Độc lập Tây Tạng

Phong trào độc lập Tây Tạng là một phong trào đòi độc lập cho các vùng đất mà người dân Tây Tạng sống và đòi tách biệt về mặt chính trị của những vùng đất này khỏi chính quyền Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Lịch sử

Bài chi tiết: Lịch sử Tây Tạng

Tây Tạng có một lịch sử lâu đời và tách biệt với Trung Quốc.

Khởi xướng

Chủ yếu do cộng đồng người Tây Tạng ở các nước như Ấn Độ và Hoa Kỳ, và bởi những người nổi tiếng và Phật tử Tây Tạng tại Hoa Kỳ và châu Âu. Phong trào này không được hỗ trợ bởi Đạt Lai Lạt Ma 14, người mặc dù có chủ trương độc lập từ năm 1961 đến cuối những năm 1970, đề xuất một loại cấp cao quyền tự chủ trong bài phát biểu tại Strasbourg năm 1988^[1], và từ đó đã bị giới hạn đề xuất của ông với Khu tự trị Tây Tạng bên trong Trung Quốc^[2].

Để hợp thức tuyên bố độc lập, vận động khẳng định rằng Tây Tạng đã có lịch sử độc lập, mặc dù không có câu trả lời rõ ràng cho câu hỏi vì các ý tưởng khác nhau của "Tây Tạng" và "độc lập". Ngoài ra, vận động cho rằng người Tây Tạng hiện đang bị ngược đãi và bị từ chối một số quyền con người, mặc dù chính phủ các tranh chấp này và khẳng định những tiến bộ về nhân quyền. Các tổ chức khác nhau với chồng chéo các chiến dịch cho sự độc lập và quyền con người đã tìm cách áp lực khác nhau để hỗ trợ các chính phủ Tây Tạng độc lập hoặc có hành động trừng phạt chống lại Trung Quốc để chống lại nó, mặc dù hiệu quả của các chiến dịch này đã bị nghi ngờ.

Xem thêm

• Chính phủ lưu vong Tây Tạng

Đọc thêm

• Dowman, Keith (1988). The Power-Places of Central Tibet: The Pilgrim's Guide. Routledge & Kegan Paul. London, ISBN 978-0-7102-1370-9. New York, ISBN 978-0-14-019118-9.
• Dunham, Mikel (2004). Buddha's Warriors: The Story of the CIA-Backed Freedom Fighters, the Chinese Communist Invasion, and the Ultimate Fall of Tibet. Penguin Group, ISBN 978-1-58542-348-4.
• Goldstein, Melvyn C.; with the help of Gelek Rimpche. A History of Modern Tibet, 1913-1951: The Demise of the Lamaist State. Munshiram Manoharlal Publishers (1993), ISBN 978-81-215-0582-6. University of California (1991), ISBN 978-0-520-07590-0.
• Grunfield, Tom (1996). The Making of Modern Tibet. ISBN 978-1-56324-713-2.
• Norbu, Thubten Jigme; Turnbull, Colin (1968). Tibet: Its History, Religion and People. Reprint: Penguin Books (1987).
• Pachen, Ani; Donnely, Adelaide (2000). Sorrow Mountain: The Journey of a Tibetan Warrior Nun. Kodansha America, Inc. ISBN 978-1-56836-294-6.
• Powers, John (2000). The Free Tibet Movement: A Selective Narrative. Journal of Buddhist Ethics 7
• Samuel, Geoffrey (1993). Civilized Shamans: Buddhism in Tibetan Societies. Smithsonian ISBN 978-1-56098-231-9.
• Schell, Orville (2000). Virtual Tibet: Searching for Shangri-La from the Himalayas to Hollywood. Henry Holt. ISBN 978-0-8050-4381-5.
• Stein, R. A. (1962). Tibetan Civilization. First published in French; English translation by J. E. Stapelton Driver. Reprint: Stanford University Press (with minor revisions from 1977 Faber & Faber edition), 1995. ISBN 978-0-8047-0806-7.
• Tamm, Eric Enno. "The Horse That Leaps Through Clouds: A Tale of Espionage, the Silk Road and the Rise of Modern China." Vancouver: Douglas & McIntyre, 2010, Chapter 17 & 18. ISBN 978-1-55365-269-4. See http://horsethatleaps.com
• Thurman, Robert (2002). Robert Thurman on Tibet. DVD. ASIN B00005Y722.
• Wilby, Sorrel (1988). Journey Across Tibet: A Young Woman's 1900-Mile Trek Across the Rooftop of the World. Contemporary Books. ISBN 978-0-8092-4608-3.
• Wilson, Brandon (2005). Yak Butter Blues: A Tibetan Trek of Faith. Pilgrim's Tales. ISBN 978-0-9770536-6-7, ISBN 978-0-9770536-7-4.

Liên kết ngoài

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Độc lập Tây Tạng.

• United for Tibet we stand Lưu trữ 2023-06-09 tại Wayback Machine
• International Tibet Independence Movement Lưu trữ 2009-04-16 tại Wayback Machine

Tham khảo

1. Smith, Warren W. (2008). China's Tibet?: Autonomy or Assimilation. Rowman & Littlefield. tr. 214. ISBN 9780742539891.
2. Tibet part of China: Dalai Lama - World - www.theage.com.au