Cách mạng México

Cách mạng México Revolución Mexicana
Hình ảnh về Cách mạng México
Thời gian 20 tháng 11 năm 1910 – 21 tháng 5 năm 1920 (Bản mẫu:Tuổi in years, months, weeks and days) Địa điểm México Kết quả Porfirio Díaz bị lật đổ và lưu vong sang Pháp, tháng 5 năm 1911. Francisco I. Madero được bầu làm tổng thống Mexico, năm 1911, bị ám sát tháng 2 năm 1913. Victoriano Huerta lật đổ Madero và đảm nhiệm chức tổng thống 1913-14. Venustiano Carranza tạo ra một liên minh của người miền Bắc dưới ủng hộ Hiến pháp 1913. Công ước Aguascalientes được thỏa hiệp giữa các nhà lãnh đạo cách mạng, 1914. Quân đội Lập hiến của Carranza đánh bại Pancho Villa tại trận Celaya năm 1915 Carranza củng cố vị trí tổng thống Mexico 1915 Hiến pháp Mexico năm 1917 được ban hành. Liên tiếp các vụ ám sát các nhà lãnh đạo cách mạng Madero (1913), Emiliano Zapata (1919), Venustiano Carranza (1920), Pancho Villa (1923), Alvaro Obregón (1928) Thành lập Đảng Cách mạng Quốc gia (PNR) 1929.
Tham chiến
Lực lượng phản cách mạng: 1910–1911: Quân đội liên bang chỉ huy bởi Porfirio Díaz	Lực lượng cách mạng: 1910–1911: Maderistas Orozquistas Magonistas Zapatistas
1911–1913: Lực lượng của Bernardo Reyes Lực lượng của Félix Díaz Orozquistas Magonistas Zapatistas	1911–1913: Maderistas
1913–1914: Lực lượng của Victoriano Huerta	1913–1914: Carrancistas Villistas Zapatistas
1914–1919: Villistas Zapatistas Lực lượng của Félix Díaz Lực lượng của Aureliano Blanquet	1914–1919: Carrancistas Seditionistas  Đức (c.1917)
1920: Lực lượng của Álvaro Obregón Tàn quân Zapatista Supported by  Hoa Kỳ (1910–1913)  Đức (c.1913–1917)	1920: Carrancistas Được hỗ trợ bởi  Hoa Kỳ (1913–1918)  Anh Quốc (1916–1918)
Chỉ huy và lãnh đạo
1910–11: Porfirio Díaz 1911–13: Pascual Orozco,đã chiến đấu cách mạng sau khi Díaz bị lật đổ và sau đó đứng về phía Huerta sau khi Huerta lên nắm quyền Bernardo Reyes, dẫn đầu cuộc cách mạng cho đến khi ông qua đời năm 1913 Félix Díaz,theo phe Reyes và sau đó là Huerta sau khi Reyes qua đời vào năm 1913 Emiliano Zapata, theo phe Orozco cho đến khi Huerta lên nắm quyền Victoriano Huerta,theo phe Reyes cho đến khi Reyes qua đời năm 1913 Sau khi Reyes qua đời, Huerta đã tự phát động lực lượng của mình và lên nắm quyền 1913–14 : Victoriano Huerta Pascual Orozco 1914–19: Venustiano Carranza Álvaro Obregón 1920: Venustiano Carranza †	1910–11: Francisco I. Madero Pascual Orozco, chống Díaz Bernardo Reyes, chống Díaz Pancho Villa Emiliano Zapata Venustiano Carranza 1911–13: Francisco I. Madero † Pancho Villa Venustiano Carranza 1913–14: Pancho Villa Emiliano Zapata Venustiano Carranza Álvaro Obregón 1914–19: Pancho Villa Emiliano Zapata † 1920: Álvaro Obregón
Thương vong và tổn thất
500 hi sinh	2 hi sinh
1.300.000? Tổng số người México chết (dân thường và quân đội)[1]

Cách mạng México (tiếng Tây Ban Nha: Revolución mexicana) là một cuộc xung đột vũ trang quan trọng bắt đầu vào năm 1910, với cuộc nổi dậy của Francisco I. Madero chống lại chế độ chuyên quyền lâu năm của Porfirio Díaz, và kéo dài trong phần lớn hai thập niên sau đó cho đến năm 1929. Cuộc cách mạng Mexico đặc trưng bởi các phong trào xã hội chủ nghĩa, tự do, vô chính phủ, chủ nghĩa dân túy, và cải cách nông nghiệp. Vào phần sau của cuộc cách mạng, tính chất của nó đã thay đổi từ nổi dậy chống lại chế độ thành một cuộc nội chiến nhiều phe. Xung đột vũ trang này thường được phân loại như các sự kiện chính trị xã hội quan trọng nhất ở México và một trong những biến động vĩ đại nhất của thế kỷ 20.

Sau khi cuộc đấu tranh kéo dài, các đại diện đã thiết lập nên bản hiến pháp Mexico năm 1917. Cách mạng được mọi người coi là đã kéo dài tới năm 1920, mặc dù đất nước vẫn tiếp tục có các cuộc bùng phát chiến tranh lẻ tẻ, nhưng tương đối nhỏ vào những năm 1920. Chiến tranh Cristero của 1926 đến 1929 là tái phát đáng kể nhất vào tình trạng chiến tranh đẫm máu.

Tham khảo

1. Robert McCaa, "Missing millions: the human cost of the Mexican Revolution." Mexican Studies 19#2 (2001). online