Sivas İstiklâl Mahkemesi

"Pontus Merzifon" takımının bazı futbolcuları (resimde), Türkiye karşıtı herhangi bir faaliyet göstermedikleri halde mahkum edildi ve asıldı: Türk aşırı milliyetçileri, takımın formalarında Yunan bayrağına benzer renkler (mavi-beyaz) sergilediği için rahatsız oldular.[1][daha iyi kaynak gerekli]

Sivas İstiklâl Mahkemesi, 20 Ekim 1920 ve 15 Mart 1921 tarihleri arasında faaliyet gösteren istiklâl mahkemesi. Yargılamalar Amasya'da gerçekleştirildiği için karar evraklarında Amasya İstiklâl Mahkemesi olarak da anılmaktadır.[2]

Sivas, Tokat, Amasya, Samsun ve Ordu yörelerinden sorumlu olan mahkeme, 454'ü Rumları ilgilendiren toplamda 494 vaka ile ilgili davalara baktı.[3] Bu davaların 12'si ölüm cezası ile sonuçlandı.[3][4] Mahkeme, 1921 yılında 174'ü Rum olmak üzere 177 kişiye ölüm cezası verdi.[3][5] Asılanlar arasında Meclis-i Mebûsan'da üç dönem Trabzon mebusluğu yapan Matyo Kofidi Efendi ve gazeteci Nikos Kapetanidis vardır.

Suçlamalar arasında eşkiyaya yardım ve himaye, firar, Pontusçuluk, şüpheli şahıs, Rum çetelerine katılma gibi çeşitli konular yer alıyordu.[2]

Yargılamalara tepkiler hem Türkiye içinde hem de dışında gerçekleşti. Türk karşıtı her türlü silahlı direnişe karşı çıkan Osmanlı parlamentosunun eski üyesi Matyo Kofidi'nin Amasya'da asılması, Türk milliyetçileriyle işbirliği yapmayı reddeden Trabzon'un Müslüman nüfusu arasında bile öfkeye neden oldu ve böylece birkaç yerel Rum'un hayatını kurtardı.[6]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Telidis, Hristos. "Οι Πόντιοι που Mάτωσαν τη Φανέλα του Ελληνισμού" (Yunanca). ethnos.gr. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2014. 
  2. ^ a b Aybars, Ergün. İstiklâl Mahkemeleri. Ankara: Bilgi Yayınları. s. 124. 
  3. ^ a b c Yerasimos, Stefanos. Milliyetler ve Sınırlar: Balkanlar, Kafkasya ve Ortadoğu. İletişim Yayınları. s. 414. 
  4. ^ Hofmann, Tessa (2007). Verfolgung, Vertreibung und Vernichtung der Christen im Osmanischen Reich : 1912-1922 (Almanca) (2. Aufl. bas.). Münster: Lit. ISBN 9783825878238. 
  5. ^ Vergeti, Maria (1993). "Ethno-Regional Identity: The Case of Pontian Greeks" (Yunanca). Panteion University. doi:10.12681/eadd/2548. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2014. 
  6. ^ Clark, Bruce (2006). Twice a Stranger: The Mass Expulsion that Forged Modern Greece and Turkey. Cambridge (Massachusetts): Harvard University Press. s. 114. ISBN 9780674023680. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2022.