Kalburlu
| Kalburlu | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Kalburlu Kalburlu'nun Türkiye'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Yönetici | Muhtar[3] İhtiyar heyeti[3] |
| Rakım | 508 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 68 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08100 |
Kalburlu, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür. Deriner Barajı'nın suları altında kalacağından boşaltılmıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Kalburlu köyünün eski adı Türkçe kaynaklarda İşhalbir veya İşhalbur'dur. Nitekim 1835 Osmanlı nüfus defteri ile 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde İşhalbir (اشخالبر) olarak geçer.[4][5] Klarceti bölgesi üzerine bir çalışmada bu yer adının Gürcüce Şhalberi'den (შხალბერი) değişime uğramış olabileceği belirtilmiştir.[6]
İşhalbir köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Nitekim köyde bugün de kullanılan Gürcüce yer adları buranın eski bir Gürcü köyü olduğunu göstermektedir.[7]
İşhalbir, 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterine göre Çıldır Eyaleti'nin Livane-i Ulya sancağının köylerinden biriydi. Sadece erkek nüfusunun tespit edildiği bu sayımda köyde 48 hane ve 136 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyünün nüfusunun yaklaşık 272 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[8]
İşhalbir, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon Vilayeti'nin Lazistan sancağına bağlı Livane kazasının köylerinden biriydi. 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesine göre köyde 73 hanede 258 kişi yaşıyordu. Tarımla geçinen köyde hayvan varlığı olarak 15 eşek, 20 öküz, 25 inek, 15 at, 448 keçi ve 100 koyun tespit edilmiştir.[9]
İşhalbir, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus tespitinde İşhalbir (Ишхалбир) olarak kaydettiği köy, Artvin sancağının Artvin kazasına bağlı Tsria nahiyesinin üç köyünden biriydi. Nüfusu, 134'ü erkek ve 115'i kadın olmak üzere, 44 hanede yaşayan 249 kişiden oluşuyordu.Bu nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir.[10] Bununla birlikte Kalburlu köyünde Davlieti (დავლიეთი), Basruli (ბასრული), Sapureti (საფურეთი), Ançeturi (ანჩეეთური), Agarkali (აგარქალი), Nikorozuli (ნიკოროზული), Bagaturi (ბაგათური), Verikauri (ვერიკაური), Anarieti (ანარეთი) gibi Gürcüce yer adları bugün de kullanılmaktadır.[11]
İşhalbir, Birinci Dünya Savaşı sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan'nın sınırları içinde kaldı. Bu durum 7 Mayıs 1920 tarihli Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya tarafından da tanındı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla köy Türkiye'ye bırakıldı.[12]
Artvin livasında 1922 yılında yapılan nüfus tespitinde, "İşhabor" olarak kaydedilmiş olan İşhalbir, merkez kazasına bağlı Sirya nahiyesinin bir köyüydü ve nüfusu 48 hanede yaşayan 174 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte de nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir.[13] İşhalbir veya İşhalbur Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Kalburlu olarak değiştirildi.[14] 1935 genel nüfus sayımında Kalburlu, yeni kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Artvin kazasının Sirya nahiyesine bağlıydı ve köyün nüfusu 301 kişiye yükselmişti.[15] 1965 genel nüfus sayımında Kalburlu köyünün nüfusu 285 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 142 kişi okuma yazma biliyordu.[16]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Kalburlu köyü, Artvin il merkezine 17 km uzaklıktadır.[17]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıl | Kadın | Erkek | Toplam |
|---|---|---|---|
| 2021 | 31[2] | 37[2] | 68[2] |
| 2020 | 30[2] | 34[2] | 64[2] |
| 2019 | 29[2] | 34[2] | 63[2] |
| 2018 | 32[2] | 41[2] | 73[2] |
| 2017 | 29[2] | 34[2] | 63[2] |
| 2016 | 33[2] | 38[2] | 71[2] |
| 2015 | 35[2] | 40[2] | 75[2] |
| 2014 | 36[2] | 39[2] | 75[2] |
| 2013 | 28[2] | 33[2] | 61[2] |
| 2012 | 29[2] | 33[2] | 62[2] |
| 2011 | 30[2] | 29[2] | 59[2] |
| 2010 | 28[2] | 33[2] | 61[2] |
| 2009 | 31[2] | 36[2] | 67[2] |
| 2007 | 27[2] | 24[2] | 51[2] |
| 2000 | 105[17] | 85[17] | 190[17] |
| 1990 | 108[17] | 109[17] | 217[17] |
| 1985 | 131[17] | 115[17] | 246[17] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Kalburlu, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq "Artvin Merkez Kalburlu Köy Nüfusu". Nufusune.com. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b "5393 sayılı Belediye Kanunu" (PDF). mevzuat.gov.tr. 3 Temmuz 2005. s. 3. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2024.
Madde 9- Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 328. 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; VIII. cilt, s. 356, ISBN 9789157871117.
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 41. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 186. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 39-43. 29 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; VIII. cilt, s. 357, ISBN 9789157871117.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - 1354". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 181, 186. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2021.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Aralık 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010, s. 141, ISBN 978-9944-197-52-6.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 198" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Aralık 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 86.
- ^ a b c d e f g h i j "Kalburlu Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.