François Bozizé

François Bozizé
Bozizé tháng 10 năm 2007
Tổng thống thứ tư của Cộng hòa Trung Phi
Nhiệm kỳ 15 tháng 3 năm 2003 – 24 tháng 3 năm 2013
Thủ tướng	Abel Goumba Célestin Gaombalet Élie Doté Faustin-Archange Touadéra Nicolas Tiangaye
Phó Tổng thống	Abel Goumba
Tiền nhiệm	Ange-Félix Patassé
Kế nhiệm	Michel Djotodia
Thông tin cá nhân
Sinh	François Bozizé Yangouvonda 14 tháng 10, 1946 (78 tuổi) Mouila, châu Phi xích đạo thuộc địa Pháp (nay Mouila, Gabon)
Đảng chính trị	độc lập
Phối ngẫu	Monique Bozizé

François Bozizé Yangouvonda (sinh 14 tháng 10 năm 1946) là tổng thống thứ 4 Cộng hòa Trung Phi từ 2003 đến 2013.

Bozizé trở thành sĩ quan quân đội trong thập niên 1970 dưới triều đại Jean-Bédel Bokassa; sau khi Bokassa bị lật đổ, Bozizé trở thành Bộ trưởng quốc phòng từ 1979 đến 1981 và Bộ trưởng thông tin từ 1981 đến 1982. Ông từng tham gia vào cuộc đảo chính năm 1982 nhằm lật đổ tổng thống André Kolingba nhưng thất bại và bị trục xuất khỏi nước Trung Phi. Nhiều năm sau, ông trở thành Tư lệnh quân đội dưới quyền tổng thống Ange-Félix Patassé, nhưng sau đó bắt đầu đứng lên nổi dậy chống Patassé năm 2001.

Lực lượng trung thành với Bozizé chiếm được thủ đô Bangui tháng 3 năm 2003, trong lúc tổng thống Ange-Félix Patassé đang ở nước ngoài, và Bozizé đảo chính tự phong mình làm tổng thống và tạo dựng chính phủ thân ông ta. Ông đã giành chiến thắng trong cuộc tranh cử tổng thống lần hai vào tháng 5 năm 2005, và tái đắc cử lần nữa vào tháng 1 năm 2011 khi chiến thắng ngay từ vòng bầu cử đầu tiên.

Tháng 12 năm 2012, lực lượng đối lập CAR phát động cuộc nổi dậy nhằm lật đổ triều đại của Bozizé do không chịu tuân thủ thỏa thuận hòa bình sau cuộc nội chiến Trung Phi năm 2007. Tháng 3 năm 2013, Bozizé phải chạy trốn sang Cộng hòa Dân chủ Congo do phe nổi dậy đã chiếm được Bangui và nắm quyền kiểm soát cung tổng thống cũng như lực lượng vũ trang.^[1][2]

Chú thích

1. Lydia Polgreen (25 tháng 3 năm 2013). “Leader of Central African Republic Fled to Cameroon, Official Says”. nytimes.com.
2. British Broadcasting Company (24 tháng 3 năm 2013). “Central African Republic: President Bozize flees Bangui”. bbc.co.uk.

Tham khảo

• Jean-Marc Aractingi,La Politique à mes trousses(Politics at my heels), Editions l'Harmattan, Paris, 2006, Central Africa Chapter (ISBN 978-2-296-00469-6).
• Appiah, K. Anthony; Gates, Henry Louis, Jr. biên tập (1999), Africana: The Encyclopedia of the African and African American Experience (ấn bản thứ 1), New York: Basic Books, ISBN 0-465-00071-1, OCLC 41649745
• Kalck, Pierre (2005), Historical Dictionary of the Central African Republic (ấn bản thứ 3), Lanham, Maryland: The Scarecrow Press, ISBN 0-8108-4913-5
• Mehler, Andreas (2005), “The Shaky Foundations, Adverse Circumstances, and Limited Achievements of Democratic Transition in the Central African Republic”, trong Villalón, Leonardo Alfonso; VonDoepp, Peter (biên tập), The Fate of Africa's Democratic Experiments: Elites and Institutions, Bloomington, Indiana: Đại học Indiana Press, tr. 126–152, ISBN 0-253-34575-8, OCLC 57414663
• Titley, Brian (1997), Dark Age: The Political Odyssey of Emperor Bokassa, Montreal: McGill-Queen's University Press, ISBN 0-7735-1602-6