Giải thưởng kiến trúc Pritzker

Giải thưởng Kiến trúc Pritzker
Huy chương của giải thưởng kiến trúc Pritzker
Trao cho	Sự nghiệp thành tựu trong nghệ thuật kiến trúc
Tài trợ	Quỹ Hyatt Foundation
Phần thưởng	100,000 USD
Lần đầu tiên	1979
Lần gần nhất	2019
Trang chủ	www.pritzkerprize.com

Giải thưởng Kiến trúc Pritzker là giải thưởng thường niên của quỹ Hyatt để "vinh danh một kiến trúc sư còn sống hoặc một nhóm các kiến trúc sư với những công trình thể hiện sự kết hợp giữa những yếu tố về tài năng, tầm nhìn và sự tận tâm, đã tạo ra những đóng góp liên tục và to lớn cho nhân loại và môi trường xây dựng thông qua nghệ thuật kiến trúc". Giải thưởng này được nhà tài phiệt người Mỹ Jay A. Pritzker (1922 - 1999) và phu nhân là bà Cindy Pritzker sáng lập ra từ năm 1979 và được điều hành bởi dòng họ Pritzker. Đây là giải thưởng cao quý nhất trên thế giới trong lĩnh vực kiến trúc. Giải thưởng được xem như giải Nobel của kiến trúc.

Người nhận giải thưởng sẽ được trao một giấy chứng nhận, một kỉ niệm chương bằng đồng và 100.000 đô la Mỹ, nhưng quan trọng hơn, kiến trúc sư đó sẽ nhận được sự công nhận trong ngành kiến trúc thế giới. Hiện người đang nắm giữ giải thưởng năm 2024 là kiến trúc sư người Nhật Bản Riken Yamamoto.

Những cá nhân đã nhận giải

Năm	Người nhận giải	Quốc tịch	Chân dung	Năm hoàn thành		Nơi trao giải	Ref.
1979	Johnson, PhilipPhilip Johnson	Hoa Kỳ			Glass House (1949)	Dumbarton Oaks, Washington DC	[1]
1980	Barragán, LuisLuis Barragán	Mexico			Tháp de Satélite (1957)	Dumbarton Oaks, Washington DC	[2]
1981	Stirling, JamesJames Stirling	Anh			Thư viện Lịch sử Seeley (1968)	Bảo tàng Xây dựng Quốc gia, Washington DC	[3]
1982	Roche, KevinKevin Roche	Ireland Hoa Kỳ			Tòa nhà Knights of Columbus (1969)	Viện Nghệ thuật Chicago	[4][A]
1983	Pei, Ieoh MingIeoh Ming Pei	Hoa Kỳ			Phòng trưng bày Nghệ thuật Quốc gia, East Building (1978)	Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan, New York	[5][B]
1984	Meier, RichardRichard Meier	Hoa Kỳ			Bảo tàng Nghệ thuật High (1983)	Phòng Trưng bày Nghệ thuật Quốc gia, Washington DC	[4]
1985	Hollein, HansHans Hollein	Áo			Bảo tàngAbteiberg (1982)	Thư viện Huntington, San Marino, California	[4]
1986	Böhm, GottfriedGottfried Böhm	Tây Đức			Nhà thờ Christi Auferstehung, Cologne (1968)	Tòa nhà Worshipful Company of Goldsmiths, London	[4]
1987	Tange, KenzōKenzō Tange	Nhật Bản			Nhà thờ St. Mary's, Tokyo (1964)	Bảo tàng Nghệ thuật Kimbell, Fort Worth, Texas	[6]
1988	Bunshaft, GordonGordon Bunshaft (đồng nhận giải)	Hoa Kỳ	–		Thư viện Bản thảo và Sách hiếm Beinecke (1963)	Viện Nghệ thuật Chicago	[4][7]
	Niemeyer, OscarOscar Niemeyer (đồng nhận giải)	Brazil			Nhà thờ Brasília (1958)		[4][7]
1989	Gehry, FrankFrank Gehry	Canada Hoa Kỳ			Phòng Hòa nhạc Walt Disney (2003)	Chùa Tōdai, Nara	[5][C]
1990	Rossi, AldoAldo Rossi	Italia			Bảo tàng Bonnefanten (1990)	Điện Grassi, Venice	[8]
1991	Venturi, RobertRobert Venturi	Hoa Kỳ			Phòng trưng bày Nghệ thuật Quốc gia, Cánh Sainsbury (1991)	Điện Iturbide, Mexico City	[9]
1992	Siza Vieira, ÁlvaroÁlvaro Siza Vieira	Bồ Đào Nha			Nhà triển lãm Bồ Đào Nha tại Expo'98 (1998)	Thư viện Harold Washington, Chicago	[10]
1993	Maki, FumihikoFumihiko Maki	Nhật Bản			Khu Phức hợp Thể thao Tokyo (1991)	Lâu đài Praha	[6]
1994	de Portzamparc, ChristianChristian de Portzamparc	Pháp	–		Đại sứ quán Pháp tại Đức, Berlin (2003)	Trung tâm The Commons, Columbus, Indiana	[11]
1995	Ando, TadaoTadao Ando	Nhật Bản			Nhà thờ Ánh sáng (1989)	Petit Trianon, Versailles	[12]
1996	Moneo, RafaelRafael Moneo	Tây Ban Nha			Kursaal Palace (1999)	Trung tâm Getty Los Angeles	[5]
1997	Fehn, SverreSverre Fehn	Na Uy	–		Bảo tàng Sông băng Na Uy (1991)	Bảo tàng Guggenheim Bilbao	[13]
1998	Piano, RenzoRenzo Piano	Italia			Sân bay Quốc tế Kansai (1994)	Nhà Trắng, Washington DC	[14]
1999	Foster, NormanNorman Foster	Anh			Cầu Thiên niên kỷ (2000)	Bảo tàng Altes, Berlin	[5]
2000	Koolhaas, RemRem Koolhaas	Hà Lan			Casa da Música, Porto (2003)	Công viên Khảo cổ học Jerusalem	[15]
2001	Jacques Herzog & Pierre de Meuron	Thụy Sĩ	–		Phòng triển lãm Tate Modern (2000)	Monticello, Charlottesville, Virginia	[16]
2002	Murcutt, GlennGlenn Murcutt	Australia			Nhà hàng Berowra Waters Inn (1983)	Đồi Campidoglio, Rome	[17]
2003	Utzon, JørnJørn Utzon	Đan Mạch	–		Nhà hát Opera Sydney (1973)	Học viện Nghệ thuật Vương thất San Fernando, Madrid	[18]
2004	Hadid, ZahaZaha Hadid	Iraq Anh			Trung tâm Nghệ thuật Đương đại (2003)	Bảo tàng Hermitage, Saint Petersburg	[5][D]
2005	Mayne, ThomThom Mayne	Hoa Kỳ	–		Tòa nhà Liên bang San Francisco (2007)	Nhà triển lãm Pritzker, Chicago	[19]
2006	Mendes da Rocha, PauloPaulo Mendes da Rocha	Brazil			Nhà nguyện Thánh Phê-rô, Campos do Jordão, São Paulo (1987)	Điện Dolmabahçe, Istanbul	[20]
2007	Rogers, RichardRichard Rogers	Italia Anh			Tòa nhà Lloyd (1986)	Nhà Khánh tiết Whitehall, London	[21][E]
2008	Nouvel, JeanJean Nouvel	Pháp			Tháp Agbar (2005)	Thư viện Quốc hội Mỹ, Washington DC	[5][22]
2009	Zumthor, PeterPeter Zumthor	Thụy Sĩ			Khách sạnTherme Vals (1996)	Cung điện Lập pháp của Hội đồng Thánh phố, Buenos Aires.	[5][23]
2010	Sejima, KazuyoKazuyo Sejima and Ryue Nishizawa	Nhật Bản			Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại Thế kỉ XXI Kanazawa (2003)	Đảo Ellis, New York
2011	Souto de Moura, EduardoEduardo Souto de Moura	Bồ Đào Nha			Sân vận động Thành phố Braga (2004)	Khán phòng Andrew W. Mellon, Washington DC	[24]
2012	Wang Shu	Trung Quốc			Bảo tàng Ninh Bố (2008)	Đại Lễ đường Nhân dân, Bắc Kinh	[25]
2013	Ito, ToyoToyo Ito	Nhật Bản			Thư viện Sendai (2001)	Thư viện và Bảo tàng Tổng thống John F. Kennedy, Boston	[26]
2014	Ban, ShigeruShigeru Ban	Nhật Bản		Tập tin:Metz (F) - Centre Pompidou - Außenansicht.jpg	Trung tâm Pompidou-Metz (2010)	Bảo tàng Rijksmuseum, Amsterdam	[27]
2015	Otto, FreiFrei Otto	Đức	–		Sân vận động Olympic, Munich (1972)	Trung tâm New World Center, Miami	[28][29] [†]
2016	Aravena, AlejandroAlejandro Aravena	Chile			Tháp Xiêm, Đại học Công giáo Giáo hoàng Chile (2005)	Trụ sở Liên Hợp Quốc, New York	[30][31]
2017	Aranda, RafaelRafael Aranda, Carme Pigem, and Ramón Vilalta	Tây Ban Nha	–		Thư viện Sant Antoni, Barcelona (2008)	Điện Akasaka, Tokyo	[32]
2018	Doshi, B. V.B. V. Doshi	Ấn Độ			Viện Quản lý Ấn Độ Bangalore (1977–1992)	Bảo tàng Aga Khan, Toronto	[33][34]
2019	Isozaki, ArataArata Isozaki	Nhật Bản			Tháp nghệ thuật Mito (1990)	Điện Versailles	[35]
2020	Farrell, YvonneYvonne Farrell và Shelley McNamara	Ireland			Tòa Grafton tại Đại học Bocconi, Milan, Italia (2007)	Trực tuyến	[36]
2021	Anne Lacaton and Jean-Philippe Vassal	France			Trường Kiến trúc Quốc gia, Nantes, Pháp (2009)	Trực tuyến
2022	Diébédo Francis Kéré	Burkina Faso Đức			Trung tâm Kiến trúc Trái Đất, Mopti, Mali (2010)	Tòa nhà LSE Marshall, London
2023	David Chipperfield	Anh			Bảo tàng Neues, Berlin (1997–2009)	Agora Athens
2024	Riken Yamamoto	Nhật Bản			Bảo tàng Nghệ thuật Yokosuka Kanagawa, Nhật Bản (2007)	Viện Nghệ thuật Chicago

Table notes

A. ^a Roche was born in Ireland.^[37]

B. ^b Pei was born in China.^[38]

C. ^c Gehry was born in Canada.^[39]

D. ^d Hadid was born in Iraq.^[40]

E. ^e Rogers was born in Italy.^[41]

F. ^† Posthumous award.

Xem thêm

• Danh sách giải thưởng kiến thúc

Tham khảo

1. Goldberger, Paul (ngày 23 tháng 5 năm 1979). “Philip Johnson Awarded $100,000 Pritzker Prize”. The New York Times. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2019.
2. Endicott, Katherine (ngày 14 tháng 10 năm 2006). “The Mexican garden revisited”. San Francisco Chronicle. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 9 năm 2011. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
3. Reynolds, Nigel (ngày 23 tháng 3 năm 2004). “Top prize for architect who is ignored by fellow British”. The Daily Telegraph. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 3 năm 2009. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
4. ^ Goldberger, Paul (ngày 28 tháng 5 năm 1988). “Architecture View; What Pritzker Winners Tell Us About the Prize”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 5 năm 2013. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
5. ^ Pilkington, Ed (ngày 14 tháng 4 năm 2009). “Swiss architect untouched by fad or fashion wins prized Pritzker award”. The Guardian. Lưu trữ bản gốc ngày 6 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
6. ^ Muschamp, Herbert (ngày 26 tháng 4 năm 1993). “Pritzker Prize for Japanese Architect”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 7 năm 2014. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
7. ^ “The Pritzker Architecture Prize Celebrates its Tenth Anniversary Honoring Two Laureates for 1988”. pritzkerprize.com. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 4 năm 2015.
8. Iovine, Julie (ngày 5 tháng 9 năm 1997). “Aldo Rossi, Architect of Monumental Simplicity, Dies at 66”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 6 năm 2013. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
9. Blau, Eleanor (ngày 8 tháng 4 năm 1991). “Robert Venturi Is to Receive Pritzker Architecture Prize”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 11 năm 2010. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
10. Ribeiro, Ana Maria (ngày 24 tháng 2 năm 2009). “Siza Vieira fala para casa cheia”. Correio da Manhã (bằng tiếng Bồ Đào Nha). Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
11. Muschamp, Herbert (ngày 2 tháng 5 năm 1994). “Priztker prize goes to French architect for the first time”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2014. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
12. Viladas, Pilar (ngày 19 tháng 8 năm 2001). “Fashion's New Religion”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 11 năm 2010. Truy cập ngày 27 tháng 6 năm 2009.
13. Samaniego, Fernando (ngày 1 tháng 6 năm 1997). “El noruego Sverre Fehn recibe el Pritzker de Arquitectura en el museo Guggenheim Bilbao”. El País (bằng tiếng Tây Ban Nha). Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
14. Muschamp, Herbert (ngày 20 tháng 4 năm 1998). “Renzo Piano Wins Architecture's Top Prize”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 11 năm 2012. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
15. “Koolhaas receives 'Nobel of architecture' in Jerusalem”. CNN. ngày 29 tháng 5 năm 2000. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 2 năm 2011. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
16. “Herzog & de Meuron Propose Castle in The Sky for Hamburg”. Das Spiegel. ngày 14 tháng 6 năm 2005. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 8 năm 2009. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
17. “Top honour for Australian architect”. BBC News. ngày 16 tháng 4 năm 2002. Lưu trữ bản gốc ngày 17 tháng 4 năm 2009. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
18. “Prize for Opera House designer”. BBC News. ngày 7 tháng 4 năm 2003. Lưu trữ bản gốc ngày 27 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
19. “Paris skyscraper to rival tower”. BBC News. ngày 28 tháng 11 năm 2006. Lưu trữ bản gốc ngày 30 tháng 9 năm 2009. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
20. Forgey, Benjamin (ngày 9 tháng 4 năm 2006). “Brazilian wins Pritzker Prize”. The Washington Post. Lưu trữ bản gốc ngày 24 tháng 7 năm 2008. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
21. Glancey, Jonathan (ngày 29 tháng 3 năm 2007). “Rogers takes the 'Nobel for architecture'”. The Guardian. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 3 năm 2014. Truy cập ngày 26 tháng 6 năm 2009.
22. “Nouvel wins top architect's prize”. BBC News. ngày 31 tháng 3 năm 2008. Lưu trữ bản gốc ngày 21 tháng 5 năm 2012. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2012.
23. Pogrebin, Robin (ngày 12 tháng 4 năm 2009). “Pritzker Prize Goes to Peter Zumthor”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 5 năm 2012. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2012.
24. Taylor, Kate (ngày 28 tháng 3 năm 2011). “Souto de Moura Wins 2011 Pritzker Architecture Prize”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 5 năm 2011. Truy cập ngày 28 tháng 3 năm 2011.
25. Basulto, David (tháng 2 năm 2012). “2012 Pritzker Prize: Wang Shu”. Arch Daily. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 27 tháng 2 năm 2012.
26. Hawthorne, Christopher (ngày 17 tháng 3 năm 2013). “Japanese architect Toyo Ito, 71, wins Pritzker Prize”. Los Angeles Times. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 17 tháng 3 năm 2013.
27. Hawthorne, Christopher (ngày 24 tháng 3 năm 2014). “Architect Shigeru Ban, known for disaster relief, wins Pritzker Prize”. Los Angeles Times. Lưu trữ bản gốc ngày 25 tháng 3 năm 2014. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2014.
28. “Frei Otto, 2015 Laureate”. Pritzker Architecture Prize. ngày 10 tháng 3 năm 2015. Lưu trữ bản gốc ngày 11 tháng 3 năm 2015. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2015.
29. Pritzker Prize for Frei Otto, German Architect, Announced After His Death Lưu trữ 2018-02-03 tại Wayback Machine, Robin Pogrebin, The New York Times, ngày 10 tháng 3 năm 2015
30. “Announcement”. pritzkerprize.com. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 1 năm 2016. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2016.
31. “Ceremony”. pritzkerprize.com. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 1 năm 2016. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2016.
32. “Announcement: Rafael Aranda, Carme Pigem and Ramon Vilalta | The Pritzker Architecture Prize”. www.pritzkerprize.com. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 3 năm 2017. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2017.
33. “The Pritzker Architecture Prize”. www.pritzkerprize.com. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 3 năm 2018. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2018.
34. Rajghatta, Chidanand (ngày 7 tháng 3 năm 2017). “Indian architect BV Doshi wins 'Nobel for architecture'”. The Times of India. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2017.
35. “The Pritzker Architecture Prize”. www.pritzkerprize.com. Lưu trữ bản gốc ngày 31 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 5 tháng 3 năm 2019.
36. “Ivonne Farrell and Shelley McNamara The Pritzker Architecture Prize”. www.pritzkerprize.com. Truy cập ngày 3 tháng 3 năm 2020.
37. “Architecture Award to Kevin Roche”. The New York Times. ngày 14 tháng 12 năm 1992. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 11 năm 2013. Truy cập ngày 26 tháng 7 năm 2009.
38. Barboza, David (ngày 9 tháng 10 năm 2006). “I. M. Pei in China, Revisiting Roots”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 12 tháng 12 năm 2011. Truy cập ngày 30 tháng 6 năm 2009.
39. “Frank O. Gehry. (American, born Canada 1929)”. Museum of Modern Art. Truy cập ngày 26 tháng 7 năm 2009.
40. “Zaha Hadid. (British, born Iraq, 1950)”. Museum of Modern Art. Truy cập ngày 26 tháng 7 năm 2009.
41. “Richard Rogers, Architect”. The Yale Center for Dyslexia & Creativity. Lưu trữ bản gốc ngày 29 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 29 tháng 7 năm 2014.

Liên kết ngoài

• Website chính thức
  • Giải thưởng kiến trúc Pritzker trên Twitter
  • Pritzker Architecture Prize trên Facebook
  • Giải thưởng kiến trúc Pritzker trên Instagram