James Wan

James Wan
James Wan tại sự kiện San Diego Comic-Con vào năm 2018
Sinh	Ôn Tử Nhân 27 tháng 2, 1977 (47 tuổi) Kuching, Sarawak, Malaysia
Quốc tịch	Úc
Trường lớp	Đại học RMIT
Nghề nghiệp	Đạo diễn Nhà biên kịch Nhà sản xuất điện ảnh
Năm hoạt động	1998–nay
Tổ chức	Atomic Monster Productions
Phối ngẫu	Ingrid Bisu (cưới 2019)

James Wan
Phồn thể	溫子仁
Giản thể	温子仁
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ Wēn Zǐrén Tiếng Quảng Châu Latinh hóa Yale Wan Tsz Yan

Ôn Tử Nhân, thường được biết đến với nghệ danh James Wan (tiếng Trung: 溫子仁, bính âm: Wēn Zǐrén; sinh ngày 27 tháng 2 năm 1977), là một nam nhà làm phim người Úc gốc Malaysia. Được gọi là ông vua của dòng phim kinh dị tại Hollywood, Wan nổi tiếng với tư cách là người sáng tạo ra các loạt phim kinh điển trong vũ trụ điện ảnh kinh dị, bao gồm Saw, Insidious và The Conjuring. Trong đó, thương hiệu The Conjuring của anh là thương hiệu kinh dị có doanh thu cao thứ nhì chỉ sau thương hiệu Godzilla với tổng doanh thu ước tính là hơn 2 tỷ USD.^[1] Ngoài ra, anh còn là người sáng lập ra hãng phim Atomic Monster Productions.

James Wan khởi đầu sự nghiệp của mình với thương hiệu Saw khi anh cho ra mắt bộ phim dài cùng tên đầu tiên của mình vào năm 2004. Thành công của tác phẩm đã giúp cho thương hiệu đầu tiên của anh thu về hơn 1 tỷ USD trên các phòng vé toàn cầu.^[2][3] Sau một khoảng thời gian trầm lắng khi những tác phẩm sau đó của anh đều thất bại cả về chuyên môn lẫn thương mại,^[4] Wan đã có bước đột phá thành công trong sự nghiệp của mình khi đã tạo nên thương hiệu Insidious, với việc anh làm đạo diễn cho hai phần phim đầu vào các năm 2010 và 2013. Tiếp nối thành công, Wan thực hiện hai phần phim đầu tiên của thương hiệu The Conjuring vào các năm 2013 và 2016, và sau đó bắt tay sản xuất các phần hậu truyện của thương hiệu này.

Song song với việc làm phim kinh dị, James Wan còn là chủ nhân của các bộ phim bom tấn gồm Fast & Furious 7 và Aquaman: Đế vương Atlantis. Cả hai bộ phim đều đạt doanh thu hơn 1 tỷ USD, giúp cho anh trở thành đạo diễn thứ tám có hai bộ phim đạt được kỷ lục này.^[5] Tính đến hết năm 2021, với các bộ phim của anh có tổng doanh thu hơn 3,7 tỷ USD,^[6] anh đứng thứ 16 trong danh sách các đạo diễn có doanh thu cao nhất mọi thời đại.^[7]

Tiểu sử

Wan được sinh ra tại Kuching, Sarawak, Malaysia, và là người Malaysia gốc Hoa. Wan và gia đình sau đó chuyển tới sinh sống tại Perth, Úc khi anh mới bảy tuổi.^[8] Anh theo học tại trường Lake Tuggeranong College ở Canberra,^[9][10] trước khi chuyển đến Perth sinh sống sau khi học xong cao đẳng. Wan sau đó chuyển tới Melbourne để theo học tại Đại học RMIT.

Danh sách phim

Điện ảnh

Năm	Tựa đề	Vai trò			Ghi chú
		Đạo diễn	Sản xuất	Biên kịch
2003	Saw 0.5	Có	Không	Cốt truyện	Phim ngắn
2004	Saw	Có	Không	Cốt truyện	Viết cốt truyện với Leigh Whannell
2005	Saw II	Không	Điều hành	Không
2006	Saw III	Không	Điều hành	Cốt truyện	Viết cốt truyện với Leigh Whannell
2007	Dead Silence	Có	Không	Cốt truyện	Viết cốt truyện với Leigh Whannell
	Death Sentence	Có	Không	Không
	Saw IV	Không	Điều hành	Không
2008	Doggie Heaven	Có	Không	Có	Phim ngắn Dựng phim với Joseph Hui
	Saw V	Không	Điều hành	Không
2009	Saw VI	Không	Điều hành	Không
2010	Saw 3D	Không	Điều hành	Không
	Insidious	Có	Không	Không	Dựng phim với Kirk Morri
2013	Ám ảnh kinh hoàng	Có	Không	Không
	Quỷ quyệt 2	Có	Không	Cốt truyện	Viết cốt truyện với Leigh Whannell
2014	Annabelle	Không	Có	Không
2015	Demonic	Không	Có	Không
	Fast & Furious 7	Có	Không	Không
	Quỷ quyệt 3	Không	Có	Không	Vai diễn khách mời: Giám khảo vòng tuyển diễn viên
2016	Ám ảnh kinh hoàng 2	Có	Có	Có	Biên kịch với Chad Hayes & Carey W. Hayes và David Leslie Johnson; Viết cốt truyện với Chad Hayes và Carey W. Hayes
	Ác mộng bóng đêm	Không	Có	Không
2017	Annabelle: Tạo vật quỷ dữ	Không	Có	Không
	Jigsaw	Không	Điều hành	Không
2018	Quỷ quyệt: Chìa khóa quỷ dữ	Không	Có	Không
	Ác quỷ ma sơ	Không	Có	Cốt truyện	Viết cốt truyện với Gary Dauberman
	Aquaman: Đế vương Atlantis	Có	Không	Cốt truyện	Viết cốt truyện với Geoff Johns và Will Beall
2019	Annabelle: Ác quỷ trở về	Không	Có	Cốt truyện	Viết cốt truyện với Gary Dauberman
2020	The Conjuring: Ma xui quỷ khiến	Không	Có	Cốt truyện	Viết cốt truyện với David Leslie Johnson-McGoldrick
2021	Hiện thân tà ác	Có	Có	Cốt truyện	Viết cốt truyện với Ingrid Bisu và Akela Cooper
2022	M3GAN	Không	Có	Cốt truyện	Viết cốt truyện với Akela Cooper
2023	Aquaman và vương quốc thất lạc	Có	Có	Không
2024	Bơi đêm	Không	Có	Không

Truyền hình

Năm	Tựa đề	Vai trò			Ghi chú
		Đạo diễn	Sản xuất	Biên kịch
2016–nay	MacGyver	Có	Điều hành	Không	Tập: "The Rising"
2019-nay	Swamp Thing	Không	Điều hành	Không

Tiếp nhận

Phim	Rotten Tomatoes[11]	Metacritic[12]	CinemaScore[13]	Kinh phí	Doanh thu[14]
Saw	48%	46	C+	1.2 triệu USD	103.1 triệu USD
Dead Silence	21%	34	C+	20 triệu USD	22.2 triệu USD
Death Sentence	20%	36	C	20 triệu USD	17.0 triệu USD
Insidious	66%	52	B	1.5 triệu USD	97.0 triệu USD
The Conjuring	86%	68	A-	20 triệu USD	318.0 triệu USD
Insidious: Chapter 2	38%	40	B+	5 triệu USD	161.9 triệu USD
Furious 7	82%	67	A	190 triệu USD	1.506 tỷ USD
The Conjuring 2	79%	65	A-	40 triệu USD	320.4 triệu USD

Chú thích

1. “Conjuring Franchise”. Box Office Mojo. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 12 năm 2018. Truy cập ngày 25 tháng 7 năm 2016.
2. Woods, Laura (30 tháng 10 năm 2015). “13 Highest-Grossing Horror Franchises of All Time”. The Philadelphia Inquirer. Lưu trữ bản gốc ngày 9 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 10 tháng 9 năm 2020.
3. Nilles, Billy (29 tháng 10 năm 2019). “15 Spooky Secrets About the Saw Franchise”. E! Online. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 11 năm 2019. Truy cập ngày 10 tháng 9 năm 2020.
4. Whannell, Leigh (31 tháng 8 năm 2011). “Dud Silence: The Hellish Experience Of Making A Bad Horror Film”. The Word in the Stone. Leigh Whannell. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 7 năm 2012. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2012.
5. Mendelson, Scott. “When 'Aquaman' Tops $1 Billion, James Wan Will Join James Cameron In Rare Box Office Company”. Forbes (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 8 năm 2019. Truy cập ngày 9 tháng 7 năm 2022.
6. “Top Grossing Director at the Worldwide Box Office”. The Numbers. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 10 năm 2019. Truy cập ngày 9 tháng 7 năm 2022.
7. “James Wan - Box Office”. The Numbers. Lưu trữ bản gốc ngày 1 tháng 2 năm 2021. Truy cập ngày 9 tháng 7 năm 2022.
8. Chaw, Kenneth (ngày 10 tháng 6 năm 2016). “The Conjuring 2 director James Wan keen to film in Malaysia”. The Star Online. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 3 năm 2018. Truy cập ngày 31 tháng 7 năm 2018.
9. Griffiths, John (ngày 6 tháng 11 năm 2014). “Celebrating ACT Public School alumni”. CityNews.com.au. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 4 năm 2016. Truy cập ngày 31 tháng 7 năm 2018.
10. Celebrating the Achievements of our Past Students, ACT Government, Bản gốc lưu trữ ngày 31 tháng 1 năm 2017, truy cập ngày 31 tháng 7 năm 2018
11. “James Wan”. Rotten Tomatoes. Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2015.
12. “James Wan”. Metacritic. Lưu trữ bản gốc ngày 22 tháng 3 năm 2015. Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2015.
13. “CinemaScore”. cinemascore.com. Lưu trữ bản gốc ngày 19 tháng 1 năm 2015. Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2015.
14. “James Wan Movie Box office”. boxofficemojo.com. Amazon.com. Lưu trữ bản gốc ngày 13 tháng 6 năm 2015. Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2015.

Liên kết ngoài

• James Wan trên IMDb