Tiếng Shabak

Tiếng Shabak
Tiếng Shabak
شەبەکی
Sử dụng tại	Iraq
Khu vực	Mosul
Tổng số người nói	250,000
Phân loại	Ấn-Âu Ấn-Iran Iran Iran Tây Tây Bắc I Zaza–Goran Tiếng Shabak; ; ; ; ; ;
Mã ngôn ngữ
ISO 639-3	sdb
Glottolog	shab1251

Tiếng Shabak là một ngôn ngữ Ấn-Âu thuộc nhánh Zaza-Goran^[1]^[2]^[4]^[5] trong nhóm ngôn ngữ Iran Tây. Tiếng Shabak là ngôn ngữ của người Shabak^[6]^[7] sống ở vùng Mosul miền bắc Iraq. Nó gần gũi với tiếng Goran (còn gọi là tiếng Hawram), một ngôn ngữ mà lắm lúc được coi là "phương ngữ tiếng Kurd", dù các phương ngôn tiếng Kurd và nhóm Zaza-Goran là hai nhánh riêng biệt trong nhóm Iran Tây Bắc. Tiếng Shabak thường được là một ngôn ngữ riêng rẽ.^[8]^[9]^[10] Ngôn ngữ này đã và đang chịu ảnh hưởng của tiếng Ả Rập, tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, tiếng Ba Tư.^[5]^[11] Số người nói ước tính tiếng Shabak vào năm 1989 là 10.000-20.000 người.^[12] Hiện tại, ước tính có 250.000 người bản ngữ tiếng Shabak.^[13]

Shabak	Zaza	Kurd Nam	Kurd Soran	Kurd Kurmanj	Hewram	Ba Tư	nghĩa
çam	çim	çem/çew	çaw	çav	cem	čašm/češm	mắt
ziwan	ziwan	ziwan	ziman	ziman	ziwan	zabân	lưỡi, tiếng nói

Đại từ

Shabak	Zaza	Kurd Nam	Kurd Soran	Kurd Kurmanj	Hewram	Ba Tư	nghĩa
emn-em	ez, min	mi	min	ez, min	emin, min	man	tôi
etu	ti, to	tu	to	tu, te	eto, to	to, tu	bạn
ew, îna	a, o	ew	ew	ew, wî, wê	ew	en	anh/cô ta
hima-alama-gişt	ma	îme	ême	em, me	ma	mâ	chúng ta/tôi
işma	şima	îwe	êwe	hûn, we	şima	şomâ	các bạn
işan	înu, înan	ewane	ewan	ewan, wan	ade	işân	họ, chúng

Chú thích

^ ^a ^b “Zaza-Gorani”. Ethnologue (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 22 tháng 10 năm 2018.
^ ^a ^b Hulst, Harry van der; Goedemans, Rob; Zanten, Ellen van (2010). A Survey of Word Accentual Patterns in the Languages of the World (bằng tiếng Anh). Walter de Gruyter. ISBN 9783110196313.
^ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Shabaki”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
^ Hindo, Walid A. (ngày 8 tháng 9 năm 2016). From Baghdad on the Tigris to Baghdad on the Subway (bằng tiếng Anh). Archway Publishing. ISBN 9781480834033.
^ ^a ^b Gunter, Michael M. (ngày 20 tháng 2 năm 2018). Historical Dictionary of the Kurds (bằng tiếng Anh). Rowman & Littlefield. ISBN 9781538110508.
^ Abd al-Jabbar, Falih. Ayatollahs, sufis and ideologues: state, religion, and social movements in Iraq. University of Virginia 2008.
^ Sykes, Mark. The Caliphs' last heritage: a short history of the Turkish Empire
^ Löwer, Hans-Joachim (ngày 16 tháng 2 năm 2015). Die Stunde der Kurden: Wie sie den Nahen Osten verändern (bằng tiếng Đức). Styriabooks. ISBN 9783990403549.
^ Hann, Geoff; Dabrowska, Karen; Townsend-Greaves, Tina (ngày 7 tháng 8 năm 2015). Iraq: The ancient sites and Iraqi Kurdistan (bằng tiếng Anh). Bradt Travel Guides. ISBN 9781841624884.
^ al-Lami, Mina (ngày 21 tháng 7 năm 2014). “Iraq: The minorities of Nineveh”. BBC News (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 25 tháng 10 năm 2018.
^ “Shabak - Minority Rights Group”. Minority Rights Group (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 22 tháng 10 năm 2018.
^ Ethnologue about Shabaki
^ “Shabak - Minority Rights Group”. Minority Rights Group (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2018.

Liên kết ngoài

Ethnologue
SIL International
MultiTree Lưu trữ 2019-06-06 tại Wayback Machine

[:0-1] “Zaza-Gorani”. Ethnologue (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 22 tháng 10 năm 2018.

[:1-2] Hulst, Harry van der; Goedemans, Rob; Zanten, Ellen van (2010). A Survey of Word Accentual Patterns in the Languages of the World (bằng tiếng Anh). Walter de Gruyter. ISBN 9783110196313.

[Glottolog-3] Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin biên tập (2013). “Shabaki”. Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

[4] Hindo, Walid A. (ngày 8 tháng 9 năm 2016). From Baghdad on the Tigris to Baghdad on the Subway (bằng tiếng Anh). Archway Publishing. ISBN 9781480834033.

[:2-5] Gunter, Michael M. (ngày 20 tháng 2 năm 2018). Historical Dictionary of the Kurds (bằng tiếng Anh). Rowman & Littlefield. ISBN 9781538110508.

[6] Abd al-Jabbar, Falih. Ayatollahs, sufis and ideologues: state, religion, and social movements in Iraq. University of Virginia 2008.

[7] Sykes, Mark. The Caliphs' last heritage: a short history of the Turkish Empire

[8] Löwer, Hans-Joachim (ngày 16 tháng 2 năm 2015). Die Stunde der Kurden: Wie sie den Nahen Osten verändern (bằng tiếng Đức). Styriabooks. ISBN 9783990403549.

[9] Hann, Geoff; Dabrowska, Karen; Townsend-Greaves, Tina (ngày 7 tháng 8 năm 2015). Iraq: The ancient sites and Iraqi Kurdistan (bằng tiếng Anh). Bradt Travel Guides. ISBN 9781841624884.

[10] -Lami, Mina (ngày 21 tháng 7 năm 2014). “Iraq: The minorities of Nineveh”. BBC News (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 25 tháng 10 năm 2018.

[11] “Shabak - Minority Rights Group”. Minority Rights Group (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 22 tháng 10 năm 2018.

[Ethnologue-12] Ethnologue about Shabaki

[13] “Shabak - Minority Rights Group”. Minority Rights Group (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]