Aliya Yusupova

Aliya Maxsutovna Yusupova

Shaxsiy maʼlumot
Toʻliq ismi	qozoqcha: Әлия Махсұтқызы Жүсіпова
Tavallud sanasi	1984-yil 15-may
Tavallud joyi	Chimkent, Qozog'iston SSR, SSSR

Aliya Maxsutovna Yusupova (qozoqcha: Әлия Махсұтқызы Жүсіпова ; 1984-yil 15-may, Chimkent, Qozogʻiston SSR) — qozogʻistonlik sportchi, keyinroq — sport funksioneri. U Qozogʻiston terma jamoasida oʻynagan, individual mashqlarda badiiy gimnastika boʻyicha ishtirok etgan. Ikki yozgi Olimpiya oʻyinlari ishtirokchisi-Afina (2004) va Pekin (2008). Irina Aleksandrovna Viner taklifi bilan Rossiyada malaka oshirgan^[1].

Faoliyati

Aliya 2000—2009-yillardagi Qozogʻistonning mutlaq chempioni. Koʻp karra Osiyo chempioni. 2006-yil Dohada boʻlib oʻtgan Osiyo oʻyinlari gʻolibi, 2002-yilda Pusanda boʻlib oʻtgan Osiyo oʻyinlari vitse-chempioni.

2005-yilda u Duysburgda boʻlib oʻtgan Jahon oʻyinlarida ishtirok etdi, u yerda klublar mashqlarida ikkinchi oʻrinni, shuningdek, arqon va toʻp bilan mashq qilishda beshinchi oʻrinni va lentada oltinchi oʻrinni egalladi^[2].

Aliya uchta Universiada gʻolibi: 2005-yilda Izmirda toʻp bilan mashq qilish boʻyicha^[3] finalda bronza, 2007-yilda Bangkokda klublar uchun bronza^[4] va 2009-yilda Belgradda ikkita bronza medalini qoʻlga kiritdi. (koʻpkurash va halqa bilan mashq qilish uchun)^[5][6].

2001-yilda Madridda boʻlib oʻtgan jahon chempionatida Aliya koʻpkurash natijalari boʻyicha doimiy ravishda sayyoramizning eng yaxshi gimnastikachilari oʻnligidan joy oldi. 2001-yilda u koʻpkurash finalida sakkizinchi, 2003-yilda Budapeshtda va 2005-yilda Bokuda ettinchi, 2007-yilda Patrasda oltinchi oʻrinni egalladi. 2009-yilda Mia shahrida oʻtkazilgan soʻnggi jahon chempionatida Yusupova oʻn birinchi boʻldi.

2004-yilgi Afina Olimpiadasida u beshinchi oʻrinni egalladi. Finalda u jami 103.975 (halqa 25.500, toʻp 26.600, kaltaklar 26.325,lenta 25.550) bilan toʻrtinchi oʻrinni egalladi. 2008-yil Pekin Olimpiadasida u koʻpkurash finalida jami 69,800 (arqon — 17,825, halqa-17,625, kaltaklar — 17,650, lenta — 16,700) bilan beshinchi oʻrinni egalladi.

Gimnastika faoliyatini yakunlab,Aliya Chimkentda badiiy gimnastika maktabini ochib, murabbiylik faoliyatini boshladi. Aliya-badiiy gimnastika boʻyicha Qozogʻiston terma jamoasi bosh murabbiyi.

2021-yil 9-fevraldan — Qozogʻiston gimnastika federatsiyasi prezidenti^[7].

Mukofotlari

• 2004-yil — „Mehnatdagi farqi uchun“ medali (Qozogʻiston)
• 2004-yil — Janubiy Qozogʻiston viloyati faxriy fuqarosi
• 2006-yil — Qozogʻiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan sport ustasi
• 2012-yil — „Hurmat“ ordeni
• 2018-yil — Parasat ordeni (mukofot Oqorda topshirildi)^[8]

Shaxsiy hayoti

2009-yil 12-dekabrda u Altaev Nurjan Bauyrjanovichga turmushga chiqdi. Uning turmush oʻrtogʻi kasbi huquqshunos, „Xalq tirakii“ (Wayback Machine saytida 10-yanvar 2022-yil sanasida arxivlangan) Sanoatchilar va tadbirkorlar uyushmasi boshqaruvi raisi. Ularning Amina ismli qizi (2010-y. t.)^[9] va Nurali (2012-y. t.)^[10] ismli oʻgʻillari bor. 2016-yilning yozida nikoh bekor qilindi^[11][12].

Manbalar

1. „Юсупова заглянула на родину“ (ruscha). sport.gazeta.kz. 2014-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-avgust 2014-yil.
2. „Юсупова - с серебряными булавами“ (ruscha). sport.gazeta.kz. Qaraldi: 30-avgust 2014-yil.
3. „Юсупова бросает вызов Чащиной“ (ruscha). sport.gazeta.kz. Qaraldi: 30-avgust 2014-yil.^{[sayt ishlamaydi]}
4. „Универсиада: В предпоследний день россияне завоевали 12 медалей“ (ruscha). news.sportbox.ru. Qaraldi: 30-avgust 2014-yil.
5. „Евгения Канаева – победительница Универсиады в турнире гимнасток в упражнении с обручем!“ (ruscha). allsportinfo.ru. Qaraldi: 31-avgust 2014-yil.
6. „Универсиада-2009: Канаева подтвердила свой класс“ (ruscha). sportbox.ru. Qaraldi: 31-avgust 2014-yil.
7. Пресс-служба НОК Казахстана. „Алия Юсупова возглавила Казахстанскую федерацию гимнастики“ (ruscha). Qaraldi: 10-fevral 2021-yil.
8. „Gulshara Abdikalikova vruchili gosnagradi kazaxstansam Ordenom „Parasat“ v etom godu nagrajdeni direktor KGU „Shimkentskaya gorodskaya spesializirovannaya detsko-yunosheskaya sportivnaya shkola olimpiyskogo rezerva po xudojestvennoy gimnastike“ Aliya Yusupova.“. 2018-yil 14-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 19-avgust.
9. „Гимнастка Алия Юсупова родила дочь“ (ruscha). sport.gazeta.kz. 2015-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-avgust 2014-yil.
10. „Гимнастка Алия Юсупова родила сына“ (ruscha). vesti.kz. Qaraldi: 30-avgust 2014-yil.
11. Tengrinews.kz. „Алия Юсупова впервые рассказала о разводе“ (ruscha). Qaraldi: 9-aprel 2018-yil.
12. Aliya Yusupova: Razvod, ya rassenivayu, kak ispitanie