Tenge Kazakhstan

Tenge (tiếng Kazakh: теңге, teñge) là tiền tệ của Kazakhstan. Một tenge được chia ra thành 100 tïın (тиын, tiyin, tijin). Mã ISO 4217 là KZT.

Lịch sử

Sau khi Liên Xô tan rã, 15 quốc gia Liên Xô cũ vẫn muốn duy trì một hệ thống tiền tệ chung như trước đây để duy trì mối quan hệ giữa các quốc gia này. Tuy nhiên việc duy trì hệ thống như vậy đòi hỏi sự đồng thuận của các quốc gia này về mục tiêu tài khóa, ngân sách, một tổ chức chung để giám sát, và các nguyên tắc chung về hệ thống ngân hàng và trao đổi ngoại tệ. Điều này không thể thực hiện trong điều kiện kinh tế và chính trị thời bấy giờ.

Ngày 12 tháng 11 năm 1993, Tổng thống Kazakhstan ra sắc lệnh về việc ra mắt đồng tiền của nước Cộng hòa Kazakhstan. Tiền tenge được lưu hành ngày 15 tháng 11 năm 1993 để thay thế rúp Liên Xô với tỉ giá 1 tenge = 500 rúp. Năm 1995, xưởng in tiền tenge được thành lập ở Kazakhstan.

Biểu tượng

Biểu tượng Tenge: ₸ được bắt đầu sử dụng ngày 20 tháng 3 năm 2007. Biểu tượng này là kết quả của cuộc thi thiết kế biểu tượng cho tiền Tenge được tổ chức bởi Ngân hàng quốc gia Kazakhstan. Mã Unicode của Tenge là U+20B8.^[1]

Tiền xu

Tiền xu mới được ra mắt năm 1998. Năm 2002, đồng xu 100 tenge được ra mắt để thay thế tiền giấy có mệnh giá tương đương. Đồng xu mệnh giá 2 tenge được ra đời cuối năm 2005. Tiền xu được lưu hành hiện tại có các mệnh giá: 1 tenge, 2 tenge, 5 tenge, 10 tenge, 20 tenge, 50 tenge, và 100 tenge.

Tiền xu tenge (1997–hiện tại)^[2]
Hình ảnh	Mệnh giá	Thông số kỹ thuật		Mô tả		Ngày tháng
Hình ảnh	Mệnh giá	Đường kính	Khối lượng	Mặt trước	Mặt sau	đúc	lưu hành	thu hồi	lưu hành
[1]	1 tenge	15 mm	1,63g	mệnh giá	năm, biểu trưng Kazakhstan	1997~hiện tại	11 tháng 11 năm 1998	hiện hành
[2]	2 tenge	16 mm	1,84 g
[3]	5 tenge	17,27 mm	2,18 g
[4]	10 tenge	19,56 mm	2,81 g
[5]	20 tenge	18,27 mm	2,9 g	mệnh giá	năm, biểu trưng Kazakhstan	1997~hiện tại	11 tháng 11 năm 1998	hiện hành
[6]	50 tenge	23 mm	4,7 g			1997~hiện tại	11 tháng 11 năm 1998
[7]	100 tenge	24,5 mm	6,65 g			2002~hiện tại	1 tháng 7 năm 2002

Biểu tượng Tenge (₸) dùng tại bảng thông báo tỉ giá hoái đoái tại Almaty

Tiền giấy

1993

1993
Hình		Giá trị	Thời gian
Mặt trước	Mặt sau	Giá trị	Phát hành	Bãi bỏ
		1 tiyn	1993	2001
		2 tiyn
		5 tiyn
		10 tiyn
		20 tiyn
		50 tiyn
		1 tenge		2012-2018
		3 tenge
		5 tenge
		10 tenge
		20 tenge
		50 tenge
		100 tenge
		200 tenge	1994
		500 tenge
		1,000 tenge
		2,000 tenge	1996
		5,000 tenge	1998
		10,000 tenge	2003

2006

2006
Image		Value	Thời gian phát hành
Obverse	Reverse	Value	Thời gian phát hành
		200 tenge	2006-2016^[3]
		500 tenge
		1,000 tenge
		2,000 tenge
		5,000 tenge
		10,000 tenge

2011-2014

Ngân hàng quốc gia Kazakhstan phát hành tiền giấy năm 2011, 2012, 2013 và 2014 với mệnh giá 1.000, 2.000, 5.000, và 10.000 tenge.^[4]^[5]^[6]^[7] Ngày 1 tháng 12 năm 2015, tiền giấy mệnh giá 20.000 tenge được lưu hành^[8]

Tỉ giá hối đoái và lạm phát

Tỉ giá hối đoái qua các năm^[9]
	USD	EUR	RUB
1999	119.52	130.00	4.82
2000	142.13	134.40	5.05
2001	146.74	132.40	5.04
2002	153.28	144.68	4.89
2003	n/a	168.79	4.87
2004	136.04	169.04	4.72
2005	132.88	165.42	4.70
2006	126.09	158.27	4.64
2007	122.55	167.75	4.79
2008	120.30	177.04	4.86
2009	147.50	205.67	4.66
2010	147.35	195.67	4.85
2011	146.62	204.11	5.00
2012 (Jan)	148.38	191.27	4.73
2014-4-14	182.02	252.72	5.11

	Tỉ lệ lạm phát hàng năm, %^[10]
1994	1160.262
1995	60.388
1996	28.763
1997	11.321
1998	1.880
1999	18.095
2000	10.001
2001	6.582
2002	6.686
2003	7.001
2004	7.011
2005	7.868
2006	8.400
2007	18.772
2008	9.484
2009	6.377
2010	7.969
2011	7.429
2012	6.0