Chủ nghĩa Marx phương Tây

Một phần của loạt bài về
Chủ nghĩa Marx
Công trình lý luận Các bản thảo kinh tế và triết học 1844 Tình cảnh giai cấp công nhân Anh Hệ tư tưởng Đức Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản Ngày 18 tháng sương mù của Louis Bonaparte Grundrisse Tư bản Phê phán cương lĩnh Gotha Biện chứng của tự nhiên Nguồn gốc gia đình, chế độ tư hữu và nhà nước Chủ nghĩa đế quốc, giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản Làm gì? Tích lũy tư bản Bút ký triết học Nhà nước và cách mạng Các tiểu luận về thuyết giá trị của Marx Lịch sử và ý thức giai cấp Bút ký trong tù Những người Jacobin đen Về mâu thuẫn Về thực hành Cương lĩnh về triết học lịch sử Biện chứng của khai sáng Phê phán kinh tế Liên Xô Cuộc cách mạng dài Kẻ khốn cùng của Trái Đất Đọc Tư bản Tư bản độc quyền Xã hội diễn cảnh Lý thuyết sư phạm phê phán Ideology and Ideological State Apparatuses Ways of Seeing How Europe Underdeveloped Africa Social Justice and the City Women, Race and Class Marxism and the Oppression of Women Imagined Communities Hegemony and Socialist Strategy The Sublime Object of Ideology Time, Labor and Social Domination The Age of Extremes The Origin of Capitalism Empire Late Victorian Holocausts Change the World Without Taking Power Caliban and the Witch An Introduction to the Three Volumes of Karl Marx's Capital Capitalist Realism How to Blow Up a Pipeline Capital in the Anthropocene
Triết học Chủ nghĩa duy vật biện chứng Triết học tự nhiên
Phê phán kinh tế chính trị Tư bản (tích lũy) Thuyết khủng hoảng Hàng hóa Lao động trừu tượng và cụ thể Yếu tố sản xuất Xu hướng tỷ suất lợi nhuận giảm Tư liệu sản xuất Phương thức sản xuất Châu Á Tư bản chủ nghĩa Xã hội chủ nghĩa Lực lượng sản xuất Chủ nghĩa xã hội khoa học Sản xuất giá trị thặng dư Thời gian lao động xã hội cần thiết Lượng giá trị của hàng hóa Lao động làm thuê
Xã hội học Tha hóa Cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng Giai cấp tư sản Giai cấp Ý thức giai cấp Đấu tranh giai cấp Xã hội phi giai cấp Bái vật giáo hàng hóa Xã hội cộng sản Phê phán kinh tế chính trị Bá quyền văn hóa Dân chủ Chuyên chính vô sản Bóc lột lao động Ý thức sai lầm Bản chất con người Ý thức hệ Bần cùng hóa Chủ nghĩa đế quốc Giai cấp vô sản lưu manh Rạn nứt trao đổi chất Giai cấp vô sản Tài sản tư Quan hệ sản xuất Đồ vật hóa Học thuyết về nhà nước Giai cấp lao động
Lịch sử Triết học ở Liên Xô Tích lũy nguyên thủy Cách mạng vô sản Cách mạng thế giới Thuyết quỹ đạo lịch sử
Bình diện Mỹ học Khảo cổ học Tội phạm học Phân tích văn hóa Nghiên cứu văn hóa Đạo đức học Lý thuyết phim Địa lý Sử học Phê phán văn học Tôn giáo Xã hội học Triết học
Biến thể thông thường Cấu trúc luận Phân tích Tự trị Chủ nghĩa Marx–Lenin Tư tưởng Guevara Tư tưởng Mao Trạch Đông Tư tưởng Tito Chủ nghĩa Trotsky Chủ nghĩa Gramsci mới Trường phái điều tiết Thuyết thế giới thứ ba Hegel phái Trường phái Budapest Trường phái công cụ Trường phái Frankfurt Trường phái nhân bản Neue Marx-Lektüre Trường phái mở Trường phái chính trị Trường phái Praxis Cả hai Chính thống Cổ điển Da đen Hậu Marxist Leninist Nữ quyền Tân Marxist Tây phương
Biến thể khác Trường phái Marxist Áo Cộng sản hóa Chủ nghĩa cộng sản hội đồng Chủ nghĩa De Leon Chủ nghĩa cộng sản Âu Kinh tế học Marxian Chủ nghĩa Marx–Lenin–Mao Mao-Spontex Chủ nghĩa Nkrumah Chủ nghĩa xét lại Quốc tế Tình huống Chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc Chủ nghĩa công nhân
Nhân vật Marx Engels Morris Lafargue Kautsky Plekhanov Du Bois Connolly Lenin Luxemburg Liebknecht Kollontai Bogdanov Stalin Trotsky Grossman Zinoviev Bloch Lukács Korsch Bukharin Hồ Chí Minh Serge Gramsci Galiev Pashukanis Bourdieu Benjamin Mao Basu Mariátegui Horkheimer Dutt Brecht Marcuse Bordiga Fromm Lefebvre James Adorno Padmore Sartre Deutscher Beauvoir Sombart Nkrumah Sweezy Emmanuel Hill Bettelheim Draper Jones Hobsbawm Althusser Hinton Williams Freire Mandel Sivanandan Miliband Cabral Thompson Bauman Fanon Kosik Berger Castro Guevara Heller Guattari Mészáros O'Connor Wallerstein Mies Tronti Debord Amin Hall Nairn Parenti Negri Jameson Dussel Harvey Laclau Poulantzas Vattimo Badiou Harnecker Altvater Anderson Schmidt Löwy Vogel Sison Easthope Rancière Berman Przeworski Cohen Therborn Ahmad Losurdo Ture Postone Rodney Spivak Newton Sakai Wood Federici Wolff Balibar Eagleton Hartsock Rowbotham Mouffe Geras Brenner Davis Cleaver Bishop Haraway Panitch Clarke Jessop Davis Wright Fraser Holloway Screpanti Tamás Hampton Cano Žižek Berardi Sankara Hennessy McDonnell Douzinas Roediger Foster West Ghandy Marcos Heinrich Prashad Kelley Dean Linera Fisher Li Coulthard Malm Seymour Toscano Bhattacharya Moufawad-Paul Srnicek Lordon Horvat Hamza Saito
Tạp chí Antipode Capital & Class Capitalism Nature Socialism Constellations Critique: Journal of Socialist Theory Historical Materialism Mediations Monthly Review New Left Review Race & Class Rethinking Marxism Science & Society Socialism and Democracy Socialist Register
Chủ đề liên quan Danh sách nhà lý luận cộng sản thế kỷ 21 Chủ nghĩa vô chính phủ Hủy diệt mang tính sáng tạo Lý thuyết xung đột Lý thuyết phê phán Phê phán chủ nghĩa Marx Chủ nghĩa cộng sản Chủ nghĩa công xã Tất định luận kinh tế Tất định luận lịch sử Lịch sử chủ nghĩa cộng sản Chính trị cánh tả Kinh tế học Marxian Cánh tả mới Cánh tả cũ Chế độ tự quản đô thị Sinh thái học chính trị Dân chủ triệt để Dân chủ xã hội Chủ nghĩa xã hội Chuyên chế Dân chủ Thị trường Cải lương Cách mạng Không tưởng Dân chủ xô viết Chủ nghĩa dân túy cánh tả Giai cấp phổ quát Chủ nghĩa Marx thông tục Chủ nghĩa kinh tế Hợp tác xã công nhân Hội đồng công nhân
Cổng thông tin Chủ nghĩa cộng sản  Cổng thông tin Triết học
x t s

Chủ nghĩa Marx phương Tây là một dòng Marxist nổi lên ở Tây Âu và Trung Âu sau cuộc cách mạng Tháng Mười năm 1917 và sự lên ngôi của chủ nghĩa Lenin ở Nga. Thuật ngữ này được dùng để chỉ gộp các tư tưởng của nhiều nhà lý thuyết khác nhau, diễn giải chủ nghĩa Marx theo chiều hướng khác biệt so với dòng lý thuyết chính thống và dòng Marx-Lenin của Liên Xô.^[1]

Ít quan tâm hơn đến sự phân tích kinh tế, chủ nghĩa Marx phương Tây chú trọng việc nghiên cứu các xu hướng văn hóa của xã hội tư bản, vận dụng và triển khai các khía cạnh triết học và tính chủ quan của chủ nghĩa Marx, đồng thời kết hợp các phương pháp tiếp cận phi-Marxist, nhằm phân tích sự phát triển của văn hóa và lịch sử loài người.^[2] Một chủ đề quan trọng mà các nhà Marxist phương Tây nghiên cứu, đó là nguồn gốc tư tưởng của Karl Marx trong triết học của Georg Wilhelm Friedrich Hegel,^[a] cũng như sự phục hồi cái mà họ gọi là "Marx Trẻ". Mặc dù những nhân vật ban đầu của dòng tư tưởng này, chẳng hạn như György Lukács và Antonio Gramsci, đều là những chính khách;^[3] Perry Anderson vào giữa những năm 1970 đã nhấn mạnh rằng chủ nghĩa Marx phương Tây sau Chiến tranh thế giới thứ hai được xây dựng chủ yếu bởi các nhà triết học hàn lâm, chẳng hạn như Theodor Adorno, Galvano Della Volpe và Herbert Marcuse, cùng nhiều nhân vật khác.^[4][5]

Kể từ những năm 1960 trở đi, dòng tư tưởng này đã hòa quyện với trào lưu Cánh tả Mới. Trong khi nhiều nhà Marxist phương Tây là tín đồ của chủ nghĩa nhân văn Marx, cũng có các nhà tư tưởng thuộc trường phái này chỉ trích mạnh mẽ chủ nghĩa Hegel và chủ nghĩa nhân văn, chẳng hạn như Louis Althusser và Nicos Poulantzas.^[6]

Xem thêm

• Chủ nghĩa Marx phân tích
• Chủ nghĩa Marx-Freud
• Chủ nghĩa Marx-Hegel
• Chủ nghĩa Marx mới
• Chủ nghĩa nhân văn Marx
• Lý thuyết phê phán
• Nghiên cứu văn hóa
• Phê phán kinh tế chính trị
• Quốc tế Tình huống
• Trường phái Budapest
• Trường phái Praxis

Chú thích

1. Do vậy, chủ nghĩa Marx phương Tây cũng đôi khi được gọi là "Chủ nghĩa Marx-Hegel"; Jay 1984, tr. 2–3

Tham khảo

Trích dẫn

1. Jacoby 1991, tr. 581.
2. “Western Philosophy”. Encyclopedia Britannica. Truy cập ngày 28 tháng 3 năm 2021. Western Marxists were concerned less with the actual political or economic practice of Marxism than with its philosophical interpretation, especially in relation to cultural and historical studies. In order to explain the inarguable success of capitalist society, they felt it necessary to explore and understand non-Marxist approaches and all aspects of bourgeois culture.
3. Anderson 1976, tr. 30.
4. Anderson 1976, tr. 49-50.
5. Jacoby 1981, tr. 109.
6. Jay 1984, tr. 3-4.

Tham khảo

• Anderson, Perry (1976). Considerations on Western Marxism. Bristol: New Left Books.
• Anderson, Kevin (1995). Lenin, Hegel, and Western Marxism. University of Illinois Press.
• Gottlieb, Roger S. (1989). An Anthology of Western Marxism. Oxford University Press.
• Jacoby, Russell (1981). Dialectic of Defeat: Contours of Western Marxism. Cambridge, England: Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9780511571442. ISBN 978-0-521-23915-8.
• Jacoby, Russell (1991). “Western Marxism”. Trong Bottomore, Tom; Harris, Laurence; Kiernan, V. G.; Miliband, Ralph (biên tập). The Dictionary of Marxist Thought (ấn bản 2). Oxford: Blackwell Publishers. tr. 581–584. ISBN 978-0-631-16481-4.
• Jay, Martin (1984). Marxism and Totality: The Adventures of a Concept from Lukacs to Habermas. Cambridge, England: Polity Press. ISBN 978-0-7456-0000-0.
• Kołakowski, Leszek (2005). Main Currents of Marxism. Falla, P. S. biên dịch. London: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-32943-8.
• Korsch, Karl (1970) [1923]. Marxism and Philosophy. Halliday, Fred biên dịch. New York: Monthly Review Press. ISBN 978-0-85345-153-2.
• Merleau-Ponty, Maurice (1973) [1955]. Adventures of the Dialectic. Bien, Joseph biên dịch. Evanston, Illinois: Northwestern University Press. ISBN 978-0-8101-0404-4.
• Merquior, José Guilherme (1986). Western Marxism. London: Paladin. ISBN 0-586-08454-1.
• Soper, Kate (1986). Humanism and Anti-Humanism. London: Hutchinson. ISBN 0-09-162-931-4.

Đọc thêm

• Arato, Andrew; Breines, Paul (1979). The Young Lukács and the Origins of Western Marxism. New York: The Seabury Press. ISBN 0-8164-9359-6.
• Bahr, Ehrhard (2008). Weimar on the Pacific: German Exile Culture in Los Angeles and the Crisis of Modernism. Berkeley, California: University of California Press. ISBN 978-0-520-25795-5.
• Fetscher, Iring (1971). Marx and Marxism. New York: Herder and Herder.
• Grahl, Bart; Piccone, Paul biên tập (1973). Towards a New Marxism. St. Louis, Missouri: Telos Press.
• Howard, Dick; Klare, Karl E. biên tập (1972). The Unknown Dimension: European Marxism Since Lenin. New York: Basic Books.
• Jones, Gareth Stedman (1983). Western Marxism: a Critical Reader. South Yarra: MacMillan Education Australia. ISBN 0902308297.
• Kellner, Douglas. “Western Marxism” (PDF). Los Angeles: University of California, Los Angeles. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2020.
• Lukács, György (1971) [1923]. History and Class Consciousness: Studies in Marxist Dialectics. London: Merlin Press. ISBN 978-0-850-36197-1.
• McInnes, Neil (1972). The Western Marxists. New York: Library Press.
• Van der Linden, Marcel (2007). Western Marxism and the Soviet Union. Leiden, Netherlands: Brill. doi:10.1163/ej.9789004158757.i-380. ISBN 978-90-04-15875-7.
• “Western and Heterodox Marxism”. Marx200.org. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2020.