Tước hiệu của Đức Maria

Đức Maria được biết đến bởi nhiều danh hiệu (Đức Bà, Đức Mẹ, Trinh Nữ Rất Thánh), các tính ngữ (Sao Biển, Nữ Vương Thiên Đàng), cầu khẩn (Theotokos, Panagia) và các tên khác (Đức Mẹ Guadalupe, Đức Mẹ Lộ Đức)...

Tất cả những danh hiệu này cùng chỉ một cá nhân là Maria, mẹ của Chúa Giêsu Kitô (trong Tân Ước), và được sử dụng cách đa dạng bởi người Công giáo Rôma, Chính Thống giáo Đông phương, Chính Thống giáo Cổ Đông phương, và một số tín hữu Anh giáo.

Nhiều danh hiệu dành cho Maria mang tính tín lý hoặc giáo lý. Một số danh hiệu khác chỉ mang tính thơ ca hoặc ngụ ngôn, có ít hoặc không có giá trị chính tắc nhưng chúng tạo thành một phần của lòng sùng kính bình dân, được các giáo sĩ chấp nhận ở các mức độ khác nhau. Thêm vào đó là các danh hiệu để thể hiện Maria theo dòng lịch sử nghệ thuật.

Có thể truy xuất các danh hiệu về Maria trong Kinh Cầu Đức Bà.

Những tước hiệu đầu tiên

Tiếng Việt	Latin	Hy Lạp	Ghi chú
Maria	Maria	Mariam (Μαριάμ), Maria (Μαρία)	Tiếng Anh: Mary, tiếng Ả Rập: Maryām (مريم), tiếng Trung Quốc: (瑪利亞), Copt: Mariam, tiếng Pháp: Marie, tiếng Đức: Maria, Tiếng Ý: Maria, Do Thái-Aramaic: Maryām (מרים), tiếng Malta: Marija, Bồ Đào Nha: Maria, Nga: Marija (Мария), Tây Ban Nha: María, Syriac: Mariam,
"Đầy ơn phúc", "Ân sủng", "Đầy ân sủng"	Gratia plena, Beata, Beatissima	kecharitomene[1] (κεχαριτωμένη)	Lời chào của sứ thần với Maria (Luca 1:28);
"Trinh nữ", "Đức trinh nữ"	Virgo	Parthenos[2][3] (Παρθένος)	Tiếng Hy Lạp parthenos được dùng trong (Matthew 1:23); Ignatiô thành Antiokhia đề cập đến sự trinh bạch và thiên chức làm mẹ của Maria (khoảng 110);
"Nguyên nhân của sự cứu rỗi"	causa salutis[4]		Theo Irênê thành Lyons (150–202);
"Trạng sư của Eva"	advocata Evæ[5]
"Mẹ Thiên Chúa"	Mater Dei	Meter Theou (Μήτηρ Θεοῦ)	thường viết tắt trong tranh ảnh Hy Lạp là ΜΡ ΘΥ
"Người cưu mang Thiên Chúa"	Deipara, Dei genetrix	Theotokos (Θεοτόκος)	"Người cưu mang con một của Thiên Chúa"; là một danh hiệu phổ biến trong Chính thống giáo được xác nhận lần đầu tiên trong Công đồng Êphêsô (431) nhằm chống lại lạc giáo Nestorianism.
"Đồng Trinh"	semper virgo	aie-parthenos[2] (ἀειπάρθενος)
"Thánh Maria"	Sancta Maria	Hagia Maria[2] (Ἁγία Μαρία)	Lời cầu khẩn bằng tiếng Hy Lạp không còn phổ biến trong Kitô giáo Đông phương hiện nay[6]
"Rất thánh", "Trên hết các thánh"	Sanctissima, tota Sancta[7]	Panagia (Παναγία)
"Cực tinh cực sạch"	Purissima
"Vô Nhiễm Nguyên Tội"	immaculata	akeratos[2] (ἀκήρατος)
"Đức Bà", "Đức Mẹ"	Domina	Despoina[2] (Δέσποινα)	liên quan, "Madonna" (tiếng Ý Madonna, ma "của tôi" + donna "đức bà"; từ tiếng Latinh domina); cũng "Notre Dame" (tiếng Pháp) hay "Our Lady" (tiếng Anh), dịch nghĩa: "đức bà chúng ta"
"Nữ Vương Thiên Đàng"	Regina Coeli, Regina Caeli		Maria trong hình tượng người phụ nữ của Sách Khải Huyền (12:1);
"Sao Biển"	stella maris		do thánh Giêrônimô;
"Ngai tòa khôn ngoan"	Sedes sapientiae
"Làm cho chúng con vui mừng"	Causa nostrae laetitiae
"Phù Hộ Các Giáo Hữu"	Auxilium christianorum

Trong các tác phẩm nghệ thuật

Kiểu hình ảnh	Phong cách nghệ thuật	Mô tả
Hodegetria "Người Chỉ Bảo"	Byzantine	Maria giữ Chúa Kitô trong bàn tay trái và tay phải của bà giơ lên chỉ vào Giêsu là dấu chỉ "đây là nguồn ơn cứu độ của nhân loại".
Ngai Tòa Khôn Ngoan "Tòa Đấng Khôn Ngoan"	Romanesque	Chúa Kitô đang ngồi trong lòng mẹ là Đức Maria, tượng trưng cho "Ngai tòa của sự Khôn Ngoan";
"Gothic Madonna"	Gothic	Dựa trên hình tương Byzantine Hodegetria, thường mô tả Đức Maria đứng, mỉm cười bên trẻ Kitô; đây được coi là một trong những miêu tả sớm nhất về Đức Maria ở phương Tây[8]
Madonna Lactans "Đức Mẹ Nuôi Dưỡng"	Phục Hưng, và nghệ thuật khác	Đức Trinh Nữ được mô tả trong cảnh cho đứa con sơ sinh bú. Đây là một trong những mô tả đầu tiên (nếu không phải là mô tả sớm nhất) về Đức Maria được vẽ trong Hầm mộ Priscilla vào khoảng AD 250;[9]
Mater Misericordiae "Mẹ của lòng thương xót"	Gothic, Phục Hưng, Baroque	Đức Maria trong hình tượng một vương giả, các tín hữu bao quanh dưới sự che chở, bảo vệ của Mẹ, lần đầu tiên xuất hiện vào cuối thế kỷ 13 ở Trung Âu và Italy, mô tả này thường đi kèm với các di tích bệnh dịch hạch. [10]
Maestà "Nữ Vương" của Virgo Deipara "Đức Mẹ cưu mang Thiên Chúa"	Gothic	Maria được mô tả trong tư thế ngồi trong uy nghi, giữ trẻ em Kitô, dựa trên hình tượng Byzantine Nikopoia;
Pietà "Sầu bi" của Mater Dolorosa "Đức Mẹ Sầu Bi"	Gothic, Phục Hưng, Baroque	Trên tay Maria ẵm xác chết của Chúa Giêsu Kitô sau khi bị đóng đinh, hình tượng này xuất hiện đầu tiên vào thế kỷ 13 ở Đức như một biểu tượng liên quan đến đau buồn; Pietàs xuất hiện ở Ý trong thế kỷ 14[11] Tác phẩm của Michelangelo (1498-1499) được coi là một kiệt tác;
Mater Amabilis "Lòng Yêu Thương của Đức Mẹ" thông thường, "Đức Mẹ và Con Trẻ"	Phục Hưng, Baroque	Biểu tượng về Đức Maria ở phương Tây với nhiều biến thể, có quan hệ với hình tượng Byzantine Glykophilousa ("nụ hôn ngọt ngào"), Maria được mô tả trong tư thế quay nhìn ra khỏi Hài Nhi Giêsu;

Danh hiệu tín điều

Danh hiệu tín điều trong Giáo hội Công giáo:

Mẹ Thiên Chúa

Trọn đời đồng trinh

Vô Nhiễm Nguyên Tội

Hồn Xác Lên Trời

Danh hiệu liên quan đến nơi hiện ra

Đức Bà Đen Częstochowa Suối Nguồn Sự Sống Đức Mẹ Akita (Nhật Bản) Đức Mẹ Aparecida Đức Mẹ Arabia Đức Mẹ Arey-Khsath (Campuchia) Đức Mẹ Banneux (Bỉ) Đức Mẹ Beauraing (Bỉ) Đức Mẹ Bethlehem Đức Mẹ Trung Quốc Đức Mẹ Combermere Đức Mẹ Covadonga Đức Mẹ Fatima (Bồ Đào Nha) Đức Mẹ Cửa Bình Minh Đức Mẹ Good Counsel Đức Mẹ Guadalupe (México) Đức Mẹ Graces

Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp Đức Mẹ Good Health Đức Mẹ Good Success Đức Mẹ Ipswich Đức Mẹ Kazan Đức Mẹ Kibeho Đức Mẹ Knock (Ireland) Đức Mẹ La Salette (Pháp) Đức Mẹ La Vang (Việt Nam) Đức Mẹ Laus (Pháp) Đức Mẹ Lebanon Đức Mẹ Loreto Đức Mẹ Lộ Đức (Pháp) Đức Mẹ Manaoag Đức Mẹ Mề Đay Huyền Nhiệm Đức Mẹ núi Camêlô

Đức Mẹ Nazaré Đức Mẹ Pontmain (Pháp) Đức Mẹ the Pillar Đức Mẹ the Rocks Đức Mẹ Tuyết María de la Soledad, Our Lady of Solitude Our Lady of Solitude of Porta Vaga Đức Mẹ the Thirty-Three Our Lady of Vallarpadam Đức Mẹ Velankanni Đức Mẹ Walsingham Đức Mẹ of Ta' Pinu Đức Mẹ Turumba Đức Mẹ Sao Biển Theotokos of Vladimir

Danh hiệu liên quan đến lòng sùng kính

Đức Mẹ rất đáng ngưỡng mộ, bởi Luigi Crosio, 1898

Phần lớn những danh hiệu này nằm trong Kinh Cầu Đức Bà:^[12]

Rất Thánh Maria Đức Mẹ Chúa Trời Rất Thánh Nữ Đồng Trinh trên hết các kẻ đồng trinh Đức Mẹ Chúa Kitô Đức Mẹ thông ơn Thiên Chúa Đức Mẹ cực thanh cực tịnh Đức Mẹ cực tinh cực sạch Đức Mẹ tuyền vẹn mọi đàng Đức Mẹ chẳng vướng bợn nhơ Đức Mẹ rất đáng yêu mến Đức Mẹ cực mầu cực nhiệm Đức Mẹ chỉ bảo đành lành Đức Mẹ sinh Chúa tạo thiên lập địa Đức Mẹ sinh Chúa Cứu Thế Đức Nữ cực khôn cực ngoan Đức Nữ rất đáng kính chuộng Đức Nữ rất đáng ngợi khen Đức Nữ có tài có phép Đức Nữ có lòng khoan nhân Đức Nữ trung tín thật thà Đức Bà là gương nhân đức Đức Bà là tòa đấng khôn ngoan Đức Bà làm cho chúng con vui mừng Đức Bà là Đấng trọng thiêng Đức Bà là Đấng đáng tôn trọng Đức Bà là Đấng sốt mến lạ lùng

Đức Bà như hoa hường mầu nhiệm Đức Bà như lầu đài David Đức Bà như tháp ngà báu Đức Bà như đền vàng Đức Bà như hòm bia Thiên Chúa Đức Bà là cửa Thiên Đàng Đức Bà như sao mai sáng Đức Bà cứu kẻ liệt kẻ khốn Đức Bà bàu chữa kẻ có tội Đức Bà yên ủi kẻ âu lo Đức Bà phù hộ các giáo hữu Nữ Vương các Thánh Thiên Thần Nữ Vương các Thánh Tổ Tông Nữ Vương các Thánh Tiên Tri Nữ Vương các Thánh Tông Đồ Nữ Vương các Thánh Tử vì Đạo Nữ Vương các Thánh hiển tu Nữ Vương các Thánh Đồng Trinh Nữ Vương các Thánh Nam cùng các Thánh Nữ Nữ Vương chẳng hề mắc tội tổ tông Nữ Vương hồn xác lên trời Nữ Vương truyền phép Rất Thánh Mân-Côi Nữ Vương ban sự Bình An

Chú thích

1. "...Byzantine inscriptions from Palestine...in the sixth [century]....fourteen inscriptions invoke "Holy Mary" (Hagia Maria), eleven more hail her as Theotokos; others add the attribution of "Immaculate" (Akeratos), "Most Blessed" (Kecharitomene), "Mistress" (Despoina), "Virgin" or "Ever-Virgin" (Aei-Parthenos)." (Frend 1984, tr. 836)Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFFrend1984 (trợ giúp)
2. ^ Frend 1984, tr. 836.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFFrend1984 (trợ giúp)
3. "Blue Letter Bible" lexicon results for parthenos Lưu trữ 2007-09-01 tại Wayback Machine Retrieved ngày 19 tháng 12 năm 2007.
4. Irênê thành Lyons (Adversus Haereses 3.22.4).
5. Irênê (Adversus Haereses 5.19.1]): "And if the former did disobey God, yet the latter was persuaded to be obedient to God, in order that the Virgin Mary might become the patroness (advocata) of the virgin Eve. And thus, as the human race fell into bondage to death by means of a virgin, so is it rescued by a virgin; virginal disobedience having been balanced in the opposite scale by virginal obedience."
6. Orthodox Holiness:: The Titles Of The Saints
7. “Universität Mannheim”. Bản gốc lưu trữ ngày 15 tháng 3 năm 2008. Truy cập 25 tháng 9 năm 2015.
8. Madonna. (2008). In Encyclopædia Britannica. Truy cập ngày 17 tháng 2 năm 2008, from Encyclopædia Britannica Online: [1]
9. “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 11 năm 2009. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2013.
10. Jeep 2001, tr. 393.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFJeep2001 (trợ giúp)
11. Watts, Barbara. "Pietà". Grove Art Online. Oxford University Press, Retrieved ngày 17 tháng 2 năm 2008, http://www.groveart.com/ Lưu trữ 2008-05-16 tại Wayback Machine
12. “The Loreto Litanies”. The Holy See. Truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2011.