Temko Popov

Temko Popov
Meclis-i Âyan üyesi
Görev süresi
25 Kasım 1909 - 22 Ekim 1914
Hükümdar V. Mehmed
Kişisel bilgiler
Doğum 1855
Ohri, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 1929
Ohri, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı
Vatandaşlığı Osmanlı İmparatorluğu

Temko Popov (Kiril: Темко Попов) ya da Temko Popoviç Efendi (1855-1929), Osmanlı İmparatorluğu'nda Makedon yanlısı bir aktivist ve Sırp ulusal işçisiydi. Gençliğinde, sonradan Sırp milliyetçiliğine dönüşen bir tür belirsiz Makedon kimliğini benimsemiştir.[1]

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Popov, daha sonra Osmanlı İmparatorluğu'nda Ohri'de doğmuştur. Yunanistan'ın Atina kentinde liseden mezun olmuştur. Atina'da çeşitli Ortodoks kurumlarında çalışmıştır. Temko daha sonra Edirne'de ve daha sonra Manastır Bulgar Erkek Lisesi'nde öğretmenlik yaptı. Daha sonra, Bulgaristan'ın Sofya kentine taşınmış ve burada 1886'da özellikle Bulgarların etnik kimliğinden ayrılan bir tür Sırp yanlısı Makedon kimliğini desteklemek için kurulan gizli Makedon Cemiyeti'nin kurucuları arasında yer almıştır.[2] Diğer liderler Naum Evrov, Kosta Grupčev ve Vasilij Karajovev idi.[3]

Ağustos 1886'nın sonlarında Bulgar makamları tarafından takibe alındıkları için Belgrad'a taşındılar ve burada Sırp hükûmeti ile Makedon meselesi üzerinde müzakerelere öncülük ettiler ve aynı yıl Sırp-Makedonlar Birliği'nin oluşumuna katıldılar. O zamanlar "Makedonizm” Sırp hükûmeti tarafından Makedonya'daki Bulgar etkisine olası bir karşı ağırlık ve Makedon Slavlarının kademeli olarak Sırplaştırılmasına bir aşama olarak görülüyordu.[4] Belgrad'dan Sırp yetkililer tarafından Selanik'e gönderildi ve burada Bulgar lisesinde çalışmak üzere sızdı. Ancak 1887'de Sırp yanlısı propagandası nedeniyle oradan kovuldu. 1888'de Temko Popov, Despot Badžović'e yazdığı bir mektupta en önemli amacı vurguladı: Makedon Slavlarını Makedonlaştırmak.[5] Aynı mektupta şunları söylemiştir:

"Kendimize yalan söylemeyelim, Despot, Makedonya'daki milli ruh bugün öyle bir aşamaya geldi ki, İsa Mesih Dünya'ya gelse bile, Bulgar propagandasının zaten kök salmış olduğu Makedonlar hariç bir Makedonu onun bir Bulgar veya bir Sırp olduğuna ikna edemez."

Popov'un bu faaliyetleri Makedonya'daki Bulgar aydınları tarafından eleştirilmiştir. Bu vesileyle, Kuzman Shapkarev 1888'de Marin Drinov'a yazdığı bir mektupta "Bir ucube - Stefan Vladikov'un gayri meşru oğlu Temko Popov - Dimitar Miladinov'un haini, Tsarigrad'daki (Stojan Novaković) Sırp konsolosuna yalan söylüyor,[6] Makedon Bulgarlarını Eski Sırplara çevireceğini söyledi".[7]

Temko, Aziz Sava derneğinin ona iş vererek maddi olarak yardım ettiği Belgrad'a geri döndü. Sırp çıkarlarıyla olan bu uzlaşma, onu daha sonra ayrılıkçı programını tamamen terk etmeye yöneltti.[8] Daha sonra, 1888'den 1913'e kadar Temko, sürekli olarak Selanik, İstanbul ve Atina'da Sırp diplomatik hizmetinde bulundu. Sonuç olarak, yeni yüzyılın arifesinden bu yana, o ve işbirlikçileri sadece Sırp yanlısı fikirleri desteklediler.[9] Jön Türk Devrimi'nden sonra Temko, 25 Kasım 1909 tarihinde Meclis-i Âyan üyeliğine seçilmiş, 22 Ekim 1914 günü istifa etmiştir.[10][11] Burada Sırp gazetesi "Carigradski glasnik"i çıkarmıştır.[12] Daha sonra 1913'te Balkan Savaşları'nın sonuna kadar Atina'daki Sırp Büyükelçiliği'nde çalıştı. Daha sonra Sırbistan'a eline yeni geçmiş Ohri'ye yerleşti ve 1915'te Bulgar işgaline kadar belediye başkanı oldu. 1918'de I. Dünya Savaşı sonrası ikinci kez Ohri belediye başkanı oldu. 1921'de Temko, emekli olana kadar çalışacağı Manastır'daki Tarım hizmetinde müfettiş olarak atandı.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Özel
  1. ^ ...In other words, Macedonianness is a direct consequence or, more precisely, construct of the competing Balkan ideologies. Marinov provides a few examples of how this Macedonianness found expression. However, these examples yield only one conclusion: it is not quite clear what Macedonianness means because all the Macedonian intellectuals defined it and expressed it in a different way, including Grupčević and Popović. According to Marinov, “there are historical personalities from late Ottoman Macedonia whose identity largely ‘floated’ between the Serbian and the Bulgarian national option,” and between them appeared the third Macedonian option, which was used by Serbian diplomatic circles as “a possible counterweight to Bulgarian influence in Macedonia.” Stojan Novaković concretely assumed it would be much better to use the already present vague sense of this Macedonianness, and turn, harness and mold it to Serbian advantage, instead of attempting to impose Serbian nationhood directly upon Macedonians. This was obviously the case with the two owners of Carigradski glasnik, who turned from the Greek education they had been given and their vague sense of Macedonianness to Serbian nationhood... For more see: Klara Volarić, Forgotten Istanbul-based Paper in the Service of Ottoman Serbs, 1895-1909” (Unpublished Ph.D. Dissertation, Central European University, Budapest, 2014), p. 94.
  2. ^ Roumen Daskalov and Tchavdar Marinov. Entangled Histories of the Balkans: Volume One: National Ideologies and Language Policies. BRILL, 2013. p. 316
  3. ^ Dragan Taškovski (1969). Rađanje makedonske nacije. Zavod za izdavanje udžbenika Socijalističke Republike Srbije. s. 175. 15 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2013. коју су предводили Наум Евров, Коста Групчев, Василиј Карајовев и Темко Попов 
  4. ^ Contested Ethnic Identity: The Case of Macedonian Immigrants in Toronto, 1900-1996, Chris Kostov, Peter Lang, 2010, 3034301960, p. 65
  5. ^ Jovan Pavlovski; Mišel Pavlovski (1993). Od prvična ideja do država: eden možen pogled na razvojot na nacionalnata misla i državnosta kaj Makedoncite. Detska radost. s. 45. 15 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2013. да не се лажеме, Деспоте, националниот у Македонија до такво дередже денеска је стигнал, што то и сам Исус Христос ако слезит од небоно не можит да го уверит Македонеца оти тој е блгарин или србин, освен оние Македонци у кои веќе пропагандата блгарска се има вкоренено 
  6. ^ According to Novaković the Bulgarian idea was deeply rooted in Macedonia and it was almost impossible to shake it completely by opposing it merely with the Serbian idea. That was why the Serbian idea would need an ally that could stand in direct opposition to Bulgarianism and would contain in itself the elements which could attract the people and their feelings and thus sever them from Bulgarianism. This ally he saw in Macedonism. Novaković's diplomatic activity in Constantinople and St. Petersburg played significant role for the realization of his macedonist ideas. The diplomatic convention with Ottoman Turkey signed in 1886, due to Novaković's skillful negotiations, made possible the opening of Serbian consulates in Skopje and Thessaloniki. He was instrumental in organizing a huge network of Serbian consulates, secular and religious Serbian schools and Serb religious institutions throughout Turkey in Europe, in particular in Macedonia, where he aided macedonist intellectuals. Angel G. Angelov, The European Legacy: Toward New Paradigms, 1470-1316, Volume 2, Issue 3, 1997, pp. 411–417
  7. ^ Makedonizmŭt i sŭprotivata na Makedonia sreshtu nego, Kosta Tsŭrnushanov, Universitetsko izdatelstvo "Sv. Kliment Okhridski,", 1992, str. 38.
  8. ^ Sociolinguistica, Volumes 5–6, Klaus J. Mattheier, Publisher: M. Niemeyer, 1991, 3484603682, p. 131
  9. ^ Historical Dictionary of the Republic of Macedonia, Dimitar Bechev, Scarecrow Press, 2009, 0810855658, p. 162
  10. ^ Türkiye Büyük Millet Meclîsi Vakfı Yayınları No : 15 Türk Parlamento Tarihi Meşrutiyete Geçiş Süreci I. ve II. Meşrutiyet II. Cilt Ayan Ve Mebûsân Meclisleri Üyelerinin Özgeçmişleri Prof. Dr. İhsan Güneş Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu sayfa 8
  11. ^ Mehmet Hacısalihoğlu, Die Jungtürken und die Mazedonische Frage (1890-1918); Oldenbourg, 2003, 3486567454, s. 257.
  12. ^ Klara Volarić, Between the Ottoman and Serbian States: Carigradski Glasnik, an Istanbul-based Paper of Ottoman Serbs, 1895-1909; The Hungarian Historical Review, Vol. 3, No. 3, (2014), pp. 560-586.
Genel