleri Ordusu Generali Martin Dempsey ve Hırvat General Drago Lovrić
Hırvatistan Başbakanı Zoran Milanović ve ABD Ordusu Generali Martin Dempsey
Minnesota Ulusal Muhafız Ordusu askerleri, 2012'de Guardex 12 askeri tatbikatları sırasında Hırvat ordusunun üyeleriyle birlikte eğitim alıyor
Hırvat Hava Kuvvetleri ve ABD Donanması uçakları çok uluslu eğitime katıldı

Ocak 2020 itibarıyla, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın web sitesi ABD Savunma Bakanlığı'nın ABD ile "Hırvatistan'ın güçlü bir askeri ilişkisi" olduğunu ve ABD askeri okullarında eğitim, ekipman, ekipman kredileriyle Hırvatistan'a askeri yardım sağlandığını iddia etti.[23]

Nisan 2014'te Hırvatistan, ABD hükûmetinin Hırvatistan'a bağışlamaya karar verdiği 212 MRAP aracından 30 ABD MRAP aracını teslim aldı.[24]

Ekonomik işbirliği

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hırvatistan ve ABD arasındaki ekonomik ilişkiler çok iyi. 2013 yılında Hırvatistan ABD'ye 327.992.000 $ değerinde mal ihraç etti ve buradan 221.794.000 $ değerinde mal ithal etti. ABD, Kuzey Amerika'da Cayman Adaları ve Kanada'nın önünde en önemli Hırvat ticaret ortağıdır ve dünyada sekizinci[25] en önemli ülkedir.[26]

2013 yılında 548.727 geceleme yapan 220.043 Amerikalı turist tatil için Hırvatistan'a geldi.[27] Amerika Birleşik Devletleri ve Hırvatistan'ın ikili bir yatırım anlaşması ve yatırım koruma anlaşması var.

Hırvatistan'ın 1990'ların başında Yugoslav savaşlarının patlak vermesinden önce Yugoslavya'nın bir parçası olduğu sırada Amerika Birleşik Devletleri'ne çok sayıda doğrudan hizmeti olmasına rağmen, doğrudan hizmetlerin yeniden başlaması Temmuz 2019'da yeniden başladı.[28] American Airlines, mevsimsel olarak Philadelphia'dan Dubrovnik'e uçuyor.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "MVEP • Veleposlanstva stranih država u RH • Sjedinjene Američke Države, Zagreb". Mvep.hr. 8 Kasım 1992. 12 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  2. ^ "Croatia | United States European Command". Eucom.mil. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  3. ^ "MVEP • Upozorenja". Mvep.hr. 10 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  4. ^ Fer Projekt, Put Murvice 14, Zadar, Hrvatska, +385 98 212 96 00, www.fer-projekt.com. "Hrvatsko iseljeništvo u SAD-u". Hrvatiizvanrh.hr. 15 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  5. ^ a b "About the Embassy | Zagreb, Croatia - Embassy of the United States". Zagreb.usembassy.gov. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  6. ^ "Former U.S. Ambassadors to Croatia | Zagreb, Croatia - Embassy of the United States". Zagreb.usembassy.gov. 27 Kasım 2012. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  7. ^ Krešimir Žabec (28 Ekim 2013). "Tajanstveni peti kat ambasade SAD-a u Buzinu". Jutarnji.hr. 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  8. ^ Piše: J.C. srijeda, 6.11.2013. 12:55 (6 Kasım 2013). "Britanski Independent: Američka ambasada u Zagrebu krije špijunsko gnijezdo - Vijesti". Index.hr. 9 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  9. ^ Dubrovnik and the American Revolution : Francesco Favi's letters. Ragusan Press. 1977. s. 31. OCLC 570368628.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  10. ^ "Odnosi Dubrovnika i Sjedinjenih Američkih Država". NAŠE MORE : znanstveni časopis za more i pomorstvo (Hırvatça). 3 (1): 65-70. 4 Haziran 1956. ISSN 0469-6255. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2022.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  11. ^ Jakovina (1999). "What Did Nixon's Exclamation "Long Live Croatia" Mean?". Društvena Istraživanja Zagreb. 8 (2–3): 347-371. 20 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2011. 
  12. ^ "President Nixon's Successful Visit to Yugoslavia". Radio Free Europe. 8 Ekim 1970. 28 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2011.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  13. ^ "Kako su Rusi lomili Tita i slomili Hrvatsku" [How the Russians pressured Tito and broke Croatia]. Večernji list (Hırvatça). 20 Kasım 2011. 22 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2011.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  14. ^ "Bill Clinton i Air Force 1 u Zagrebu 1. dio" [Bill Clinton and Air Force One in Zagreb, Part 1] (Hırvatça). Croatian Radiotelevision. 13 Ocak 1996. 20 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2011. 
  15. ^ a b "Bush visits Croatia amid protests". Xinhua News Agency. 5 Nisan 2008. 29 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2011. 
  16. ^ "Bush Gets Warm Welcome in Croatia Amid Anti-U.S. Protests". Fox News. Associated Press. 4 Nisan 2008. 12 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2011. 
  17. ^ "Archived copy". 20 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2015. 
  18. ^ "Hillary Clinton u Vladi s Milanovićem i Vesnom Pusić". tportal.hr. 31 Ekim 2012. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  19. ^ "Ivan Čorkalo o posjeti Hillary Clinton Zagrebu | Al Jazeera Balkans" (Boşnakça). Balkans.aljazeera.net. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  20. ^ "HRT: Summit Brdo - Brijuni" (Hırvatça). Hrt.hr. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  21. ^ "Biden meets Balkan leaders at summit on refugees, threats". US News. 25 Kasım 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  22. ^ "Vlada Republike Hrvatske - Predsjednik Vlade Zoran Milanović s potpredsjednikom SAD-a Joeom Bidenom". Vlada.gov.hr. 25 Kasım 2015. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  23. ^ "U.S. Relations With Croatia". state.gov. United States Department of State. 15 Ocak 2020. 21 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  24. ^ "Croatia takes delivery of 30 MRAP MaxxPro armoured donated by the United States Government 1004141 | April 2014 Global Defense Security news UK | Defense Security Global news Industry army 2014". www.armyrecognition.com. 15 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2016. 
  25. ^ "MVEP • O hrvatskom izvozu". Mvep.hr. 4 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  26. ^ "OEC - Import origins of Croatia (2012)". Atlas.media.mit.edu. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  27. ^ Vjekoslav Đajić (18 Mart 2016). "Gospodarski odnosi s SAD-om: Najviše uvozimo naftu, a izvozimo revolvere i pištolje - Dnevnik.hr". M.dnevnik.hr. 23 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2016. 
  28. ^ "Croatia To USA Flights Resume In Dubrovnik After 28 Years". Simple Flying. 10 Haziran 2019. 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.