Thế giới thứ ba

Ba nhóm quốc gia trong Chiến tranh Lạnh:

  Thế giới thứ nhất

  Thế giới thứ hai

  Thế giới thứ ba

Thế giới thứ ba (tiếng Anh: The Third World) là nước đang phát triển bên trong châu Á, châu Phi, châu Mỹ La-tinh và vùng đất khác, chúng tạo thành thế giới thứ ba. Số lượng các nước này nhiều, hiện đã có hơn 130 nước, ruộng đất rộng bát ngát (chiếm chừng 60% lục địa thế giới), nhân khẩu đông nhiều (chiếm chừng 73% nhân khẩu thế giới), có được tài nguyên rất phong phú, là yếu địa chiến lược trọng yếu. Các nước thế giới thứ ba xét về lịch sử mắc phải sự xâm lược, áp chế bức bách và bóc lột của chủ nghĩa đế quốc và chủ nghĩa thực dân trong khoảng thời gian dài, xét về kinh tế phần nhiều tương đối lạc hậu. Mặc dù đại đa số các nước tuyên bố độc lập, nhưng vẫn cứ mắc phải sự xâm nhập kinh tế dần dần, thao túng chính trị và uy hiếp quân sự của chủ nghĩa đế quốc đặc biệt là nước lớn và nước siêu cường, đang đối mặt nhiệm vụ nghiêm khắc - độc lập chính trị và độc lập kinh tế một cách triệt để.

Nguồn gốc tên gọi

Danh từ đó trước nhất do nhà nhân khẩu học Alfred Sauvy nêu ra trong Le Nouvel Observateur - tạp chí của Pháp, vào ngày 14 tháng 8 năm 1952. Nguyên bản là chỉ cấp bậc thứ ba (Third Estate) trong Đại cách mạng nước Pháp. Thời kì chiến tranh Lạnh, một ít nước có sự phát triển kinh tế khá lạc hậu vì mục đích biểu thị quyết không nương tựa gần sát bất luận phía NATO hay phía Tổ chức Hiệp ước Warszawa nên dùng lời nói "thế giới thứ ba" tự mình quy định ranh mốc. Tháng 9 năm 1973, các nước Cuộc vận động không liên minh đã chính thức sử dụng khái niệm "Thế giới thứ ba" trong "Tuyên ngôn chính trị" mà được thông qua ở thành phố An-gi-rơ.

Mặt khác, người lãnh đạo đảng Cộng sản Trung Quốc Mao Trạch Đông đã từng nêu ra trong cuộc đàm thoại với Tổng thống nước Cộng hoà Dăm-bi-a Kenneth Kaunda vào ngày 22 tháng 2 năm 1974 : "Tôi xem Hoa Kỳ và Liên Xô là thế giới thứ nhất. Phe trung gian, Nhật Bản, châu Âu, Úc và Canada là thế giới thứ hai. Châu Á trừ Nhật Bản ra, tất cả đều là thế giới thứ ba. Cả châu Phi trừ nước Cộng hoà Nam Phi ra, tất cả đều là thế giới thứ ba, châu Mĩ La-tinh cũng là thế giới thứ ba". Trước mắt, lời nói này chủ yếu chỉ các nước có rất ít chỉ số phát triển loài người Liên hợp quốc (UNHDI), bất luận chúng nó thuộc về hạng loại hình thái ý thức nào. Các nước này về phương diện học thuật cũng được gọi là nước phía nam, nước đang phát triển, nước không phát đạt và thế giới chủ thể (majority world).

Tuyệt đại đa số các nước thế giới thứ ba quá khứ đều là thuộc địa, bán thuộc địa hoặc nước phụ thuộc của chủ nghĩa đế quốc, các nước này sau khi lấy được sự độc lập chính trị, vẫn đang đối mặt với nhiệm vụ lịch sử dẹp yên dọn sạch thế lực còn rớt lại của chủ nghĩa thực dân, phát triển kinh tế dân tộc và củng cố độc lập dân tộc. Đây là lực lượng trọng yếu để giữ gìn che chở thế giới và hoà bình. Hơn nữa, các nước thế giới thứ ba tương đối mà nói đều là không phát đạt và tương đối nghèo khổ cùng cực.

Tham khảo