Phong trào bất hợp tác (2024)

Phong trào Một điểm tại Bangladesh

Đám đông biểu tình ở Shantinagar

Bạo loạn và đốt phá ở Shahbag

Phong trào bất hợp tác năm 2024 (Non-cooperation movement/অসহযোগ আন্দোলন/Ôsôhôjōg Āndōlôn) hay còn gọi là Phong trào Một điểm (One-point movement/এক দফা আন্দোলন/Ēk Dôphā Āndōlôn) hay còn gọi thông dụng là biểu tình Bangladesh năm 2024 là một cuộc biểu tình chống lại Chính phủ Bangladesh, được khởi xướng trong khuôn khổ của phong trào cải cách hạn ngạch Bangladesh 2024 với yêu sách của phong trào này là Thủ tướng Bangladesh Sheikh Hasina và toàn bộ nội các của bà phải từ chức^[1][2]. Mặc dù ban đầu chỉ giới hạn ở mục tiêu cải cách Hệ thống hạn ngạch của Cơ quan công quyền Bangladesh, song phong trào này của sinh viên dưới sự kích động của truyền thông phương Tây đã đã nhanh chóng biến thành một cuộc nổi loạn chống chính phủ của đám đông sau cái chết của một số người biểu tình. Phong trào này cũng được phương Tây thúc đẩy từ các vấn đề chính trị, kinh tế xã hội đang diễn ra, bao gồm sự quản lý yếu kém của chính phủ đối với nền kinh tế quốc gia, nạn tham nhũng tràn lan của các quan chức chính phủ, cáo buộc của phương Tây về tình hình vi phạm nhân quyền, lực lượng đối lập cáo buộc làm suy yếu chủ quyền của đất nước của Sheikh Hasina, và cáo buộc của truyền thông phương Tây về chủ nghĩa độc đoán ngày càng gia tăng và sự thoái lui của nền dân chủ ^{[3][4][5][6][7]}.

Vào ngày 3 tháng 8 năm 2024, những người điều phối của Phong trào sinh viên chống phân biệt đối xử đã tuyên bố yêu cầu một điểm là Thủ tướng và nội các của bà phải từ chức và kêu gọi "không hợp tác toàn diện"^[8][9]. Ngày hôm sau (ngày 4 tháng 8 năm 2024), các cuộc đụng độ dữ dội nổ ra, khiến 97 người thiệt mạng, bao gồm cả sinh viên. Những người điều phối kêu gọi một cuộc diễu hành dài đến Dhaka để buộc Hasina phải từ chức vào ngày 5 tháng 8 năm 2024, ngày hôm đó, một đám đông lớn người biểu tình đã rầm rộ tiến vào thủ đô để gây sức ép^[10]. Vào khoảng 3:00 chiều (UTC+6), Thủ tướng Sheikh Hasina phải từ chức và chạy trốn sang Ấn Độ, đồng minh lớn nhất của chính phủ bà^[11]. Các lễ ăn mừng và bạo lực lan rộng đã diễn ra sau khi bà bị phế truất, trong khi quân đội và Tổng thống Mohammed Shahabuddin tuyên bố thành lập một chính phủ lâm thời do nhà kinh tế được phương Tây đào tạo và cũng là người đoạt giải Nobel Muhammad Yunus đứng đầu^[12]. Có ít nhất 232 người được cho là đã thiệt mạng trong ba ngày sau khi Hasina từ chức^[13] bao gồm ít nhất 29 quan chức của Liên đoàn Awami và các nhóm liên quan cũng như người thân hữu của họ^[14]. Trong khi đó, theo phương Tây thì Truyền thông Ấn Độ đã được biết đến khi tham gia vào một chiến dịch thông tin sai lệch rộng rãi nhằm mục đích gây bất ổn cho Bangladesh, sau khi Hasina từ chức và rời đi Ấn Độ^[15].

Chú thích

1. Hasnat, Saif; Mashal, Mujib. “Roaring Back After Crackdown, Bangladesh Protesters Demand Leader's Ouster”. The New York Times. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 4 tháng 8 năm 2024.
2. “শহীদ মিনার থেকে এক দফা ঘোষণা”. মানবজমিন (bằng tiếng Bengal). Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2024.
3. Lu, Christina (7 tháng 8 năm 2024). “What's Behind Bangladesh's Student Protests?”. Foreign Policy (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2024.
4. “Is the system rigged against meritocracy?”. The Daily Star (bằng tiếng Anh). 10 tháng 7 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 16 tháng 7 năm 2024. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2024.
5. Ahmed, Redwan; Ellis-Petersen, Hannah (26 tháng 7 năm 2024). “Bangladesh student protests turn into 'mass movement against a dictator'”. The Guardian (bằng tiếng Anh). ISSN 0261-3077. Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2024.
6. Charlie Campbell (2 tháng 11 năm 2023). “Sheikh Hasina and the Future of Democracy in Bangladesh”. TIME (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 4 tháng 1 năm 2024. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2024.
7. “Sheikh Hasina doesn't sell the country, say prime minister”. Prothom Alo (bằng tiếng Anh). 25 tháng 6 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2024.
8. “It's now one point”. the daily star (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2024.
9. “One Point Demand' announced from Central Shaheed Minar”. Bonik Barta (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 3 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 3 tháng 8 năm 2024.
10. “PM resigned, interim govt to be formed: Army chief”. The Daily Star (bằng tiếng Anh). 5 tháng 8 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2024.
11. “Bangladesh PM Sheikh Hasina resigns and flees country as protesters storm palace”. BBC News. Lưu trữ bản gốc ngày 5 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 5 tháng 8 năm 2024.
12. “Bangladesh's interim government will take oath on Thursday, says the military chief”. Associated Press News. 7 tháng 8 năm 2024. Lưu trữ bản gốc ngày 7 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2024.
13. “232 killed in violence after Hasina's resignation”. Dhaka Tribune. 9 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 9 tháng 8 năm 2024.
14. “Bodies of 29 Awami League leaders, family members recovered”. Dhaka Tribune. 7 tháng 8 năm 2024. Truy cập ngày 7 tháng 8 năm 2024.
15. Mahmud, Faisal; Sarker, Saqib. “'Islamophobic, alarmist': How some India outlets covered Bangladesh crisis”. Al Jazeera (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 9 tháng 8 năm 2024.