Hành lang Wakhan

Hành lang Wakhan
Hành lang Wakhan
Tên tiếng Trung
Giản thể	瓦罕走廊
Phồn thể	瓦罕走廊
Nghĩa đen	Hành lang Wakhan
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ Wǎhǎn Zǒuláng IPA [wàxàn tsòulǎŋ]
Tên tiếng Trung thay thế
Giản thể	阿富汗走廊
Phồn thể	阿富汗走廊
Nghĩa đen	Hành lang Afghanistan
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ Āfùhàn Zǒuláng IPA [áfûxân tsòulǎŋ]
Tên tiếng Trung thay thế thứ 2
Giản thể	瓦罕帕米尔
Phồn thể	瓦罕帕米爾
Nghĩa đen	Wakhan Pamir
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ Wǎhǎn Pàmǐ'ěr IPA [wàxàn pʰâmìàɚ]
Tên tiếng Ba Tư
tiếng Ba Tư	واخان

Hành lang Wakhan hay Hành lang Ngõa Hãn (瓦罕) thường được sử dụng như một từ đồng nghĩa với Wakhan, một khu vực ở phía đông bắc Afghanistan tạo thành một dải đất hay "hành lang" giữa Afghanistan và khu tự trị dân tộc Duy Ngô Nhĩ Tân Cương (Trung Quốc). Hành lang này là một doi đất dài và thon, dài gần 140 dặm (220 km)^[1] và rộng 10 và 40 dặm (16 và 64 km).^[2] Hành lang tách Tajikistan ở phía bắc với Pakistan ở phía nam.

Hành lang là một sáng tạo chính trị của Ván cờ Lớn. Phía bắc của hành lang, các thỏa thuận giữa Anh Quốc và Nga và 1873 và giữa Anh Quốc và Afghanistan năm 1893 đã chia tách trên thực tế khu vực lịch sử Wakhan bằng cách biến sông Panj và sông Pamir thành biên giới giữa Afghanistan và đế quốc Nga.^[1] Ở mặt phía nam, thỏa thuận đường Durand vào năm 1893 đã đánh dấu biên giới giữa Ấn Độ thuộc Anh và Afghanistan. Những hành động này đã để lại một dải đất hẹp như một vùng đệm giữa hai đế quốc, trở thành nơi được gọi là hành lang Wakhan trong thế kỷ 20. Hành lang có 12.000 cư dân.^[3]

Thuật ngữ hành lang Wakhan cũng được sử dụng với một nghĩa hẹp hơn, đó là một tuyến đường dọc theo sông Panj và sông Wakhan đến Trung Quốc, và phần phía bắc của Wakhan khi đó sẽ được gọi là Pamir thuộc Afghanistan.^[4]

Tham khảo

1. ^ International Boundary Study of the Afghanistan-USSR Boundary (1983) Lưu trữ 2014-08-17 tại Wayback Machine by the US Bureau of Intelligence and Research
2. FACTBOX-Key facts about the Wakhan Corridor. Reuters. 12 tháng 6 năm 2009
3. Wong, Edward (ngày 27 tháng 10 năm 2010). “In Icy Tip of Afghanistan, War Seems Remote”. The New York Times. Truy cập 28 tháng 10 năm 2010.
4. Aga Khan Development Network (2010): Wakhan and the Afghan Pamir Lưu trữ 2011-01-23 tại Wayback Machine p.3

Sách

• M. Nazif Mohib Shahrani, The Kirghiz and Wakhi of Afghanistan: Adaptation to Closed Frontiers and War. University of Washington Press, 2002. ISBN 0-295-98262-4.

Liên kết ngoài

• Bản đồ địa hình của CIA
• Hiệp hội phát triển Wakhan Lưu trữ 2009-09-01 tại Wayback Machine