Đức Vua Bà

Đức Vua Bà
Trần Nhân Tông hoàng phi
Thông tin chung
Sinh	Ngụ, Tổng Nam Sách, Kinh Bắc
Mất	17 tháng 3 Nhân Thắng, Gia Bình, Bắc Ninh
Phu quân	Trần Nhân Tông
Tên đầy đủ Đặng Thị Loan
Tước hiệu	Cung nhân (宫人) Đức phi (德妃)
Hoàng tộc	Nhà Trần

Đức Vua Bà (? - 17 tháng 3) tức Đức phi Đặng Thị Loan của Trần Nhân Tông. Được nhân dân suy tôn là Đức Vua Bà và thờ tại Đền Vua Bà^[1], nằm trong quần thể chùa Ngụ.

Tiểu sử

Tên gọi và xuất thân

Đức Vua Bà có tên húy là Loan ^[2]; là một người con gái thôn Đào nổi tiếng xinh đẹp đoan trang.

Nhập cung

Theo bia Cố Lập Bi Ký dựng năm 1866 hiện còn bảo lưu được:

..."Vào thời Trần có người con gái thôn Đào, họ Đặng, tên huý là Loan, nổi tiếng xinh đẹp đoan trang, được vua Trần Nhân Tông chọn làm cung phi."...

Sau khi về làm vợ của vua Trần Nhân Tông, được vua nhất mực sủng ái tuy nhiên do bệnh tật mà không thể sinh con nối dõi cho vua, từ chốn thâm cung Đức Phi nhớ về quê hương còn khốn khó, muốn làm chuyện giúp dân nghèo, giúp quê hương, bà xin vua được xuất cung trở thành dân thường và được vua chấp thuận.

Hồi Hương

Đối với Nhà Trần thì bà là 1 Hậu phi nhạt nhòa nhưng đối với nhân dân thì bà có công đức vô cùng lớn, được suy tôn như 1 vị thánh.

• Vì nhân dân mà bà từ bỏ gấm vóc cung son.
• Vua ban bổng lộc tước hiệu trước khi hồi hương nhưng bà không nhận chỉ dám xin một mẫu chín xào để lập chợ cho dân.
• Với mảnh đất từ đình Thị (thôn Thị) đến chùa cũ của làng, bà mở chợ cho 3 thôn Cầu - Đào - Thị buôn bán, làm ăn.
• Bà còn dạy dân trồng dâu chăn tằm, làm đồ gốm và làm bánh bột lọc để cải thiện đời sống.

Từ đó khu vực này cảnh sắc bốn mùa sầm uất, nhộn nhịp. Mọi người biết đến với tên Vùng Ngụ, do vậy cũng có thể coi bà là bà tổ của vùng.

Thờ tự

Đức Vua Bà được dân lập đền thờ tại 2 nơi:

• Di tích Đền Vua Bà, ở thôn Cầu Đào, xã Nhân Thắng, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh là nơi thờ tự chính.
• Di tích đền Nhân Hữu ở thôn Nhân Hữu, xã Nhân Thắng, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh là nơi thờ vọng Bà cùng phụ mẫu.

Đền Vua Bà

Lễ hội đền Vua Bà

Hay còn được biết đến tên Lễ hội vùng Ngụ. Diễn ra hằng năm vào 3 ngày 15, 16, 17 tháng 3 Âm lịch. Trong đó:

• Ngày rằm tháng 3: Lễ mở cửa đền.
• Ngày 16 tháng 3: Chính hội.
• Ngày 17 tháng 3: Ngày húy của Đức Vua Bà, Lễ đóng cửa đền diễn ra vào cuối giờ chiều.

Một số hình ảnh Lễ hội đền Vua Bà năm 2017

• Kiệu bát cống
  Kiệu bát cống
• Đoàn tế cụ ông và cụ bà
  Đoàn tế cụ ông và cụ bà
• Trống hội
  Trống hội
• Đội tế cụ ông
  Đội tế cụ ông
• Lễ vật
  Lễ vật
• Lễ vật
  Lễ vật
• Kiệu bát cống
  Kiệu bát cống
• Lễ vật
  Lễ vật
• Long đỉnh
  Long đỉnh
• Lễ vật
  Lễ vật
• Cờ hội
  Cờ hội
• Cờ hội
  Cờ hội
• Chiêng hội
  Chiêng hội
• Đội tế cụ bà
  Đội tế cụ bà
• Lễ vật
  Lễ vật
• Lễ vật
  Lễ vật
• Lễ vật
  Lễ vật
• Lễ vật
  Lễ vật
• Lễ vật
  Lễ vật
• Lân
  Lân

Tập tin:Video lễ hội đền Vua Bà 1.ogg

Chú thích

1. “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 8 năm 2018. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2017.
2. Nội dung văn bia “cố lập bi ký” Lưu trữ 2018-08-05 tại Wayback Machine, trích dẫn: 1866...Vào thời Trần có người con gái thôn Đào, họ Đặng, tên huý là Loan...

Liên kết ngoài