Cờ vua trực tuyến

Cờ vua trực tuyến (hay cờ vua online) là cờ vua chơi trên Internet, cho phép nhiều người chơi thi đấu với nhau theo thời gian thực. Cờ vua trực tuyến chơi được thông qua máy chủ cờ vua trên Internet, máy chủ này sẽ ghép từng người chơi dựa trên xếp hạng của họ bằng cách áp dụng hệ số xếp hạng Elo hoặc các hệ số tương tự.

Lịch sử

Nguồn gốc

Từ thời bình minh của Internet (thập niên 1970), cờ vua trực tuyến tồn tại dưới nhiều hình thức như Chương trình Lập trình PLATO (Programmed Logic for Automated Teaching Operations), chơi qua email (play-by-email). Trang web đầu tiên được thiết kế để chơi cờ vua trực tuyến là Internet Chess Club, bắt đầu hoạt động từ năm 1992.^[1] Kể từ đó, một số trang web cờ vua bắt đầu phát triển, chẳng hạn như Chess.com, Lichess và chess24, là những trang web cờ vua lớn nhất tính đến năm 2021.^[2]

Phát triển

Cờ vua trực tuyến đạt được sự tăng trưởng đột biến trong thời gian cách ly do đại dịch COVID-19.^[3]^[4] Miniseries Netflix Gambit Hậu phát hành vào tháng 10 năm 2020 cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến sự bùng nổ. Lượt tải ứng dụng cờ vua trên App Store và Google Play đã tăng 63% sau khi chương trình truyền hình ra mắt.^[5] Số lượng đăng ký tài khoản trên Chess.com trong tháng 11 nhiều gấp đôi so với những tháng trước đó và số lượng ván chơi hàng tháng trên Lichess cũng tăng gấp đôi.^[6] Có một sự thay đổi về nhân khẩu học của người chơi, với lượng đăng ký người chơi mới là nữ trên Chess.com thay đổi từ 22% thành 27%.^[7] Đại kiện tướng Maurice Ashley cho biết "Một sự bùng nổ đang diễn ra trong cờ vua như chúng ta chưa từng thấy kể từ thời Bobby Fischer", và cho rằng sự phát triển này là do sự gia tăng niềm mong muốn thực hiện điều gì đó có tính xây dựng trong đại dịch.^[8] Giám đốc Chương trình Phụ nữ của Liên đoàn cờ vua Hoa Kỳ (USCF) Jennifer Shahade nói rằng tiếp cận ván cờ vua dễ dàng trên Internet, vì các quân cờ không cần phải xếp và việc xếp cặp người chơi diễn ra gần như ngay lập tức^[9] với những nền tảng thi đấu có nhiều người chơi.

Số lượng phát trực tuyến cờ vua cũng gia tăng trong bối cảnh đại dịch. Đại kiện tướng Hikaru Nakamura phát trực tuyến cờ vua qua Twitch, với hơn 41 triệu giờ theo dõi chơi cờ vua trên nền tảng này từ tháng 3 đến tháng 8 năm 2020.^[6]^[10] Nakamura và những người phát trực tiếp cờ vua chuyên nghiệp khác đã tạo ra PogChamps trong thời kỳ đại dịch, đây là giải đấu nghiệp dư được phát trực tuyến trên Twitch.

Ngày 28 tháng 1 năm 2021, tài khoản Twitter của Lichess công bố rằng họ đã vượt con số 3 tỉ ván đấu trên nền tảng của mình^[11].

Hoạt động

Hệ thống đánh giá

Trang web cờ vua xếp cặp người chơi dựa trên xếp hạng của họ, thường dựa trên hệ thống xếp hạng Elo hoặc Glicko/Glicko-2.^[12]^[13] Sau khi ván đấu kết thúc, điểm số được cập nhật ngay lập tức và người chơi có thể tìm ván đấu mới với xếp hạng cập nhật của họ.

Tốc độ

Theo truyền thống, cờ vua chơi trên bàn có thời gian thi đấu dài, nghĩa là người chơi có nhiều thời gian để suy nghĩ các nước đi. Cờ vua trực tuyến thường được chơi nhanh hơn, với 93,8% trò chơi cờ vua trực tiếp trên Chess.com được chơi với thời gian thi đấu là 10 phút cho mỗi bên hoặc nhanh hơn.^[14] Kiện tướng quốc tế Anna Rudolf nói rằng "cờ vua trực tuyến" áp dụng tốc độ đã đem lại sự thú vị cho trò chơi. " ^[6]

Gian lận

Gian lận cờ vua trực tuyến là một vấn đề có ảnh hưởng lớn đến tất cả các cấp độ chơi. Bằng việc sử dụng chương trình chess engine để tìm được các nước đi tốt nhất ở một thế cờ nhất định, người chơi có thể đánh bại đối thủ và thăng hạng.^[15] Vào tháng 8 năm 2020, Chess.com tuyên bố rằng họ đóng khoảng 500 tài khoản mỗi ngày do gian lận, thậm chí có cả những tài khoản có danh hiệu đại kiện tướng.

Trong đại dịch COVID-19, các giải đấu cờ vua chuyên nghiệp phần lớn bắt buộc phải tổ chức trực tuyến, gồm cả FIDE Online Nations Cup và Magnus Carlsen Tour.^[16] Những giải đấu này được tổ chức trên các trang web như Chess.com và chess24, nhưng thêm các quy tắc bổ sung như phải bật webcam để ngăn chặn gian lận. Một số giải đấu online không cho phép người chơi rời khỏi máy tính để giải lao hoặc đi lại, trong khi giải đấu trực tiếp thì được phép thực hiện các hành động này.