Hán học

Nhà Hán học Từ Quang Khải（phải）và truyền giáo sĩ Matteo Ricci giao lưu

Hán học (chữ Hán: 漢學) hay Trung Hoa học (chữ Hán: 中華學) là ngành khoa học chuyên nghiên cứu về Trung Quốc, bao gồm lịch sử, chính trị, xã hội, triết học, kinh tế, thậm chí nghiên cứu cả về cộng đồng người Hoa ở nước ngoài. Đây là khái niệm do người nước ngoài đặt ra, tiếng Anh gọi môn khoa học này là Sinology hay Chinese Studies, còn người Trung Quốc gọi khoa học nghiên cứu về Trung Quốc là Quốc học 國學.

Lịch sử

Ban đầu Hán học chỉ nghiên cứu về văn hoá cổ đại Trung Quốc, chủ yếu nghiên cứu cổ văn, triết học, văn học, hầu như không bao quát hết xã hội Trung Quốc hiện đại. Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Hán học mới bắt đầu nghiên cứu đến Trung Quốc hiện đại.

Hán học thường được chia làm hai thời kỳ là Hán học cổ đại và Hán học hiện đại. Thời gian phân chia hai thời kỳ này không thống nhất, có ý kiến lấy năm 1850 (thời kỳ Trung Quốc suy yếu) hoặc năm 1911 (Cách mạng Tân Hợi) hoặc năm 1949 (Cộng hoà nhân dân Trung Hoa thành lập) từ về trước là Hán học cổ đại, các nghiên cứu sau này thuộc về Hán học hiện đại.

Các nhà Hán học

Bài chi tiết: Danh sách các nhà Hán học

Hán học, Hoa học và Sinology

Tra Hán học trong từ điển mở Wiktionary.

Theo nhận định của học giả Trung Quốc Trương Kỳ Quân, thì danh từ Sinology mà người phương Tây thường dùng là chỉ Hoa học chứ không phải Hán học. Nhiều học giả phương Tây còn đề xướng Tạng học (nghiên cứu về Tây Tạng), Mãn học (nghiên cứu về Mãn Châu), theo quan điểm của các học giả Đại lục là phá hoại sự thống nhất của Trung Quốc. Theo đó thì Hoa học không phải là nghiên cứu về Trung Quốc mà chủ yếu nghiên cứu về các dân tộc thiểu số Trung Quốc.

Tham khảo

• Tiếng Anh:

• Barrett, Timothy Hugh, Singular Listlessness: A Short History of Chinese Books and British Scholars (London: Wellsweep, 1989). 125p. "Published in its original form in F. Wood, ed., British Library Occasional papers, 10: Chinese studies [1988], p. 9-53.".
• Cayley, John & Ming Wilson ed., Europe Studies China: Papers from an International Conference on the History of European Sinology, London: Han-Shan Tang Books, 1995.
• Honey, David B., Incense at the Altar: Pioneering Sinologists and the Development of Classical Chinese Philology, New Haven: American Oriental Society, 2001. (See also E.G. Pulleyblank's review of the work in the Journal of the American Oriental Society, Vol. 122, No. 3 (Jul.-Sep., 2002), pp. 620–624, available through JSTOR).
• Mungello, David E., Curious Land: Jesuit Accommodation and the Origins of Sinology, Stuttgart: F. Steiner Verlag Wiesbaden, 1985.
• Yang Liansheng, Excursions in Sinology (Cambridge, MA: Harvard University Press, 1969).
• Zurndorfer, Harriet Thelma, China Bibliography: A Research Guide to Reference Works about China Past and Present, Leiden: Brill Publishers, 1995. ISBN 9004102787.

• Tiếng Trung:

• Hạ Thiên Nhược, Hán học gia đàm Hán học, Báo Thanh niên Trung Quốc, 12/1/2005 Lưu trữ 2007-03-14 tại Wayback Machine
• Xu thế và thiên hướng của Hán học quốc tế thế kỷ 20 Lưu trữ 2012-10-29 tại Wayback Machine