Thế kỷ 32 TCN

Theo thế kỷ:	33 TCN 32 TCN 31 TCN
Theo thiên niên kỷ:	4 TCN

Thế kỷ 32 TCN là một thế kỷ kéo dài từ năm 3200 TCN đến 3101 TCN.

Sự kiện

Nhả cửa khai quật ở Skara Brae, ngôi làng thời kỳ đồ đá mới hoàn chỉnh nhất châu Âu.

• khoảng 3190-3170 TCN? Vua Đôi Chim Ưng trị vì Hạ Ai Cập. Tên ông nhiều khả năng xuất hiện trên phiến đá Palermo.
• khoảng 3185-3160 TCN? Vua Scorpion I cai trị Thượng Ai Cập.
• khoảng 3155-3140 TCN? Vua Iry-Hor trị vì hầu khắp Ai Cập, từ Abydos.^[1]
• khoảng 3160 Ở Thượng Ai Cập Nubt sáp nhập vào Thinis.
• khoảng 3150–3120 TCN Vua Ka trị vì Thượng Ai Cập.
• khoảng 3120-3110 TCN Vua Scorpion II trị vì Hạ Ai Cập.
• khoảng 3110 TCN Narmer trở thành pharaông thống nhất Ai Cập cổ đại, lập nên Vương triều thứ Nhất.
• khoảng 3138 TCN bánh xe đầm Ljubljana được làm ra, tìm thấy tại đầm lầy Ljubljana ở Slovenia.^[2] Đây là bánh xe cổ nhất từng được phát hiện.
• Malta: phức hợp đền đài đá cự thạch Ħaġar Qim được xây dựng
• Ai Cập: chữ tượng hình Ai Cập cổ nhất có niên đại vào thời này
• Crete: nền văn minh Minoa bắt đầu xuất hiện
• khoảng 3100 TCN: việc xây dựng Stonehenge bắt đầu khởi công

Người nổi bật

• Đôi Chim Ưng
• Hatj-Hor
• Haty-Hor
• Ny-Neith
• Scorpion I xú Thinis
• Hedju-Hor
• Vua Bò xứ Naqada?
• Iry-Hor
• Narmer, xứ Thinis, người lập nên Vương triều thứ Nhất của Ai Cập

Chú thích

1. P. Tallet, D. Laisnay: Iry-Hor et Narmer au Sud-Sinaï (Ouadi 'Ameyra), un complément à la chronologie des expéditios minière égyptiene, in: BIFAO 112 (2012), 381-395, available online
2. Gasser, Aleksander (tháng 3 năm 2003). “World's Oldest Wheel Found in Slovenia”. Government Communication Office of the Republic of Slovenia.

Tài liệu

Finley, Michael (2002). “The Correlation Question”. The Real Maya Prophecies: Astronomy in the Inscriptions and Codices. Maya Astronomy. Lưu trữ bản gốc ngày 23 tháng 5 năm 2009. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2007.

Miller, Mary; Karl Taube (1993). The Gods and Symbols of Ancient Mexico and the Maya. London: Thames and Hudson. ISBN 0-500-05068-6.

Schele, Linda; David Freidel (1990). A Forest of Kings: The Untold Story of the Ancient Maya. New York: William Morrow. ISBN 0-688-07456-1.

Voss, Alexander (2006). “Astronomy and Mathematics”. Trong Nikolai Grube (biên tập). Maya: Divine Kings of the Rain Forest. Eva Eggebrecht and Matthias Seidel (assistant eds.). Cologne: Könemann Press. tr. 130–143. ISBN 3-8331-1957-8. OCLC 71165439.

Wagner, Elizabeth (2006). “Maya Creation Myths and Cosmography”. Trong Nikolai Grube (biên tập). Maya: Divine Kings of the Rain Forest. Eva Eggebrecht and Matthias Seidel (Assistant Eds.). Cologne: Könemann Press. tr. 280–293. ISBN 3-8331-1957-8. OCLC 71165439.