Türkiye'de kadın futbolu

Kadınlar 3. Ligi 2015-16 sezonunda bir maç

Türkiye'de kadın futbolu, Türkiye'de futbolun kadın branşıdır.[1]

Dostluk maçları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye, kadın haklarını ilk benimseyen ülkelerden biri olmasına rağmen, bunun toplumun her kesiminde pratikte hayata geçirilmesi zaman aldı. Toplumda kadın ve erkek sporlarının farklılaşması nedeniyle Türk kadını sporda erkeklerin gerisinde kaldı. "Futbol erkek sporudur" sloganı ilk zamanlarda kadınların futbolla ilgilenmemesine neden oldu. Bu yanlış değerlendirme ve yaklaşım, kadın futboluna katılan kadın seyirci, kadın futbolcu, kadın antrenör, kadın yönetici ve kadın hakem gibi katılımcı sayısının istenilen seviyeye ulaşamamasına engel oldu.[2]

Kadınların futbola katılımıyla ilgili ilk kayıt, 24 Mayıs 1954'te İzmir'de altı kadının karışık maça çıkmasıyla gerçekleşti. Sadece kadınların katıldığı ilk futbol maçı, İzmir Kadın Futbol Takımı ile İstanbul Kadın Futbol Takımı arasında 4 Temmuz 1954'te İstanbul'da, bugünkü adıyla Beşiktaş Park olan Mithatpaşa Stadyumu'nda oynandı. 10 Temmuz 1955'teki spor şöleninde kadın takımları arasında bir futbol maçı daha oynandı. 1955-1969 yılları arasında kadın futbolu müsabakasına dair herhangi bir belirti bulunmamaktadır. Türkiye'deki ilk uluslararası kadın futbol maçı, 22 Ağustos 1969'da Mithatpaşa Stadyumu'nda İtalya Kız ve Ortak-Avrupa Kız takımları arasında oynanmıştır. Maç 1-1 berabere biterken, Avrupa Birliği ekibinin tek golünü Türk oyuncu Afitap attı. 1969 yılında İstanbul Kınalıada Spor Kulübü, spor salonunda minyatür futbol oynayan bir kız futbol takımı kurdu. Ekip daha sonra erkek futbol takımlarıyla yarışarak faaliyetlerine devam etti.[2]

Haluk Hekimoğlu, 1971 yılında kendi çabalarıyla 13 genç kadından oluşan "İstanbul Kız Futbol Takımı" adında bir kadın takımı kurdu. Bu ekip, 19 Nisan 1973'te İstanbul'un Kadıköy ilçesinin Moda semtinde resmî olarak dernek olarak tescil edilen ülkenin ilk kadın futbol kulübü Dostlukspor'un kuruluşuna öncülük etti. Dostluk Spor, başka kadın futbol takımının olmaması nedeniyle 1973-1978 yılları arasında bazı jübile maçları, derbiler ve sezon açılış maçları öncesinde emekli veya genç oyunculardan oluşan erkek takımlarıyla gösteri oyunları oynadı. ülkenin birçok şehri. 1976'da Van'da yaşanan Çaldıran-Muradiye depremi sonrasında yaptıkları bağış toplama maçları toplumda sosyal sorumluluğun artmasına yardımcı oldu. Takımın gazetelerde kadın oyuncu alımına ilişkin ilanı olumlu tepki aldı.[2]

Dostlukspor'un başarısı, kısa süre sonra 1978 yılında Namık Kemal Lisesi kız öğrencileri tarafından İzmir'de Filizspor ve aynı yıl Ankara'da İncirlispor, Nazendespor gibi başka kadın futbol takımlarının kurulmasına yol açtı. Filizspor ile Dostlukspor arasında İzmir Alsancak Stadyumu'nda oynanan hazırlık maçı Dostlukspor'un 14-0'lık galibiyetiyle sona erdi. Daha sonra Kocaeli ve Samsun'da kadın takımları kuruldu. 1979'da Dostlukspor, Alman SC 07 Bad Neuenahr takımıyla hazırlık maçında 0-4 mağlup oldu. Bu, Dostlukspor takımının ilk uluslararası maçıydı ve aynı zamanda Türkiye'de kulüpler düzeyinde oynanan ilk uluslararası kadın futbol maçıydı. Dostlukspor, 17 Ağustos 1980'de İzmir'den Filizspor ile İstanbul Vefa Stadyumu'nda yeniden karşılaştı. 1978'deki ilk maçtaki gibi bir sayı bu kez mümkün olmadı, İzmir takımı sadece 2-1 mağlup oldu. 1980 yılında Atılımspor ve Deryaspor'un kurulmasıyla İstanbul'daki kadın futbol takımının sayısı üçe ulaştı.[2]

Liglerin kurulması

[değiştir | kaynağı değiştir]

1982 yılında Dinarsu Kadın Futbol Takımı'nın kurulmasıyla birlikte Türkiye'de kadın futbolu daha üst seviyelere çıktı.[3] Son olarak Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) 22 Aralık 1993'teki yönetim kurulu toplantısında resmî olarak kadın futboluna yönelik bir lig kurulmasına karar verdi. Daha sonra TFF, Türkiye Kadınlar Futbol Ligi'nin formatını ve kurallarını yayınladı. 1 Mart 1994 tarihinde dört grupta toplam 16 takımın sırayla karşılaşacağı lig maçlarının programı belirlendi. Kadınlar ligi ilk sezonunun 20 Mart 1994'te başlaması planlanmıştı. Ancak 27 Mart'ta yapılan 1994 yerel seçimleri nedeniyle başlangıç 2-3 Nisan'a ertelendi.[3][4]

On yıl sonra aktif on takım vardı ve Kadınlar Ligi feshedildi. TFF Genel Sekreter Yardımcısı Adnan Ersan'a göre lig yanlış bir sisteme dayanıyordu. Kulüpler genç oyunculara deneyim ve eğitim sağlanmasına pek önem vermedi. Geleceğe bakmadılar ve yirmi yaş üstü oyuncuları görevlendirdiler. Üstelik kadın millî takımı Mayıs 2000'den itibaren hiçbir maç oynamadı. Türkiye'de kadın futbolunu ofsayta sürükleyen pek çok faktör bulunmaktaydı.[5]

2006 yılında Türkiye Kadınlar Ligi yedi takımla yeniden kuruldu ve Türk kadınları uluslararası yarışmalara yeniden katıldı. Bu arada hükûmet de gelişmeyi destekledi. Millî Eğitim Bakanlığı, Futbol Federasyonu işbirliğiyle ilk ve orta dereceli okullarda kız futbol takımlarının kurulmasını öngören bir konsept hazırladı. Türkiye'de kadın futbolu yeniden canlandı, ancak millî takım sadece amatör düzeyde deneyime sahip genç oyunculardan oluşuyordu. Kadın millî takımının gelişmesi amacıyla U-17 ve U-15 kız millî takımları kuruldu. Almanya'nın Türk kökenli genç kadın futbolcuları, millî takımı niteliksel olarak güçlendirecek bir yedek olarak görüldü ve çağrıldı.[5]

Türkiye Futbol Federasyonu Yönetim Kurulu, kadın futbolunun gelişimine katkıda bulunmak amacıyla 27 Ekim 2021 tarihinde, 2021-22 sezonundan itibaren Türk kadın futbol ligi sisteminin en üst kademesi olarak Turkcell Kadınlar Süper Futbol Ligi'nin kurulmasına karar verdi. 2021-22 Turkcell Kadınlar Süper Ligi'nde 24 takım yer aldı.[6]

2022-23 sezonunda lig sayısı dörde çıktı.[7]

Türkiye'de kadın futbolunun gelişimi
Sezon Kulüp sayısı Oyuncu sayısı
2005-06
7
130
2006-07
15
316
2007-08
39
591
2008-09
51
798
2009-10
54
1,080
2010-11
72
1,500

2005-06 sezonunda kadın kulüplerinin sayısı 130 lisanslı futbolcuyla yedi oldu. 2010-11 sezonu itibarıyla 72 kulüpte 1.500 oyuncu bulunuyor.[8]

Seviye Lig/Grup
1 Kadınlar Süper Ligi
(16 kulüp)
2 Kadınlar 1. Ligi
A Grubu
(9 kulüp)
Kadınlar 1. Ligi
B Grubu
(8 kulüp)
3 Kadınlar 2. Ligi
A Grubu
(8 kulüp)
Kadınlar 2. Ligi
B Grubu
(7 kulüp)
Kadınlar 2. Ligi
C Grubu
(8 kulüp)
Kadınlar 2. Ligi
D Grubu
(8 kulüp)
4 Kadınlar 3. Ligi
(16 grupta 74 kulüp)

Ligler ve şampiyonalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

2021-22 sezonuna kadar kadın futbolu için aşağıdaki lig ve şampiyona kategorileri mevcuttu:[1]

Kadınlar Süper Ligi

[değiştir | kaynağı değiştir]
2013-14 Kadınlar 1. Ligi'nde Marmara Üniversitesi Spor ve Konak Belediyespor arasında bir maç

Kadınlar Süper Ligi, Türkiye'de kadın futbolunun en üst düzey ligidir. Lig, 1993-1994 sezonundan başlayarak 1993 yılında Kadınlar Ligi adıyla kuruldu. 2000-01 sezonu görünüşe göre ilk resmî müsabakaydı. 2003 ile 2005 yılları arasında arka arkaya üç sezon oynanmadı. 2008 yılında Kadınlar 1. Ligi adını aldı. 2021 yılında Kadınlar Süper Ligi'nin kuruldu ve 1. Lig ikinci seviye lig haline geldi.

TFF, 2022-23 sezonundan itibaren Kadınlar Süper Lig kulüplerinin herhangi bir kız şampiyonasında oynamak üzere bir genç veya genç takım bulundurmasını zorunlu hale getirdi.[7] Herhangi bir ligde oynayan takımı olmayan bir kulübün genç veya altyapı takımı, lig takımlarının statü kriterlerini karşıladığı takdirde bir lige yükselebilir.[7]

U17 Kızlar Türkiye Şampiyonası

[değiştir | kaynağı değiştir]

15-17 yaş grubu kızlarda U-17 Kızlar Türkiye Şampiyonası düzenlenmektedir. Türkiye'de kadın futbolunun gelişimi açısından önemli bir organizasyondur.[9]

2009 Kızlar U-17 Türkiye Şampiyonası'nın ilk ayağı, 9-12 Temmuz 2009 tarihleri arasında, Türkiye genelinde altı gruptan oluşan 36 kulübün katılımıyla gerçekleştirildi. Altı grupta ilk sırayı alan takımlar final oynamaya hak kazandı.[10] Finaller 23-25 Temmuz 2009 tarihleri arasında Bartın'da yapıldı. İstanbul Ümraniye'deki Mevlana Lisesi, final maçında İzmir Konak Belediyespor'u 1-0 yenerek 2008-09 sezonunun şampiyonu oldu.[11]

Daha sonraki yıllarda Kızlar U-17 Türkiye Şampiyonası hızla gelişerek katılan takım sayısı 2008'de 27'den 2018'de 110'a yükseldi.[12][13]

TFF, Ağustos 2019'da 2019-20 sezonu müsabaka statüsünde 17 Yaş Altı Kızlar Şampiyonası'nın kaldırıldığını duyurdu. Karar, bazı kadın futbol kulübü yöneticileri tarafından sert bir şekilde eleştirildi. 15-16 yaş grubundaki kız futbolcuların, yaşça daha büyük ve tecrübeli rakiplere karşı oynama dezavantajı nedeniyle kendi kulüplerinin A takım kadrosunda oynamak zorunda kalacakları iddia edildi.[14] Daha sonra şampiyona tekrar kuruldu.

U15 Kızlar Türkiye Şampiyonası

[değiştir | kaynağı değiştir]

15 Yaş Altı Kızlar Bölge Şampiyonası, 13-14 yaş kategorisindeki kız takımları için düzenleniyor.[9]

2008-09 sezonunda 18-20 Temmuz 2009 tarihleri arasında iki grup halinde altı takımın katılımıyla gerçekleştirildi. İki grubun liderleri Kocaeli Gölcükspor ve Bursa Sağlıkgücüspor, Düzce'de final oynadı. Gölcükspor 3-0 kazanarak şampiyon oldu.[15]

Horozkentspor (Denizli) 2016 şampiyonluğunu kazandı. Kocaeli Harb-İş ikinci olurken, Konak Belediyespor (İzmir) üçüncü oldu.[16]

U13 Kızlar Türkiye Şampiyonası

[değiştir | kaynağı değiştir]

13 Yaş Altı Kızlar Yerel Şampiyonası, en az dört takımın katıldığı illerde yapılıyor. Takımlar bir kaleci, yedi oyuncu ve beş yedek oyuncudan oluşur.[17]

UEFA Kadınlar Şampiyonlar Ligi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Trabzonspor, 2008-09 Kadınlar 1. Ligi şampiyonu olmasının ardından, 2009-10 UEFA Kadınlar Şampiyonlar Ligi'ne katılma hakkı kazanmak için Ağustos 2009'da D Grubu'nda oynadı. Bu, bir Türk kadın futbol takımının 2001-2002 sezonunda kurulan UEFA ligi play-off'larına ilk kez katılması oldu.[18] Takım ilk maçını Slovenya'dan ŽNK Krka'ya karşı 2-0 kazandı, ancak sonraki maçları İtalya'dan Torres Calcio Femminile'ye 0-9 ve Slovakya'dan Slovan Duslo Šaľa'ya 1-2 mağlup oldu. Trabzonspor kadın takımı 2009-2010 UEFA Şampiyonlar Ligi'ne katılamadı.[19]

Sonraki yıllarda Gazi Üniversitesi SK 2010-11'de, Ataşehir Belediyespor 2011-12 ve 2012–13'te iki kez, Konak Belediyespor ise 2013-14 ve 2014-15'te iki kez UEFA Kadınlar Şampiyonlar Ligi'nde oynadı. Konak Belediyespor, 2013-14 sezonunda ligde son 16 turunda eleme turuna çıkan ilk Türk kadın takımı oldu.

UEFA Kadınlar Şampiyonlar Ligi
25 Mayıs 2024 itibarıyla
Sezon Takım O G B M AG YG GF Turnuva
2009-10 Trabzonspor 3 1 0 2 3 11 −8 Eleme turu
2010-11 Gazi Üniversitesi SK 3 0 1 2 3 22 −19 Eleme turu
2011-12 Ataşehir Belediyespor (1) 3 0 1 2 3 9 −6 Eleme turu
2012-13 Ataşehir Belediyespor (2) 3 1 0 2 5 10 −5 Eleme turu
2013-14 Konak Belediyespor (1) 7 4 1 2 7 8 −1 Son 16
2014–15 Konak Belediyespor (2) 3 2 0 1 13 5 +8 Eleme turu
2015-16 Konak Belediyespor (3) 3 1 0 2 7 14 −7 Eleme turu
2016-17 Konak Belediyespor (4) 3 1 0 2 7 8 −1 Eleme turu
2017-18 Konak Belediyespor (5) 3 2 0 1 11 4 +7 Eleme turu
2018-19 Ataşehir Belediyespor (3) 3 1 1 1 10 10 0 Eleme turu
2019-20 Beşiktaş 3 1 2 0 6 3 +3 Eleme turu
2020-21 ALG Spor 1 0 1 0 3 3 0 İlk eleme turu
2021-22 Beşiktaş (2) 2 1 0 1 4 7 −3 İlk eleme turu
2022-23 ALG Spor (2) 1 0 0 1 0 1 −1 İlk eleme turu
2023-24 FOMGET GSK 2 1 0 1 7 2 +5 İlk eleme turu
Genel tablo
25 Mayıs 2024 itibarıyla
K Takım O G B M AG YG GF P En iyi sonuç
5 Konak Belediyespor 19 10 1 8 45 39 +6 31 Son 16
3 Ataşehir Belediyespor 9 2 2 5 18 29 −11 8 Eleme turu
2 Beşiktaş 5 2 2 1 10 10 0 8 Eleme turu
2 ALG Spor 2 0 1 1 3 4 −1 1 İlk eleme turu
1 Trabzonspor 3 1 0 2 3 11 −8 3 Eleme turu
1 Gazi Üniversitesi SK 3 0 1 2 3 22 −19 1 Eleme turu
1 FOMGET GSK 2 1 0 1 7 2 +5 3 Eleme turu
14 Toplam 43 16 7 20 89 117 −28 55 Son 16

Millî takımlar

[değiştir | kaynağı değiştir]
2015 UEFA Şampiyonası ikinci eleme turu - Grup 1 maçlarında Türkiye ve Finlandiya arasında bir karşılaşma
2010 Yaz Gençlik Olimpiyatları'nda İran-Türkiye maçı

Türkiye'de kadın futbolu uluslararası müsabakalarda aşağıdaki takımlarla temsil edilmektedir:[1]

2013 FIFA raporunda, Türkiye'nin yabancı kaynakları kullanarak üst düzeyde güçlü bir kadın millî takımı geliştirmek için ciddi çaba gösterdiği belirtildi. Avustralya, Belçika, Kanada, Almanya, Hollanda, İsveç ve ABD'nin de aralarında bulunduğu farklı ülkelerden Türk asıllı kadın oyuncular uluslararası organizasyonlara çağrılmaktadır.[20] Arkasındaki fikir, bu oyuncuların deneyiminin standartların iyileştirilmesine yardımcı olacağı ve evdeki gençlere ivme kazandıracağı umuduydu.[21]

Kadın teknik direktörler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Türkiye millî takım teknik direktörü Necla Güngör.
2021-22 Kadınlar Süper Ligi'nde 28 Mayıs 2022'de görev yapan Fenerbahçe kadın teknik direktörü Nihan Su.

Bazı önemli kadın teknik direktörler:[22]

  • Fatma Yağmur Aydın
  • Zerrin Bakır (d. 1981)
  • Aysun Boyacı (d. 1972)
  • Tülin Dedeman
  • Emine Nurten Doğruyol
  • Özgür Gözüaçık
  • Huriye Aslı Ertunç (d. 1973)
  • Fatma Gültekin
  • İlknur İdil
  • Handan Kasapoğlu (d. 1982)
  • Çiğdem Kayhan (d. 1967)
  • Nurper Özbar
  • Zeynep Özcan
  • Leyla Öztürk
  • Meryem Özyumşak (d. 1972)
  • Ana Rosca (d. 1974)
  • Zeliha Şimşek (d. 1981)
  • Ayfer Topluoğlu (d. 1977)
  • Lalezar Veliyeva
  • Asiye Veral
  • Çilem Yaşar (d. 1975)
  • Emine Yılmaz (d. 2000)

Günümüz kadın teknik direktörler:

Kadın hakemler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Neslihan Muratdağı, 7 Nisan 2018 tarihinde Hasan Doğan Tesisleri'nde düzenlenen Türkiye ve Estonya arasında dostluk maçını yönetirken

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c "Bayan futbolu geliştirme". Türkiye Futbol Federasyonu. 3 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  2. ^ a b c d "Türkiye'de Kadın Futbolunun Tarihçesi". Futbol Ekonomisi & Endüstriyel Futbol. 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  3. ^ a b Durkal, Koray (8 Mart 2012). "Türkiye'nin ilk kadın futbol takımı". Hürriyet. 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  4. ^ Özgen, İlhan (20 Mart 2014). "Bir Dinarsu Vardı, N'oldu?". Toptak Saha. 7 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  5. ^ a b "Türkei will sich im Frauenfußball etablieren" (Almanca). Women Soccer. 20 Kasım 2007. 2 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  6. ^ "2021–2022 sezonu Kadın Futbol Ligleri Genel Esasları açıklandı". Türkiye Futbol Federasyonu. 8 Kasım 2021. 30 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  7. ^ a b c "2022–2023 Sezonu Kadın Futbol Ligleri Esasları" (PDF). Türkiye Futbol Federasyonu. 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  8. ^ "Bayan Futbol". Konak Belediyesi. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  9. ^ a b "Kadın Futbolu". Türkiye Futbol Federasyonu. 16 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  10. ^ "Genç Bayanlar (U17) Türkiye Şampiyonası Programı ve Statüsü". Türkiye Futbol Federasyonu. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  11. ^ "U17 Genç Bayanlar Türkiye Şampiyonu İstanbul Mevlana Lisesi oldu". Türkiye Futbol Federasyonu. 21 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  12. ^ "Genç Bayanlar Türkiye Şampiyonası başlıyor". Türkiye Futbol Federasyonu. 12 Haziran 2008. 21 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  13. ^ "Yıldız Kızlar ve Genç Kızlar Türkiye Şampiyonaları başlıyor". Türkiye Futbol Federasyonu. 10 Ocak 2018. 21 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  14. ^ Korkut, Ali Safa (28 Ağustos 2019). "TFF'den kadın futboluna dair skandal karar: Genç Kızlar Türkiye Şampiyonası kaldırıldı". Alan Savunması. 29 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  15. ^ "Yıldız Bayanlar (U15) Türkiye Şampiyonu Gölcükspor oldu". Türkiye Futbol Federasyonu. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  16. ^ "Yıldız Kızlar Türkiye Şampiyonası'nda zafer Horozkentspor'un". Türkiye Futbol Federasyonu. 3 Eylül 2016. 21 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  17. ^ "2017–2018 Sezonu Kadın Futbol Ligleri Müsabakaları Statüsü – VII. U-13 Kızlar Yerel Şampiyonaları" (PDF). Türkiye Futbol Federasyonu. 21 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  18. ^ "Trabzonspor, Slovenya'ya Gitti". Türkiye Futbol Federasyonu. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  19. ^ "Trabzonspor 1–2 FK Slovan Duslo Sala". Türkiye Futbol Federasyonu. 17 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  20. ^ "A Bayan Milli Takımı'nın Avusturya maçı aday kadrosu açıklandı". Türkiye Futbol Federasyonu. 16 Haziran 2010. 21 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  21. ^ "Turkey takes a global view for future growth". FIFA Football Development – Women's Football. 5 Aralık 2013. 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  22. ^ "Kadın Futbolu Antranörler". Tüfad İstanbul Şubesi. 23 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]