Harşit Çayı

Harşit Çayı
Konum
Ülke(ler) Gümüşhane
Genel bilgiler
Ağız Karadeniz
Ağız rakımı 0 m (Karadeniz)
Uzunluk 160 km
Havza alanı 3.000 km²
Debi 28 m³/sn

Harşit (Doğankent) Çayı, (Romeika: Kharşit) Gümüşhane ilinin doğu sınırındaki dağlarından doğar. Gümüşhane İl Merkezi, Torul, Kürtün ve Doğankent'i geçip Tirebolu'nun 1,5 km doğusundan Karadeniz'e dökülür.[1]

Gümüşhane'nin Vavuk yaylasından doğar, uzunluğu 160 km'dir. Aşağı kesiminde debi 28 m³/sn'dir, kabarık zamanlarda 232 m³/sn debiye sahiptir.[2] Doğu Karadeniz akarsularının çoğunluğu, kıyıda doğu-batı uzanımlı dağların zirvelerinden doğar ve eğimli bir yatak ile denize ulaşır. Melet Irmağı ile Harşit Çayı farklı olarak kaynaklarını Karadeniz Dağları'nın gerisinden alır. Gümüşhane ve Kalkanlı Dağları'ndan aldıkları kollar ile büyür. Orta çığırında (Doğankent-Torul arası) zaman zaman derin ve dar vadiler oluşturur. Giresun merkezin 40 km, Tirebolu merkezin 1,5 km doğusunda denize ulaşır.[3]

Deltası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Harşit Çayı'nın Karadeniz'e döküldüğü Tirebolu'nun doğusunda küçük bir delta oluşmuştur. Deltanın D-B uzunluğu 2,5 km, K-G genişliği 800 m, alanı 1 km²'dir. 1950 öncesi deltanın bataklık halinde olması ve akarsuyun taşkınlar yapması bu alanın tarım ve yerleşmede kullanılmasını engellemiştir. 1950 yılında sonra bataklıkların kurutulması, akarsuyun ıslah edilmesi tarımın gelişmesine neden olmuştur. Alanda 1980 sonrası yerleşme faaliyetleri başlamış, günümüzde de delta üzerinden Karadeniz Sahil Yolu geçmiştir. Çay üzerine yapılan barajlar ve yatağından kum, çakıl alınması akarsuyun deltaya sediment taşımasını kısıtlamıştır. Bu durum hem deltayı hem de üzerindeki beşeri yapıları tehdit etmektedir.[3]

Kollar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Haşara Deresi
  • Korum Deresi
  • İkisu Deresi
  • Çit Deresi
  • Erikbeli Deresi
  • Kireç Deresi
  • Garip (Dana) Deresi
  • Hanyanı Deresi
  • Küçük Dere (Kızılot Deresi)
  • Örümcek Deresi
  • Musalla Deresi
  • Ambarlı Deresi
  • Keçi Deresi

Barajlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2012. 
  2. ^ "GÖKTEPE REGÜLATÖRÜ VE HES(13,20 MWm/13,04MWe), KIRMA-ELEME VE HARÇ ÜNİTESİ TESİSLERİ" (PDF). 2014. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014. 
  3. ^ a b ŞENOL, Eren (2018). "Harşit Çayı Deltası'nda (Giresun) Arazi Kullanımının Zamansal Değişimi (1947 –2017)". dergipark.gov.tr. 18 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2019.