Louis Althusser

Louis Althusser
Sinh	Louis Pierre Althusser (1918-10-16)16 tháng 10 năm 1918 Birmendreïs, Algérie thuộc Pháp
Mất	22 tháng 10 năm 1990(1990-10-22) (72 tuổi) La Verrière, Yvelines, Pháp
Trường lớp	École normale supérieure, Đại học Paris Đại học Picardie
Tác phẩm nổi bật	Vì Marx (1965) Đọc Tư bản (1965) "Ý thức hệ và Bộ máy nhà nước ý thức hệ" (1970)
Phối ngẫu	Hélène Rytmann (cưới k. 1975; mất 1980)
Thời kỳ	Triết học thế kỷ 20
Vùng	Triết học phương Tây
Trường phái	Chủ nghĩa Marx phương Tây Chủ nghĩa Marx cấu trúc luận Chủ nghĩa Spinoza Mới
Tổ chức	École Normale Supérieure
Đối tượng chính	Chính trị học kinh tế học ý thức hệ
Tư tưởng nổi bật	Đứt gãy tri thức luận Bộ máy nhà nước ý thức hệ Chất vấn triết học
Ảnh hưởng bởi Marx • Bachelard • Canguilhem • Cavaillès • Lacan • Freud • Lenin • Mao Trạch Đông  • Gramsci • Hegel  • Machiavelli • Spinoza • Montesquieu • Rousseau

Louis Pierre Althusser (tiếng Pháp: [altysɛʁ]; 16 tháng 10 năm 1918 – 22 tháng 10 năm 1990) là một nhà triết học Marxist người Pháp. Althusser sinh ra ở Algérie thuộc Pháp và là cựu sinh viên của Trường École normale supérieure ở Paris, nơi ông vinh dự nhận chức danh Giáo sư Triết học.

Tiểu sử

Thuở thơ ấu và thanh niên: 1918–1948

Althusser chào đời ngày 16 tháng 10 năm 1918 tại Birmendreïs, gần Algiers, bấy giờ là Algérie thuộc Pháp, trong một gia đình tiểu tư sản pied-noir nguyên quán ở Alsace, Pháp. Cha ông, Charles-Joseph Althusser, là một trung úy trong quân đội Pháp song sau về Pháp làm nhân viên ngân hàng; mẹ ông, Lucienne Marthe Berger, làm nghề giáo viên, sùng mộ Công giáo.^[1] Nhà sử học Martin Jay nhận xét rằng, giống như Albert Camus và Jacques Derrida, Althusser là "một sản phẩm của nền văn hóa thực dân Pháp ở Bắc Phi."^[2] Năm 1930, gia đình ông chuyển đến sống tại thành phố Marseille để cha ông dễ bề công tác ở Compagnie Algérienne (Công ty Ngân hàng Algérie).^[3] Althusser dành phần tuổi thơ còn lại ở đó, theo học Lycée Saint-Charles (fr) và tham gia một hội hướng đạo.^[1] Năm 1936, Althusser chuyển đến Lyon để nhập học Lycée du Parc. Về sau ông còn được nhận vào École Normale Supérieure (ENS) (Grande école), trường cao học cực kỳ danh giá của Paris.^[4] Tại Lycée du Parc, Althusser chịu ảnh hưởng tư tưởng của các giáo sư theo Công giáo,^[a] điều này đã khiến ông quyết định tham gia phong trào thanh niên Công giáo mang tên Jeunesse Étudiante Chrétienne,^[5] đồng thời ao ước muốn trở thành tu sĩ dòng Xitô.^[6] Đáng chú ý rằng, mối quan tâm về Công giáo của Althusser tồn tại song song với tư tưởng cộng sản chủ nghĩa của ông.^[5]

Lycée du Parc, nơi Althusser dành hai năm học tập và chịu ảnh hưởng của đức tin Công giáo

Chú thích

1. Bao gồm các nhà triết học Jean Guitton (1901–1999) và Jean Lacroix (fr) (1900–1986), và nhà sử học Joseph Hours (fr) (1896–1963).^[5]

Tham khảo

Dẫn nguồn

1. ^ Stolze 2013, tr. 7; Lewis 2014.
2. Jay 1984, tr. 391, note 18.
3. Balibar 2005b, tr. 266; Stolze 2013, tr. 7.
4. Stolze 2013, tr. 7.
5. ^ Lewis 2014.
6. Roudinesco 2008, tr. 110.

Thư mục

• Althusser, Louis (1988). Navarro, Fernanda (biên tập). Filosofía y marxismo (bằng tiếng Tây Ban Nha). Siglo XXI. ISBN 968-23-1474-7.
• Althusser, Louis (1992). Corpet, Olivier; Moulier-Boutang, Yann (biên tập). L'avenir dure longtemps: suivi de Les faits. Éditions Stock / IMEC. ISBN 978-2-246-7796-12.
• Althusser, Louis (2006). Politique et Histoire de Machiavel à Marx: cours à l'École normale supérieure de 1955 à 1972. Éditions du Seuil. ISBN 978-2-020-6283-34.
• Althusser, Louis (2006b). Philosophy of the Encounter, Later Writings, 1978-87. London, New York: Verso. ISBN 978-1-84467-069-7.
• Althusser, Louis (2011). Corpet, Olivier (biên tập). Lettres à Hélène: 1947-1980. Éditions Grasset. ISBN 978-2-246-7796-12.
• Anderson, Perry (1989). Considerations on Western Marxism. Verso. ISBN 978-0-86091-720-5.
• Balibar, Étienne (2005a). “Avant-propos pour la réédition de 1996”. Trong Althusser, Louis (biên tập). Pour Marx (bằng tiếng Pháp). La Decouverte. tr. I–XIV. ISBN 2-7071-4714-1.
• Balibar, Étienne (2005b). “Note biographique”. Trong Althusser, Louis (biên tập). Pour Marx (bằng tiếng Pháp). La Decouverte. tr. 266–274. ISBN 2-7071-4714-1.
• Benton, Ted (1984). The Rise and Fall of Structural Marxism: Althusser and His Influence. New York: St. Martin's Press. ISBN 0-312-68-375-8.
• Biard, Joel (1995). “Les écrits philosophiques de Louis Althusser” [The philosophical writings of Louis Althusser]. La Pensée (bằng tiếng Pháp) (303): 137–145. ISSN 0031-4773.
• Callinicos, Alex (1982). Is There a Future for Marxism?. Springer Publishing. ISBN 1-349-16677-4.
• Corpet, Olivier (1994). “Avertissement”. Trong Althusser, Louis (biên tập). Sur la philosophie (bằng tiếng Pháp). Éditions Gallimard. ISBN 978-2-070-7389-46.
• Corpet, Olivier (2005). “The Tbilisi Affair”. Trong Althusser, Louis; Corpet, Olivier; Matheron, François (biên tập). Writings on Psychoanalysis: Freud and Lacan. Jeffrey Mehlman (translator). Columbia University Press. ISBN 0-585-04147-4.
• Cotten, Jean-Pierre (1979). La pensée de Louis Althusser (bằng tiếng Pháp). Toulouse: Privat. ISBN 2-7089-1435-9.
• Diefenbach, Katja; Farris, Sara R.; Kirn, Gal; Thomas, Peter (2013). Encountering Althusser: Politics and Materialism in Contemporary Radical Thought. Bloomsbury Publishing USA. ISBN 978-1-441-15213-8.
• Elliott, Gregory (2006). Althusser: The Detour of Theory. Leiden, Boston: Brill Publishers. ISBN 978-9-004-15337-0.
• Elliott, Gregory (2001). “Introduction: In the Mirror of Machiavelli”. Trong Althusser, Louis; Matheron, François (biên tập). Machiavelli and Us. Verso Books. ISBN 1-859-84282-8.
• European Graduate School. “Louis Althusser – Philosopher – Biography”. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 9 năm 2015.
• Ferretter, Luke (2006). Louis Althusser. Routledge Critical Thinkers. Taylor & Francis. ISBN 978-0-415-32732-9.
• L'Institut mémoires de l'édition contemporaine (IMEC) (1997). “Inventaire des archives de Louis Althusser deposees a L'IMEC” (PDF).
• Jackson, Ned (tháng 2 năm 1996). “The first death of Louis Althusser or totality's revenge”. History and Theory. Wiley-Blackwell. 35 (1): 131–146. doi:10.2307/2505519. JSTOR 2505519.
• Jay, Martin (1984). “Louis Althusser and The Structuralist Reading of Marx”. Marxism and Totality: The Adventures of a Concept from Lukács to Habermas. Berkeley: University of California Press. tr. 385–422. ISBN 0-520-05742-2.
• Janik, Mateusz (2015). “Louis Althusser, On the Reproduction of Capitalism: Three Reading Strategies”. Décalages. 1 (4).
• Kelly, Michael (1982). Modern French Marxism. Oxford: Basil Blackwell. ISBN 0-631-13202-3.
• Kirshner, Lewis A. (2003). “The Man Who Didn't Exist: The Case of Louis Althusser”. American Imago. 60 (2): 211–239. doi:10.1353/aim.2003.0012. S2CID 144249214.
• Lazarus, Sylvain (1993). Politique et philosophie dans l'œuvre de Louis Althusser. Presses Universitaires de France. ISBN 2-130-45500-X.
• Levine, Andrew (1981). “Althusser's Marxism”. Economy and Society. Southampton: The Camelot Press. 10 (3): 243–283. doi:10.1080/03085148100000014. ISSN 0308-5147.
• Levine, Andrew (1999). Audi, Robert (biên tập). The Cambridge Dictionary of Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-63722-8.
• Lewis, William S. (2014). “Louis Althusser”. Trong Zalta, Edward N. (biên tập). Stanford Encyclopedia of Philosophy. California: Stanford University. ISSN 1095-5054.
• Lewis, William S. (2016). “Althusser's Scientism and Aleatory Materialism”. Décalages. 2 (1).
• Majumdar, Margaret A. (1995). Althusser and the End of Leninism?. Pluto Press. ISBN 978-0-7453-0888-3.
• Moulfi, Mohamed (2013). “Althusser, lecteur de Machiavel”. Décalages (bằng tiếng Pháp). 1 (3).
• Poisson, Catherine (1998). “Louis Althusser's The Future Lasts Forever: The Failure of Auto‐Redemption”. Contemporary French & Francophone Studies. 2 (1): 107–125.
• Roudinesco, Élisabeth (2008). “Louis Althusser: The Murder Scene”. Philosophy in Turbulent Times: Canguilhem, Sartre, Foucault, Althusser, Deleuze, Derrida. William McCuaig (translator). New York: Columbia University Press. tr. 97–131. ISBN 978-0-231-14300-4.
• Schrift, Alan D. (2006). “Key Biographies in Brief”. Twentieth-Century French Philosophy: Key Themes and Thinkers. Oxford: Blackwell Publishing. tr. 86–88. ISBN 978-1-405-13218-3.
• Stolze, Ted (2013). “Althusser, Louis”. Trong McGee, R. Jon; Warms, Richard L. (biên tập). Theory in Social and Cultural Anthropology: An Encyclopedia. Thousand Oaks, California: Sage Publications. tr. 7–10. ISBN 978-1-412-99963-2.

Liên kết ngoài

• Kho lưu trữ Louis Althusser trên Internet tại Marxists.org
• Louis Althusser (Stanford Encyclopedia of Philosophy)