Quyết định luận công nghệ

Quyết định luận công nghệ là một lý thuyết giản hóa luận mà giả định rằng công nghệ của xã hội thúc đẩy sự phát triển cấu trúc xã hội và các giá trị văn hóa. Thuật ngữ này được cho là đã được đặt ra bởi Thorstein Veblen (1857-1929), một nhà xã hội học Mỹ. Những người theo quyết định luận công nghệ cấp tiến nhất ở Hoa Kỳ trong thế kỷ XX rất giông như Clarence Ayres là một môn đệ Thorstein Veblen và John Dewey. William Ogburn cũng được biết đến như người theo quyết định luận công nghệ cấp tiến của ông.

Quyết định luân công nghệ được xây dựng căn bản đầu tiên đến từ nhà triết học và kinh tế Đức Karl Marx, có khung lý thuyết được dựa trên ý tưởng rằng những thay đổi trong công nghệ và công nghệ sản xuất là những ảnh hưởng chính tới tổ chức các mối quan hệ xã hội, các quan hệ xã hội và hoạt động văn hóa đó cuối cùng xoay quanh các cơ sở công nghệ và kinh tế của một xã hội. Địa vị Marx đã lồng gắn trong xã hội đương đại, nơi mà các ý tưởng cho rằng công nghệ thay đổi nhanh chóng sẽ làm thay đổi cuộc sống của con người được phổ biến khắp nơi.[1]

Nguồn gốc

[sửa | sửa mã nguồn]

Thuật ngữ này được cho là đã được đặt ra bởi Thorstein Veblen (1857-1929), một người Mỹ. Cùng thời với Veblen, nhà sử học nổi tiếng Charles A. Beard, cung cấp hình ảnh quyết định luận thông minh như sau, "Công nghệ xuống đường bằng đôi hài bảy dặm với sự vô nhân tính, cuộc chinh phục mang tính cách mạng đến một nơi khác, xé rách các nhà máy và các ngành công nghiệp cũ kĩ, ném lên quy trình mới với tốc độ nhanh chóng đáng sợ."[2]

Giải nghĩa

[sửa | sửa mã nguồn]

Quyết định luận công nghệ tìm cách chỉ rõ sự phát triển kỹ thuật, phương tiện hoặc công nghệ như là toàn bộ, là động lực quan trọng trong sự thay đổi lịch sử và xã hội.[3]

Hầu hết các giải thích về quyết định luãn náy chia sẻ hai ý tưởng chung:

  • rằng sự phát triển của bản thân công nghệ đi theo con đường có thể dự đoán được, có thể miêu tả được, phần lớn vượt quá ảnh hưởng văn hóa hay chính trị, và
  • rằng công nghệ lần lượt có 'hiệu ứng' trên những xã hội vốn có, chứ không phải là xã hội có điều kiện hóa hoặc sản xuất hóa bởi vì bản thân tổ chức xã hội là hỗ trợ và phát triển thêm một công nghệ mới một khi nó đã được sử dụng.

Tín đồ nghiêm túc của quyết định luận công nghệ không tin rằng sự ảnh hướng khác nhau công nghệ dựa trên là có bao nhiêu công nghệ hoặc là bao nhiêu có thể được sử dụng. Thay vì xem xét công nghệ như chỉ là một phần phổ quát lớn hơn của hoạt động con người, quyết định luận công nghệ cho thấy công nghệ làm nguồn gốc cho tất cả các hoạt động của con người.
Quyết định luận công nghệ đã được tóm tắt như 'sự tin tưởng vào công nghệ là một lực lượng quan trọng then chốt trong xã hội...' (Merritt Roe Smith). 'Ý tưởng cho rằng phát triển công nghệ quyết định sự thay đổi xã hội...' (Bruce Bimber). Nó thay đổi cách mọi người suy nghĩ và cách họ giao lưu với nhau và có thể được mô tả là '... một định đề logic gồm có ba từ:'Công nghệ quyết định lịch sử '(Rosalind Williams). Đó là, '... niềm tin rằng tiến bộ xã hội được thúc đẩy bởi sự đổi mới công nghệ, như một tiến trình tất yếu.' (Michael L. Smith). 'Ý tưởng của sự tiến bộ ' hay ' học thuyết về sự tiến bộ' này là tập trung xung quanh ý tưởng rằng các vấn đề xã hội có thể được giải quyết bằng cách tân công nghệ, và đây là cách mà xã hội tiến lên phía trước. Những lý thuyết gia quyết định luận công nghệ tin rằng "'Bạn không thể ngừng tiến bộ', ám chỉ rằng chúng ta không thể hạn chế công nghệ '(Lelia Green). Điều này cho thấy chúng ta đang có một chút bất lực và xã hội cho phép công nghệ thúc đẩy thay đổi xã hội, bởi vì 'xã hội không nhận thức được sự chọn lựa các giá trị được ghép cùng với nó [công nghệ]' (Merritt Roe Smith).
Quyết định luận công nghệ đã được định nghĩa là một cách tiếp cận khám phá công nghệ, hoặc tiến bộ công nghệ, cũng như các yếu tố nguyên nhân trung tâm trong quá trình thay đổi xã hội (Croteau và Hoynes). Khi một công nghệ được ổn định, thiết kế của nó có xu hướng sai khiến hành vi của người sử dụng, do đó giảm bớt sức lực của con người. Tuy nhiên quan điểm này bỏ qua hoàn cảnh văn hóa và xã hội nơi mà công nghệ này đã được phát triển. Nhà xã hội học Claude Fischer (1992) mô tả các hình thức nổi bật nhất của quyết định luận công nghệ là tương tự như 'bóng bi-a', trong đó công nghệ được coi là một lực bên ngoài đưa vào một hoàn cảnh xã hội, sản sinh ra một loạt tác dụng nẩy ngược.[4]
Thay vì thừa nhận rằng xã hội hoặc văn hóa tương tác với, thậm chí định hướng các công nghệ được sử dụng, một quan điểm của nhà quyết định luận công nghệ cho rằng 'việc chế tạo sự sử dụng của công nghệ phần lớn được quyết định bởi cấu trúc của bản thân công nghệ, đó là, chức năng của nó theo sau hình thức của nó '(Neil Postman). Tuy nhiên, điều này không nên nhầm lẫn với các luận đề tất yếu (Daniel Chandler), trong đó nói rằng một khi một công nghệ được đưa vào một nền văn hóa mà những gì theo sau là sự phát triển tất yếu của công nghệ.

Ví dụ, chúng ta có thể thẩm tra lý do tại sao tiểu thuyết lãng mạn đã trở nên chiếm ưu thế trong xã hội của chúng ta so với các hình thức khác của tiểu thuyết như thám tử hay tiểu thuyết phương Tây. Chúng ta có thể nói rằng đó là do sự phát minh ra hệ thống liên kết hoàn hảo được phát triển bởi các nhà xuất bản. Đây là nơi mà keo được sử dụng thay cho quá trình tốn nhiều thời gian và rất tốn kém của việc đóng sách bằng cách may từng trang riêng biệt. Điều này có nghĩa rằng những cuốn sách này có thể được sản xuất hàng loạt cho công chúng rộng lớn hơn. Chúng ta sẽ không thể có khối lượng lớn tác phẩm văn học mà không sản xuất hàng loạt. Ví dụ này liên quan chặt chẽ với niềm tin Marshall McLuhan rằng in đã giúp sản sinh các nhà nước liên bang. Điều này đã chuyển xã hội từ một nền văn hóa truyền khẩu tới một nền văn hóa chữ viết mà còn mở đầu cho một xã hội tư bản, nơi có phân biệt rõ ràng giai cấp và cá nhân. Như Postman xác nhận

"Các máy in, máy tính và TV không chỉ đơn giản là máy chuyển tải thông tin. Chúng là những ẩn dụ, thông qua đó chúng ta khái niệm thực tế theo cách này hoặc cách khác. Chúng sẽ phân loại vạn vật cho chúng ta, xâu chuỗi nó, đóng khung nó, phóng đại,thu nhỏ nó, tranh luận một lý lẽ tương tự. Thông qua các phương tiện truyền thông ẩn dụ, chúng ta không thấy thế giới như ta nghĩ. Chúng tôi xem nó như là hệ thống mã hóa của chúng tôi. Như vậy nó là sức mạnh của các hình thức thông tin. "[5]


Quyết định luận cứng và mềm

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong khảo sát quyết định luận,quyết định luận cứng (hard determinism) có thể được coi tương phản với quyết định luận mềm (soft determinism). Người theo thuyết tương hợp nói rằng nó có khả năng cho ý chí tự do và quyết định luận tồn tại trong cùng thế giới với nhau trong khi người theo thuyết bất tương hợp sẽ nói rằng chúng không thể cùng tồn tại và chúng phải là một hoặc khác nhau. Những người ủng hộ quyết định luận có thể bị chia thêm nhiều phái khác.
Quyết định luận cứng sẽ xem công nghệ như phát triển độc lập với mối quan hệ xã hội. Họ cho rằng công nghệ tạo ra một tập hợp các quyền lực thực hiện việc điều chỉnh hoạt động xã hội của chúng ta và ý nghĩa của nó. Theo quan điểm này của quyết định luận, chúng ta có thể tự mình tổ chức để đáp ứng các nhu cầu của công nghệ và kết quả của việc tổ chức này là nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta hoặc chúng ta không có quyền tự do lựa chọn (Công nghệ tự động). Nhà triết học Pháp thế kỷ 20 và nhà lý thuyết xã hội Jacques Ellul có thể được cho là một nhà quyết định luận cứng và đề xuất của kỹ thuật tự động (công nghệ). Năm 1954, trong tác phẩm của ông Xã hội Công nghệ, Ellul cơ bản thừa nhận rằng công nghệ, vì sức mạnh hiệu quả của nó, quyết định tới các khía cạnh xã hội phù hợp nhất cho sự phát triển riêng của mình thông qua một quá trình chọn lọc tự nhiên. Một hệ thống giá trị xã hội của, tập tục, triết học v.v. tạo thuận lợi nhất cho sự tiến bộ của công nghệ, cho phép hệ thống xã hội nâng cao sức mạnh và truyền bá những ảnh hưởng xấu của các hệ thống xã hội này gồm có giá trị, tập tục, triết học v.v là ít thúc đẩy công nghệ. Theodore J. Kaczynski (Unabomber) về cơ bản là một nhà quyết định luận cứng. Theo Kaczynski, yếu tố vật chất 'khách quan' trong môi trường của con người là nguyên tắc xác định các yếu tố có sự tiến hóa của hệ thống xã hội. Trong khi đó, vị trí địa lý, khí hậu và các yếu tố 'tự nhiên' khác phần lớn là xác định các thông số của điều kiện xã hội cho hầu hết lịch sử nhân loại, gần đây công nghệ đã trở thành yếu tố khách quan chủ yếu (phần lớn là do các lực lượng ảnh hưởng bởi cuộc cách mạng công nghiệp) và nó đã trở thành các nhân tố quyết định và khách quan cơ bản.
Quyết định luận mềm, như danh từ đã nêu, là một cái nhìn thụ động hơn về cách thức công nghệ tương tác với tình hình chính trị-xã hội. Quyết định luận mềm vẫn tán thành với thực tế rằng công nghệ là lực lượng hướng dẫn trong quá trình tiến hóa chúng ta, nhưng muốn xác nhận rằng chúng ta có một cơ hội để đưa ra quyết định liên quan đến kết quả của một vấn đề. Đây không phải là để nói rằng ý chí tự do tồn tại nhưng nó có khả năng cho chúng ta nắm lấy cơ hội và xem kết quả là gí. Một biến thể hơi khác nhau về quyết định luận mềm là công nghệ điều khiển năm 1922, lý thuyết sự thay đổi xã hội của William Fielding Ogburn, trong đó xã hội phải điều chỉnh các kết quả của phát minh quan trọng, nhưng thường chỉ làm như vậy sau một thời gian tụt hậu văn hóa.

Công nghệ là trung tính

[sửa | sửa mã nguồn]


Có cá nhân cho rằng công nghệ như trung tính, xem công nghệ cũng không tốt cũng không xấu và vấn đề là cách thức mà chúng ta sử dụng công nghệ.[6] Một ví dụ về một quan điểm trung tính là 'súng là trung tính và tùy thuộc cách chúng ta sử dụng chúng, cho dù đó sẽ là 'tốt hay xấu' (Green, 2001). Mackenzie và Wajcman [7] tin rằng công nghệ là trung tính chỉ khi nó không bao giờ được sử dụng trước, hoặc nếu không ai biết nó sẽ được sử dụng cho cái gì(Green, 2001). Thực tế, súng sẽ được phân loại như trung tính khi và chỉ khi xã hội là không thông hiểu sự tồn tại và chức năng của chúng (Green, 2001). Rõ ràng, một xã hội như thế là không tồn tại và một khi trở nên hiểu biết về công nghệ, xã hội bị kéo vào sự tiến bộ mà không có gì là 'trung tính xã hội '(Green). Theo Lelia Green, nếu tin công nghệ là trung tính, người ta sẽ bỏ qua các điều kiện văn hóa và xã hội mà công nghệ đó được sản xuất (Green, 2001). Quan điểm này cũng được gọi là thuyết công cụ hóa công nghệ.

Những gì thường được xem là sự phản ánh cuối cùng về chủ đề này, nhà sử học nổi tiếng Melvin Kranzberg lần đầu tiên đã viết sáu quy luật công nghệ của mình như sau: 'Công nghệ là không tốt cũng không xấu, cũng không phải là trung tính.'

Phê phán

[sửa | sửa mã nguồn]


Thái độ hoài nghi về quyết định luận công nghệ nổi lên cùng với sự tăng lên chủ nghĩa bi quan về khoa học kỹ thuật trong thế kỷ 20, đặc biệt là xung quanh việc sử dụng năng lượng hạt nhân trong việc sản xuất vũ khí hạt nhân, thử nghiệm con người của Đức Quốc xã trong Thế chiến II, và những vấn đề phát triển kinh tế trong thế giới thứ ba ví dụ nạn phá rừng, gây ô nhiễm nguồn nước và môi trường, hiệu ứng nhà kính. Như một hệ quả trực tiếp, mong muốn tầm soát nhiều hơn quá trình phát triển của công nghệ, đã dẫn đến vỡ mộng trong mô hình quyết định luận công nghệ trong giới học thuật.
Các nhà lý thuyết hiện đại của công nghệ và xã hội không còn xem quyết định luận công nghệ là một quan điểm chuẩn xác về cách thức mà xã hội tương tác với công nghệ, thậm chí mặc dù giả thuyết và ngôn ngữ quyết định luận khá bão hòa với bài viết rất nhiều người ủng hộ công nghệ, các trang kinh doanh của nhiều tạp chí nổi tiếng, và nhiều báo cáo công nghệ. Thay vào đó, nghiên cứu đối tượng khoa học và công nghệ, xây dựng xã hội công nghệ và các lĩnh vực liên quan đã nhấn mạnh tới quan điểm đa sắc thái hơn nhằm chống lại mối quan hệ nhân quả dễ dàng. Họ nhấn mạnh rằng 'Mối quan hệ giữa công nghệ và xã hội không thể được giảm đến một công thức nhân và quả đơn giản thái quá. Đúng ra là 'quấn lấy nhau' (intertwining), nhờ đó công nghệ không quyết định quan hệ xã hội nhưng nó '... đang vận hành, và được vận hành trong một lĩnh vực xã hội phức tạp '(Murphie và Potts).
Trong bài viết của ông 'Duy lý lật đổ: Công nghệ, Năng lượng và Dân chủ với Công nghệ', ông Andrew Feenberg cho rằng quyết định luận công nghệ không phải là một khái niệm cơ bản tuyệt vời, bằng cách minh họa rằng hai trong số những khái niệm cơ bản của quyết định luận là dễ dàng hoài nghi và khi làm như vậy nó đòi hỏi phải có những điều được ông gọi là hợp lý hóa dân chủ (Feenberg 210-212).

Đối lập nổi bật với tư tưởng quyết định luận công nghệ nổi lên trong tác phẩm xây dựng xã hội công nghệ (SCOT). Nghiên cứu SCOT, chẳng hạn như của Mackenzie và Wajcman (1997) lập luận rằng hướng đi đổi mới và quan hệ xã hội của nó thật mạnh mẽ, nếu không hoàn toàn định hình bởi chính xã hội thông qua ảnh hưởng của văn hóa, chính trị, thỏa thuận kinh tế, cơ chế điều tiết và những điều tương tự. Trong hình thức mạnh nhất của nó, đang bước vào quyết định luận xã hội, 'Điều quan trọng không chỉ là bản thân công nghệ, mà còn có hệ thống xã hội và kinh tế mà nó được lồng ghép' (Langdon Winner).

Dưới ảnh hưởng của ông trừ bài viết tranh cãi (xem Woolgar và Cooper, 1999) 'Những vật tạo tác có chính trị?', Langdon Winner không những minh họa một hình thức quyết định luận, mà còn có các nguồn khác nhau của chính trị, của công nghệ. Những quan điểm chính trị này có thể xuất phát từ những ý định của các nhà thiết kế và văn hóa xã hội, nơi mà công nghệ xuất hiện hoặc có thể xuất phát từ bản thân công nghệ, sự 'cần thiết thực tế' (practical nêcessity) cho nó hoạt động. Ví dụ, nhà quy hoạch đô thị thành phố New York Robert Moses có ý định xây dựng đường hầm đại lộ Long Island quá thấp cho xe buýt vượt qua nhằm giữ cho vị thành niên xa khỏi bãi biển của hòn đảo, một ví dụ về quan điểm chính trị mang dấu ngoại hướng. Mặt khác, một cơ cấu chỉ huy và kiểm soát độc tài là một điều cần thiết thực tế của một nhà máy điện hạt nhân nếu không để chất thải phóng xạ rơi vào tay kẻ xấu. Như vậy, Winner không ngừng chống lại quyết định luận công nghệ mà cả quyết định luận xã hội. Nguồn gốc chính trị của công nghệ được quyết định chỉ bằng cách cẩn thận kiểm tra các tính năng và lịch sử của nó.
Mặc dù 'Mô hình quyết định luận công nghệ được tuyên truyền rộng rãi trong xã hội' (Sarah Miller), nhưng nó cũng đã được đặt câu hỏi rộng rãi cho các học giả. Lelia Green giải thích rằng, 'Khi công nghệ đã được cảm nhận như là bên ngoài xã hội, nó có ý nghĩa để nói về công nghệ như trung tính'. Tuy nhiên, ý tưởng này quên tính đến văn hóa không cố định và xã hội là năng động. Khi 'Công nghệ liên đới đến tiến trình xã hội, thì không có gì trung tính với xã hội'(Lelia Green). Điều này khẳng định một trong những vấn đề quan trọng đối với 'quyết định luận công nghệ và phủ nhận thành quả trách nhiệm con người dành cho sự thay đổi đó. Có một sự mất mát đối với sự tham gia con người định hướng công nghệ và xã hội' (Sarah Miller).

Một ý tưởng mâu thuẫn khác là chứng mộng du công nghệ, một thuật ngữ được đặt ra bởi Winner trong bài luận của mình "công nghệ là hình thái của cuộc sống". Winner tự hỏi có hay không có, chúng ta đơn giản đang mộng du (sleepwalking) thông qua sự tồn tại chúng ta với ít liên hệ hay kiến ​​thức về việc chúng ta thực sự tương tác công nghệ như thế nào. Theo quan điểm này nó có khả năng cho chúng ta tỉnh giấc và một lần nữa kiểm soát được hướng mà chúng ta đang di chuyển(Winner 104). Tuy nhiên, nó đòi hỏi xã hội thông qua tuyên bố Ralph Schroeder rằng, 'người sử dụng không chỉ thụ động tiêu thụ công nghệ, mà còn tích cực chuyển biến nó'.
Đối lập với quyết định luận công nghệ là những người tán thành với niềm tin quyết định luận xã hội và hậu chủ nghĩa tân thời. Quyết định luận xã hội tin rằng hoàn cảnh xã hội chỉ riêng chọn công nghệ được chấp nhận, với kết quả là không có công nghệ nào có thể được coi riêng là 'tất yếu' vào sự xứng đáng của nó. Công nghệ và văn hóa là không trung tính và khi kiến ​​thức đi đến sự cân bằng, công nghệ trở nên liên quan đến tiến trình xã hội. Các kiến ​​thức về cách tạo và nâng cao công nghệ, và cách sử dụng công nghệ bị bắt buộc phải biết trong cộng đồng. Hậu chủ nghĩa tân thời có quan điểm khác, cho thấy rằng những gì là đúng hay sai phụ thuộc vào hoàn cảnh. Họ tin rằng sự thay đổi công nghệ có liên hệ đến quá khứ, hiện tại và tương lai.[8] Trong khi họ tin rằng sự thay đổi công nghệ bị ảnh hưởng bởi những thay đổi trong chính sách chính phủ, xã hội và văn hóa, họ coi các khái niệm của sự thay đổi là một nghịch lý, vì sự thay đổi là một bất biến.

Nhà lý luận nghiên cứu phương tiện truyền thông và văn hóa, Brian Winston, nhằm đáp lại với quyết định luận công nghệ, đã phát triển một mô hình dành cho sự xuất hiện của công nghệ mới mà tập trung vào Luật của sự ngăn chặn tiềm năng cơ bản. Trong hai cuốn sách của ông - Công nghệ Mục thị: Nhiếp ảnh, Điện ảnh và Truyền hình (1997) và Công nghệ Truyền thông và Xã hội (1998) - Winston áp dụng mô hình này để chỉ rõ công nghệ tiến hóa theo thời gian như thế nào, và làm thế nào 'phát minh' của họ được dàn xếp và kiểm soát bởi xã hội và các nhân tố xã hội nhằm ngăn chặn tiềm năng cơ bản của một công nghệ nhất định.

Quyết định luận công nghệ và cái bàn đạp yên ngựa

[sửa | sửa mã nguồn]


Bài viết:Tranh luận bàn đạp yên ngựa vĩ đại (Great Stirrup Controversy)
Một lập luận kéo dài của quyết định luận công nghệ đặt trọng tâm vào bàn đạp yên ngựa và ảnh hưởng của nó tới sự tạo ra chế độ phong kiến ​​ở châu Âu trong cuối những năm 700, đầu năm 800.Lynn White được coi là người đầu tiên đưa ra sự sánh đôi này giữa chế độ phong kiến ​​và bàn đạp yên ngựa trong tiểu thuyết Công nghệ thời trung cổ và sự thay đổi xã hội, cho rằng "nó khả năng tạo trận đánh thần kì cho kị binh", hình thức mới của chiến tranh làm cho người lính có nhiều hiệu quả hơn trong việc chống đỡ các thành phố nhỏ phong kiến (White, 2). Theo White, tính ưu việt của bàn đạp yên ngựa trong chiến trận đã được tìm thấy trong tính cơ học của cuộc tấn công bằng thương: "Các bàn đạp yên ngụa có khả năng thực hiện -mặc dù nó không đòi hỏi- một cách tấn công cực kì hiệu quả: bây giờ kị binh có thể cho phép cây thương của mình yên vị,kẹp giữa cẳng tay trên và thân người (dưới nách), giáng đòn kẻ thù của mình không chỉ với cơ bắp mà còn kết hợp cả trọng lượng bản thân và con ngựa của mình "(White, 2).White rút ra được bài học từ nghiên cứu cơ bản bao quát, đặc biệt là "Der Reiterdienst und die Anfänge des Lehnwesens" của Heinrich Brunner chứng minh lời tuyên bố của mình về sự xuất hiện của chế độ phong kiến. Đặt tiêu điểm vào sự phát triển của chiến tranh, đặc biệt là kỵ binh liên quan tới "chuyển một phần đáng kể tài sản quân sự to lớn của Giáo hội... từ bộ binh sang kỵ binh" của Charles Martel, White rút ra từ nghiên cứu Brunner và xác định bàn đạp yên ngựa là nguyên nhân cơ bản cho một sự thay đổi như thế trong bộ phận quân sự và sự xuất hiện tiếp theo của chế độ phong kiến ​​(White, 4). Dưới mác mới của chiến tranh xuất phát từ bàn đạp yên ngựa, White hoàn toàn biện luận ủng hộ quyết định luận công nghệ như phương tiện lưu thông mà chế độ phong kiến ​​đã tạo ra nó.
Mặc dù tác phẩm hoàn thành, Công nghệ thời trung cổ và thay đổi xã hội của White từ đó được nghiên cứu kỹ lưỡng và lên án nặng nề. Lý luận White tại thời điểm công bố, các nhà phê bình nhẹ dạ nhất, PH Sawyer và RH Hilton, gọi tác phẩm toàn bộ là "một chủ nghĩa phiêu lưu lạc lối nặn ra sự tầm thường lỗi thới với một loạt kết luận tối nghĩa và mơ hồ từ bằng chứng ít ỏi về sự tiến bộ của công nghệ (Sawyer và Hilton, 90)." Bằng sự liên kết, họ cũng chỉ trích phương pháp của ông và tính hợp lệ của quyết định luận công nghệ: "Nếu ông White được chuẩn bị để chấp nhận quan điểm cho rằng các cách thức chiến đấu của người Anh và người Norman không khác nhau là bao trong thế kỷ XI, ông sẽ tạo sự yếu kém lập luận của mình mơ hồ nhiều hơn, nhưng sự thất bại cơ bản sẽ vẫn là: bàn đạp yên ngựa không thể đơn phương giải thích những thay đổi đó có khả năng xảy ra (Sawyer và Hilton, 91)" Đối với Sawyer và Hilton, mặc dù bàn đạp yên ngựa có thể hữu ích trong chế độ phong kiến, nhưng nó không thể đơn độc được coi như tạo ra chế độ phong kiến ​​.
Mặc dù việc xem xét gay gắt tuyên bố của White, các khía cạnh quyết định luận công nghệ của bàn đạp yên ngựa vẫn còn trong tranh cãi.Alex Roland, tác giả của "Bàn lại bàn đạp yên ngựa; Lynne White Jr, Công nghệ thời Trung Cổ và thay đổi xã hội ", cung cấp một lập trường trung gian: không nhất thiết phải ca tụng lời tuyên bố của White, nhưng cung cấp một ít lời bào chữa chống lại luận điệu thiển cận thô tục của Sawyer và Hilton. Roland zem tiêu điểm của White đặt vào công nghệ là khía cạnh thích hợp và quan trọng nhất của Công nghệ thời Trung Cổ và thay đổi xã hội còn hơn là chi tiết việc thực hiện nó: "Nhưng những ưu điểm rất nhiều này, có thể lợi ích cho các sử gia của công nghệ, ảnh hưởng lớn tới những tiêu chuẩn cơ bản nhất trong giới chuyên nghiệp? Theo lời của một nhà phê bình gần đây, có thể những sử gia công nghệ tiếp tục đọc và quy cho một cuốn sách đó là, "chứa đựng nhiều sự quá đơn giản, một tiến trình của mối quan hệ sai giữa nhân và quả, và với bằng chứng được trình bày một cách chọn lọc để phù hợp với ý tưởng được tưởng tượng trước của riêng [White] "? Câu trả lời, tôi nghĩ, là có, ít nhất một cãu trả lời có một cách dè chừng (Roland, 574-575). 'Khách quan, Roland tuyên bố Công nghệ thời Trung Cổ và thay đổi xã hội là một thành công có thể thay thế, ít nhất là "Hầu hết các lập luận của White đứng vững... phần còn lại gây ra hướng hữu ích cho nghiên cứu (Roland, 584). "Trong hoàn cảnh tốt nhất, sự chấp nhận quyết định luận công nghệ này là còn nhập nhằng, nói chung không ủng hộ hoàn toàn cho lý thuyết cũng như không lên án nó, còn hơn xây dựng vững chắc trong lĩnh vực lý thuyết. Roland không xem quyết định luận công nghệ hoàn toàn chiếm ưu thế trong lịch sử cũng như không hoàn toàn không tồn tại; phù hợp với các tiêu chí trên của cấu trúc quyết định luận công nghệ, Roland được phân loại như một 'nhà theo thuyết quyết định luận mềm.'

Điều lưu ý Quyết định luận Công nghệ

[sửa | sửa mã nguồn]


Thomas L. Friedman, nhà báo Mỹ, phụ trách chuyên mục và tác giả cuốn sách Thế giới phẳng(The World is Flat), thừa nhận là quyết định luận công nghệ vào trong sách.

Lý thuyết gia vị lai Raymond Kurzweil nói về tính phi thường của công nghệ theo lịch sử về quan điểm quyết định luận công nghệ.

Một số giải thích Karl Marx như ủng hộ quyết định luận công nghệ, với những tuyên bố như 'The cối xay tay cung cấp cho bạn quan hệ xã hội với các lãnh chúa phong kiến; cối xay hơi nước, với chủ nghĩa tư bản công nghiệp' (Sự khốn cùng của triết học, 1847), nhưng những người khác cho rằng Marx là không phải là một người theo thuyết quyết định luận công nghệ.[9]

Nhà quyết định luận công nghệ Walter Ong xem xét lại quá trình chuyển đổi xã hội từ một nền văn hóa truyền khẩu tới một nền văn hóa chữ viết trong tác phẩm của mình "Truyền khẩu và Chữ viết."Ông khẳng định rằng sự phát triển đặc biệt này là do việc sử dụng các công nghệ mới của chữ viết(đặc biệt là in và viết,) để truyền bá tư tưởng mà có thể trước đây chỉ được truyền khẩu. Ông tăng thêm lập luận này bằng cách tuyên bố rằng tác phẩm văn học là hoàn toàn phụ thuộc vào bối cảnh như là một 'phương pháp tạo hình ảnh thứ hai' (8). Dựa trên hệ thống nguyên thủy trước đó của ngôn ngữ truyền khẩu,tác phẩm viết vận dụng khéo léo khả năng của ngôn ngữ khi nó phụ thuộc hoàn toàn vào thị giác để truyền đạt thông tin mong muốn. Hơn nữa, công nghệ khá ổn định của chữ viết rõ ràng giới hạn giữa tập quán và sự ảnh hưởng của tri ​​thức, không nghi ngờ gì nữa, nó ảnh hưởng đến sự tiến hóa của xã hội. Trong thực tế, Ong khẳng định rằng "nhiều hơn bất kỳ sáng tạo nào khác, chữ viết đã chuyển đổi ý thức của con người "(Ong 1982: 78).

Quyết định luận truyền thông là một hình thái quyết định luận công nghệ

[sửa | sửa mã nguồn]


Quyết định luận truyền thông, là một hình thái của quyết định luận công nghệ, một vị trí triết học và xã hội học thừa nhận sức mạnh của các phương tiện truyền thông có tác động đến xã hội.[10] Hai nhà sáng lập quyết định luận truyền thông là các học giả Canada Harold Innis và Marshall McLuhan. Một trong những ví dụ tốt nhất về quyết định công nghệ trong lý thuyết truyền thông là học thuyết Marshall McLuhan "phương tiện truyền thông là thông điệp" và những ý tưởng người thầy của mình Harold Adams Innis. Cả hai nhà lý thuyết Canada nhìn thấy phương tiện truyền thông như là bản chất của nền văn minh. Sự kết hợp của phương tiện truyền thông khác nhau với những thành quả trí tuệ đặc biệt của McLuhan và những lý thuyết gia khác, có thể được xem là có liên quan đến quyết định luận công nghệ. Chính sự đa dạng về quyết định luận này được qui cho quyết định luận truyền thông. Theo McLuhan, có một mối liên hệ giữa phương tiện / công nghệ truyền thông và ngôn ngữ; tương tự, Benjamin Lee Whorfs lập luận rằng ngôn ngữ định hướng nhận thức tư tưởng chúng ta (quyết định luận ngôn ngữ). Theo McLuhan, phương tiện truyền thông là một yếu tố quyết định mạnh mẽ và rõ ràng còn hơn là khái niệm tổng quát hơn của ngôn ngữ. McLuhan là không nhất thiết là một nhà quyết định luận cứng. Như một cách giải thích ôn hòa hơn của quyết định luận truyền thông, ông đề xuất rằng chúng ta sử dụng truyền thông cụ thể có thể có ảnh hưởng tế nhị đến chúng ta, nhưng quan trọng hơn, chủ yếu là việc sử dụng các bối cảnh xã hội.[11]] Xem thêm sinh thái học trên phương tiện truyền thông. Quyết định luận truyền thông là một hình thái lý thuyết chiếm ưu thế phổ biến của mối quan hệ giữa công nghệ và xã hội. Theo quan điểm của nhà quyết định luận, công nghệ mang một cuộc sống năng động của riêng nó và được xem như một sự điều hướng của các hiện tượng xã hội. Innis tin rằng sự phát triển xã hội, văn hóa, chính trị và kinh tế của từng giai đoạn lịch sử có thể liên quan trực tiếp đến công nghệ của cách thức truyền thông đại chúng của thời kỳ đó. Trong ý nghĩa này, giống như quái vật của tiến sĩ Frankenstein, bản thân công nghệ dường như thật sinh động, hoặc ít nhất là có khả năng hình thành hành vi con người.[12] Langdon Winner Tuy nhiên, nó là đối tượng ngày càng chịu sự xem xét mang tính phê phán của các học giả. Ví dụ, học giả Raymond Williams, chỉ trích quyết định luận truyền thông và khá tin tưởng sự vận động xã hội quyết định quy trình công nghệ và phương tiện truyền thông.[13] Đối với các phương tiện truyền thông, quyết định luận khán giả một quan điểm trái ngược với quyết định luận truyền thông. Điều này được mô tả như là phương tiện truyền thông được đưa ra để làm việc cho công chúng; sự xả căng thẳng là cách mọi người làm việc với phương tiện truyền thông. Cá nhân cần phải nhận thức rằng thuật ngữ "có tính quyết định" là một điều tiêu cực đối với nhiều nhà khoa học xã hội và xã hội học hiện đại; đặc biệt là họ thường xem các từ này như một thuật ngữ lạm dụng.[14]


Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]


Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Smith & Marx, Merrit Roe & Leo (tháng 6 năm 1994). Does Technology Drive History? The Dilemma of Technological Determinism. The MIT Press. ISBN 978-0262691673.
  2. ^ Charles A. Beard, "Time, Technology, and the Creative Spirit in Political Science," 21 Am. Pol. Sci. Rev. 1, 5 (Feb., 1927).
  3. ^ Kunz, William M. (2006). Culture Conglomerates: Consolidation in the Motion Picture and Television Industries. Publisher: Rowman & Littlefield Publishers, Inc. tr. 2. ISBN 0742540669.
  4. ^ Croteau and Hoynes, 2003
  5. ^ Postman, Teaching as a Conserving Activity (1979), p. 39)
  6. ^ Huesemann, Michael H., and Joyce A. Huesemann (2011). Technofix: Why Technology Won’t Save Us or the Environment, "The Myth of Value-Neutrality", pp. 235-241, New Society Publishers, Gabriola Island, British Columbia, Canada, ISBN 0865717044.
  7. ^ (1997)
  8. ^ Green, Linda 2001, Technoculture, Allen & Unwin, Crows Nest pp.15
  9. ^ Technological or Media Determinism, Daniel Chandler
  10. ^ Media Determinism in Cyberspace Lưu trữ 2010-05-29 tại Wayback Machine, Regent University
  11. ^ http://beforebefore.net/80f/s11/media/mcluhan.pdf Lưu trữ 2012-03-24 tại Wayback Machine |last=McLuhan|first=Marshall | title=Understanding Media: The Extensions of Man |
  12. ^ “One tweet does not a revolution make: Technological determinism, media and social change”. Truy cập 1 tháng 10 năm 2015.
  13. ^ Williams, Raymond (1974). Television: Technology and Cultural Form. London and New York: Routledge. tr. 133. ISBN 0-415-31456-9. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2013.
  14. ^ http://www.aber.ac.uk/media/Documents/tecdet/tecdet.html |last=Chandler| first= Daniel | title=Technological or Media Determinism | 1995. ngày 18 tháng 9 năm 1995

Lược dịch từ Wikipedia-en http://en.wikipedia.org/wiki/Technological_determinism

Mục lục sách tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Chúng tôi bán
Balo đi học đi chơi nam nữ thời trang Hàn Quốc nhiều ngăn tiện dụng GIẢM 17%
50.000 ₫ 60.000 ₫
Balo đi học đi chơi nam nữ thời trang Hàn Quốc nhiều ngăn tiện dụng
Tóm tắt ‘Những vị thần nước Mỹ’: Cách để bạn kết liễu một vị thần GIẢM 20%
200.000 ₫ 250.000 ₫
Tóm tắt ‘Những vị thần nước Mỹ’: Cách để bạn kết liễu một vị thần
Sổ tay Genshin Impact Eula Diona Chongyun Aloy Ganyu Kaeya GIẢM 33%
30.000 ₫ 45.000 ₫
Sổ tay Genshin Impact Eula Diona Chongyun Aloy Ganyu Kaeya
Thiết kế một cuộc đời đáng sống - Bạn luôn có khả năng kiến tạo cuộc đời theo cách riêng của bạn GIẢM 22%
92.000 ₫ 118.000 ₫
Thiết kế một cuộc đời đáng sống - Bạn luôn có khả năng kiến tạo cuộc đời theo cách riêng của bạn
Bím Tóc Giả Kiểu Tây Tạng Nhiều Màu Sắc GIẢM 15%
64.000 ₫ 75.000 ₫
Bím Tóc Giả Kiểu Tây Tạng Nhiều Màu Sắc
Tất in hình gấu Lotso (Gấu Dâu) GIẢM 29%
10.000 ₫ 14.000 ₫
Tất in hình gấu Lotso (Gấu Dâu)
Bài viết liên quan
Guide Potions trong Postknight
Guide Potions trong Postknight
Potions là loại thuốc tăng sức mạnh có thể tái sử dụng để hồi một lượng điểm máu cụ thể và cấp thêm một buff, tùy thuộc vào loại thuốc được tiêu thụ
4/12/2021 7:51:29 PM 1,490
Kinh nghiệm thuê xe và lái xe ở Mỹ
Kinh nghiệm thuê xe và lái xe ở Mỹ
Dịch vụ thuê xe ở Mỹ rất phát triển có rất nhiều hãng cho thuê xe như Avis, Alamo, Henzt
7/26/2023 8:41:31 AM 317
Có thật soi gương diện mạo đẹp hơn 30% so với thực tế?
Có thật soi gương diện mạo đẹp hơn 30% so với thực tế?
Lúc chúng ta soi gương không phải là diện mạo thật và chúng ta trong gương sẽ đẹp hơn chúng ta trong thực tế khoảng 30%
7/6/2023 9:59:57 AM 2,028
Nên tìm hiểu những khía cạnh nào của người ấy trước khi tiến tới hôn nhân?
Nên tìm hiểu những khía cạnh nào của người ấy trước khi tiến tới hôn nhân?
Sự hiểu biết của mỗi người là khác nhau, theo như góc nhìn của tôi, hôn nhân có rất nhiều kiểu, thế nhưng một cuộc hôn nhân làm cho người trong cuộc cảm thấy thoải mái, nhất định cần phải có tình yêu.
11/4/2022 4:03:33 PM 553