Sao T Tauri

Minh họa về một sao T Tauri với một đĩa bồi tụ.

Sao T Tauri (tiếng Anh: T Tauri star, TTS) là một lớp sao biến quang có tuổi đời chưa đến mười triệu năm.[1][2] Lớp này được đặt tên theo nguyên mẫu là T Tauri, một ngôi sao trẻ trong chòm sao Kim Ngưu.[3] Các sao T Tauri được tìm thấy gần các đám mây phân tử và được xác định bởi tính biến quang và các vạch (line) sắc quyển mạnh của chúng. Các sao T Tauri là các sao trẻ đang trong giai đoạn tiền dãy chính và đang co lại thành dãy chính dọc theo Hayashi track, một mối quan hệ độ sáng–nhiệt độ được "tuân theo" bởi các ngôi sao trẻ trong giai đoạn tiền dãy chính có khối lượng nhỏ hơn 3 lần khối lượng Mặt Trời (M).[2] Giai đoạn này kết thúc khi một ngôi sao có khối lượng 0,5 M hoặc lớn hơn phát triển một vùng bức xạ, hoặc khi một ngôi sao nhỏ hơn bắt đầu phản ứng tổng hợp hạt nhân trên dãy chính.

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

Nguyên mẫu của các sao T Tauri, T Tauri, được phát hiện vào năm 1852.[3] Sau đó, vào năm 1945, lớp sao T Tauri được Alfred Harrison Joy đề xuất.[4]

Đặc điểm

[sửa | sửa mã nguồn]

Nhiệt độ bề mặt của các sao T Tauri tương tự như nhiệt độ bề mặt của các sao dãy chính có cùng khối lượng, nhưng các sao T Tauri sáng hơn đáng kể vì bán kính của chúng lớn hơn.[5] Nhiệt độ trung tâm của các sao T Tauri quá thấp để xảy ra phản ứng hydro.[5] Thay vào đó, năng lượng của các sao T Tauri được cung cấp bởi thế năng hấp dẫn được giải phóng khi các ngôi sao co lại (và dần trở thành sao dãy chính sau khoảng 100 triệu năm).[5] Chu kỳ tự quay của các sao T Tauri thường là từ 1 đến 12 ngày, so với một tháng đối với Mặt Trời.

Quang phổ của các sao T Tauri cho thấy so với Mặt Trời và các sao dãy chính khác, lithi trong các sao T Tauri có mức độ phong phú cao hơn vì lithi bị phá hủy ở nhiệt độ trên 2.500.000 K (2.499.726,9 °C).

Phản ứng chuỗi proton–proton để đốt cháy lithi như sau:

p  6
3
Li
 
→  7
4
Be
 
7
4
Be
 
e
 
→  7
3
Li
 
ν
e
p  7
3
Li
 
→  8
4
Be
 
  (không ổn định)
    8
4
Be
 
→  4
2
He
 
+ năng lượng

Điều này sẽ không xảy ra ở những ngôi sao có khối lượng nhỏ hơn sáu mươi lần khối lượng Sao Mộc (MJ). Tốc độ cạn kiệt lithi có thể được sử dụng để tính tuổi của sao.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ Appenzeller, I; Mundt, R (1989). “T Tauri stars”. The Astronomy and Astrophysics Review. 1 (3–4): 291. Bibcode:1989A&ARv...1..291A. doi:10.1007/BF00873081. S2CID 118324477.
  2. ^ a b “Stellar Evolution - Cycles of Formation and Destruction; Young Stellar Objects”. chandra.harvard.edu. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2023.
  3. ^ a b “T Tauri”. American Association of Variable Star Observers. Truy cập ngày 30 tháng 1 năm 2023.
  4. ^ Joy, Alfred H. (1945). “T Tauri Variable Stars”. The Astrophysical Journal. 102: 168–195. Bibcode:1945ApJ...102..168J. doi:10.1086/144749.
  5. ^ a b c Cain, Fraser (6 tháng 2 năm 2009). “T Tauri Star”. Universe Today. Truy cập ngày 1 tháng 2 năm 2023.
Chúng tôi bán
Bài viết liên quan
Quân đội Israel - Nguồn Gốc và Sức Mạnh
Quân đội Israel - Nguồn Gốc và Sức Mạnh
Đây là lời tuyên chiến đầu tiên của Israel kể từ năm 1973, tỏ rõ ý định muốn chơi tới cùng với Hamas và chắc chắn sẽ giành được chiến thắng chung cuộc.
Thuật toán A* - Thuật toán tìm đường đi ngắn nhất giữa hai điểm bất kì được Google Maps sử dụng
Thuật toán A* - Thuật toán tìm đường đi ngắn nhất giữa hai điểm bất kì được Google Maps sử dụng
Đây là thuật toán mình được học và tìm hiểu trong môn Nhập môn trí tuệ nhân tạo, mình thấy thuật toán này được áp dụng trong thực tế rất nhiều
Việt Nam được nâng hạng thị trường thì sao?
Việt Nam được nâng hạng thị trường thì sao?
Emerging Market – Thị trường mới nổi là gì? Là cái gì mà rốt cuộc người người nhà nhà trong giới tài chính trông ngóng vào nó
Haibara Ai -
Haibara Ai - "trà xanh" mới nổi hay sự dắt mũi của các page C-biz và “Văn hóa” chửi hùa
Haibara Ai - "trà xanh" mới nổi hay sự dắt mũi của các page C-biz và “Văn hóa” chửi hùa của một bộ phận fan và non-fan Thám tử lừng danh Conan.