Dãy núi Krym

Dãy núi Krym

Dãy núi Krym (Ukraina: Кримські Гори, chuyển tự: Krymski Hory; Nga: Крымские Горы, chuyển tự: Krymskie Gory; Tatar Krym: Qırım dağları) là một dãy núi chạy song song với bờ biển đông nam của bán đảo Krym, Nga, nằm cách biển từ 8 đến 13 km. Về phía tây, dãy núi dốc đứng xuống biển Đen trong khi về phía đông thì lại dốc thoải thành cảnh quan thảo nguyên.

Dãy núi Krym gồm có ba dãy núi nhỏ. Cao nhất trong số này là dãy Chính. Dãy Chính lại được chia thành một số yayla, nghĩa là các cao nguyên núi (yayla trong tiếng Tatar Krym có nghĩa là "thảo nguyên núi cao"). Các yayla đó gồm: Baydar, Ay-Petri, Yalta, Nikita, Hurzuf, Babugan, Chatyr-Dag, Dologorukovskaya (Subatkan), Demirji và Karabi.

Ngọn cao nhất trong dãy là Roman-Kosh (Ukraina: Роман-Кош; Nga: Роман-Кош, Tatar Krym: Roman Qoş), cao 1545 m và thuộc yayla Babugan. Các ngọn núi cao trên 1200 m là:

• Demir-Kapu (Ukraina: Демір-Капу, Nga: Демир-Капу, Tatar Krym: Demir Qapı): 1540 m, thuộc yala Babugan
• Zeytin-Kosh (Ukraina: Зейтин-Кош; Nga: Зейтин-Кош, Tatar Krym: Zeytün Qoş): 1537 m, thuộc yala Babugan
• Kemal-Egerek (Ukraina: Кемаль-Егерек, Nga: Кемаль-Эгерек, Tatar Krym: Kemal Egerek): 1529 m, thuộc yala Babugan
• Eklizi-Burun (Ukraina: Еклізі-Бурун, Nga: Эклизи-Бурун, Tatar Krym: Eklizi Burun): 1527 m, thuộc yayla Chatyrdag
• Lapata (Ukraina: Лапата; Nga: Лапата, Tatar Krym: Lapata): 1406 m, thuộc yayla Yalta
• Bắc Demirji (Ukraina: Північний Демірджі, Nga: Северный Демирджи, Tatar Krym: Şimaliy Demirci): 1356 m, thuộc yayla Demirji
• Ai-Petri (Ukraina: Ай-Петрі, Nga: Ай-Петри, Tatar Krym: Ay Petri): 1234 m, thuộc yayla Ay-Petri.

Những con đèo quan trọng nhất của dãy Krym là:

• Đèo Angarskyi nằm gần làng Perevalne, trên đường từ Alushta đến Simferopol
• Đèo Baydar gần Foros, nối thung lũng Baydar với bờ biển
• Đèo Laspi gần mũi Aya, trên đường từ Yalta đến Sevastopol.

Sông thuộc dãy núi Krym có: sông Alma, sông Chernaya và sông Salhir ở sườn bắc và sông Uchan-su ở sườn nam.

Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy xương cốt người hiện đại (về mặt giải phẫu) có niên đại cổ nhất châu Âu tại các hang động Buran-Kaya trên dãy Krym. Các hóa thạch này có niên đại 32.000 năm; các đồ tạo tác có mối liên hệ với văn hóa Gravett. Trên xương của những người này có vết cắt, ngụ ý xác họ đã bị róc thịt trong một nghi lễ.^[1][2]

Chú thích

1. Prat, Sandrine; Péan, Stéphane C.; Crépin, Laurent; Drucker, Dorothée G.; Puaud, Simon J.; Valladas, Hélène; Lázničková-Galetová, Martina; van der Plicht, Johannes; Yanevich, Alexander (ngày 17 tháng 6 năm 2011). “The Oldest Anatomically Modern Humans from Far Southeast Europe: Direct Dating, Culture and Behavior”. PLOS ONE. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2011.
2. Carpenter, Jennifer (ngày 20 tháng 6 năm 2011). “Early human fossils unearthed in Ukraine”. BBC News. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2011.