Yuvacık (Amasya)

Yuvacık
Qishloq
40°39′56″N 35°47′23″E / 40.66556°N 35.78972°E / 40.66556; 35.78972
Mamlakat	Turkiya
{{{mintaqa_turi}}}	Karadeniz Bölgesi
{{{tuman_turi}}}	Amasya
Aholisi  (2019)	429
Vaqt mintaqasi	UTC+3
Telefon kodi	0358
Pochta indeks(lar)i	05220
Avtomobil kodi	05

Yuvajik — Amasiya viloyatining Merkez tumaniga qarashli qishloq.

Tarixi

Qishloq oʻz nomini Amir Shadgeldi Posho davrida Amasiyada yashagan va umrining soʻnggi davrini Yuvajik qishlogʻida oʻtkazgan Mavleviy shayxi Shayx Mehmed Jaloleddin Cui nomidan olgan^[1]. Bugungi kunda Sheyhjui mahallasi Yuvajik qishlogʻidan taxminan 50 metr pastda joylashgan.

Qishloqning eng qadimgi nomi Kelkisdir. Usmonlilar davrida Gulkish va Shayx Jui nomi bilan tilga olingan. Usmonlilar sultoni Mehmed I davrida Aydin va Karaman viloyatlaridan koʻchib kelgan Yörüklar Kelkis qishlogʻiga joylashtirildi va hudud turklashtirildi. Usmonli manbalarida qishloq nomi „Gulkis dalasi“, tahrir yozuvlarida esa „ Mezraʼa-i Gulkish Nam-i Boshqa Shayx Juhi Malikane Ve Dīvānī Vakf-i Zāviye-i Shayh Jug^[2]“ sifatida tilga olinadi. Qishloq 1928-yil yozuvlarida Sheyhjui nomi bilan atalgan^[3].

Amasya shahar hokimligi tomonidan Solih Kahriman va Fevzi Gurning tadqiqotlari asosida nashr etilgan „Amasya Aholi Kitoblari 1840“ kitobiga koʻra, oʻsha paytda 24 uyli qishloqda 74 kishi yashagan^[4]. Biroq, davrning aholi reyestrida faqat erkaklar hisobga olingan. Aholini roʻyxatga olishda tilga olingan 24 xonadon orasida Sakaogʻlu, Lablaboʻgʻlu, Tekkeşinogʻlu, Gökçeogʻlu va Dümenciogʻlu kabi oilalar tilga olindi^[5]. Keyinchalik Samsunning Kavak tumanidan koʻchib kelgan Kavaklıogʻlu sulolasi qishloqqa joylashdi. Kavaklıogʻlu sulolasi 1840 aholi yozuvlarida Arabogʻlu nomi bilan Yuvajik qishlogʻida joylashgan. Kavaklıoğlu sulolasi Samsun Kavakdan chiqmagan. Bu sulolaning Usmonli nomi Arabogʻludir.

Madaniyati

Qishloqda 500 yildan beri davom etgan yomgʻir uchun duo qilish anʼanasi hali yoʻqolmagan Anadolu qadriyatlaridan biri sifatida saqlanib qoldi. Har yili aprel-may oylarida qishloqdagi masjid oldida qozon qaynatiladi, bulg‘or palovi pishiriladi. Qishloq aholisiga tarqatilgan bulgʻor palovidan oldin yomgʻir duosi oʻqiladi. Namoz baraka olib keladi, odamlarni balo va ofatlardan saqlaydi, deb ishoniladi^[6].

Geografiyasi

Qishloq Amasiya shahar markazidan 3 km uzoqlikda joylashgan^[7].

Manbalar

1. http://sosyodenemeler.blogspot.com/2013/08/seyh-cui-baba-turbesi-amasya-merkez.html?spref=pi
2. https://www.tkgm.gov.tr/sites/default/files/icerik/ekleri/amasya_mufassal_tahrir_defteri_1._cilt_tkg.kk_.ttd_._15.pdf^{[sayt ishlamaydi]}
3. „Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri“ (Türkçe). nisanyanmap.com. 4 ocak 2022da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 4 ocak 2022.
4. https://www.haberler.com/amasya-nin-1840-li-yillarina-ait-nufus-kayit-3631831-haberi/
5. https://www.academia.edu/39466187/Amasya_etnik_n%C3%BCfusu_1840_and_1845
6. https://www.hakikatgazetesi.com.tr/kaybolmayan-deger-yagmur-duasi.html?fbclid=IwAR08Jlqja3lEX2q2-FMhMEU0uTtgjNBC1asvWlcOThRFSnbcQ8fgfuSFdH8^{[sayt ishlamaydi]}
7. „Yuvacık Köyü“ (Türkçe). YerelNet.org.tr. 5 haziran 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9 ekim 2018.