Võ Phiến

Võ Phiến
Sinh	Đoàn Thế Nhơn (1925-10-25)25 tháng 10, 1925 Phù Mỹ, Bình Định
Mất	(2015-09-28)28 tháng 9, 2015 Santa Ana, California, Hoa Kỳ
Bút danh	Tràng Thiên
Giai đoạn sáng tác	1942 - 2015
Thể loại	tiểu thuyết, truyện ngắn thơ, phê bình tiểu luận
Phối ngẫu	Võ Thị Viễn Phố

Võ Phiến tên thật Đoàn Thế Nhơn (sinh 20 tháng 10 năm 1925 tại huyện Phù Mỹ, Bình Định; mất 28 tháng 9 năm 2015 tại Santa Ana, California, Hoa Kỳ)^[1][2] là một nhà văn Việt Nam.^[3][4][5] Ông là tác giả của 4 tiểu thuyết, 9 tập tuỳ bút, nhiều tập truyện ngắn, một tập thơ và nhiều tác phẩm phê bình tiểu luận.^[3] Ông còn có bút danh là Tràng Thiên.^[4][5][6]

Tiểu sử

Võ Phiến là con của ông giáo Đoàn Thế Cần và bà Ngô Thị Cương. Ông có người em ruột là Đoàn Thế Hối (sinh 1932) cũng là nhà văn với bút hiệu Lê Vĩnh Hoà.

Khoảng 1933, bố mẹ cùng em ông xuống Rạch Giá còn ông vẫn ở lại Bình Định với bà nội. Ông theo học trường làng và trung học ở Quy Nhơn.

Năm 1942, ông ra Huế học trường Thuận Hóa và bắt đầu viết văn. Bài tùy bút đầu tiên Những đêm đông được ông viết năm 1943 và đăng trên báo Trung Bắc Chủ Nhật.

Năm 1945, Võ Phiến đi bộ đội cho đến năm 1946 thì ông ra Hà Nội học trường Văn Lang. Năm 1948, ông kết hôn với bà Võ Thị Viễn Phố và dạy học ở trường trung học bình dân Liên Khu V.

Cuối năm 1954, Võ Phiến ra Huế làm việc tại Nha Thông tin một thời gian rồi chuyển vào lại Quy Nhơn, tại đây ông tự xuất bản hai tác phẩm đầu là Chữ tình (1956) và Người tù (1957), gửi bài đăng trên hai tạp chí Sáng Tạo và Bách Khoa.

Sau tác phẩm Mưa đêm cuối năm (1958, Sài Gòn), Võ Phiến bắt đầu được biết đến. Ông vào làm việc tại Sài Gòn và cộng tác với các báo Sáng Tạo, Thế Kỷ 20, Văn, Khởi Hành, Mai, Tân Văn, Bách Khoa...

Năm 1962, Võ Phiến lập nhà xuất bản Thời Mới.

Sau 30 tháng 4 năm 1975, ông định cư tại Los Angeles, Hoa Kỳ.

Võ Phiến tiếp tục xây dựng nền văn học Việt Nam tại hải ngoại, xuất bản tập san Văn Học Nghệ thuật từ 1978 đến 1979, và từ 1985 đến 1986.

Ông sống tại Quận Cam, California, Hoa Kỳ.

Ông qua đời lúc 7 giờ tối ngày 28/09/2015 tại Santa Ana, California, Hoa Kỳ, hưởng thọ 90 tuổi^[7]

Nhận xét

• Giáo sư Trần Đình Sử, nhà phê bình, đánh giá rất cao các bài tùy bút của Võ Phiến: “Trước đây ta cho rằng Nguyễn Tuân viết tùy bút số một, nhưng còn Võ Phiến. Nhiều khi tôi trộm nghĩ tùy bút Võ Phiến không hề thua kém, thậm chí có khi hơn.” ^[8]

Tác phẩm

Chữ tình (Quy Nhơn, 1956) Người tù (Quy Nhơn, 1957) Mưa đêm cuối năm (Sài Gòn, 1958) Đêm xuân trăng sáng (Sài Gòn, 1961) Về một xóm quê (Sài Gòn, 1961) Giã từ (Sài Gòn, 1962) Thương hoài ngàn năm (Sài Gòn, 1962) Thư nhà (Sài Gòn, 1963) Tiểu thuyết hiện đại (1963) Hăm bốn giờ trong đời một người đàn bà (dịch Stefan Zweig) Các trào lưu lớn của tư tưởng hiện đại (dịch Andre Mourois) Truyện hay các nước 1 (dịch với Nguyễn Minh Hoàng) Truyện hay các nước 2 (dịch với Nguyễn Minh Hoàng) Một mình (Sài Gòn, 1965) Tạp bút 1 (Sài Gòn, 1965) Tạp bút 2 (Sài Gòn, 1965) Tạp bút 3 (Sài Gòn, 1966) Đàn ông (Sài Gòn, 1966) Ảo ảnh (Sài Gòn, 1967) Phù thế (Sài Gòn, 1969) Tạp luận (Sài Gòn, 1973)

Chúng ta qua cách viết (Sài Gòn, 1973) Đất nước Quê Hương (Sài Gòn, 1973) Ông chồng muôn thuở (dịch Dostoievski) Thư gửi bạn (Hoa Kỳ, 1976) Ly hương (viết với Lê Tất Điều, Hoa Kỳ, 1977) Nguyên vẹn (Hoa Kỳ, 1978) Lại thư gửi bạn (Hoa Kỳ, 1979) Văn học Miền Nam, tổng quan (Hoa Kỳ, 1987) Truyện thật ngắn (Hoa Kỳ, 1991) Quê (Hoa Kỳ, 1992) Đối thoại (Hoa Kỳ, 1993) Viết (Hoa Kỳ, 1993) Sông và Viết (Hoa Kỳ, 1996) Thơ thẩn (Hoa Kỳ, 1997) Văn học Miền Nam, truyện 1 (Hoa Kỳ, 1999) Văn học Miền Nam, truyện 2 (Hoa Kỳ, 1999) Văn học Miền Nam, truyện 3 (Hoa Kỳ, 1999) Văn học Miền Nam, ký (Hoa Kỳ, 1999) Văn học Miền Nam, tùy bút và kịch (Hoa Kỳ, 1999) Văn học Miền Nam, thơ (Hoa Kỳ, 1999) Cảm nhận (Hoa Kỳ, 1999)

Chú thích

1. “Nhà văn Võ Phiến qua đời, thọ 90 tuổi”. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2015.
2. “Nhà văn Võ Phiến qua đời”.
3. ^ Mặc Lâm (2008). “Giới thiệu nhà văn Võ Phiến”.
4. ^ Hiền Hòa (2012). “Đằng sau những cuộc trở về”. Bản gốc lưu trữ ngày 28 tháng 4 năm 2013. Truy cập ngày 24 tháng 4 năm 2013.
5. ^ Nguyễn Vĩnh Nguyên (2013). “Vài ghi chú về một cuốn sách”. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 4 năm 2013. Truy cập ngày 24 tháng 4 năm 2013.
6. Tuấn Kiệt (19/10/2012). “Sách văn học miền Nam trước 1975: Cần được nhìn nhận thỏa đáng hơn”. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 24 tháng 4 năm 2013. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |date= (trợ giúp)
7. “Võ Phiến qua đời”. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 29 tháng 9 năm 2015.
8. “Sống và sáng tác quanh cột mốc 1975”. bbc. 3 tháng 8 năm 2016.

Liên kết ngoài