Vụ hỏa hoạn nhà thờ Đức Bà Paris

Vụ Hỏa hoạn nhà thờ Đức bà Paris

Hình ảnh Nhà thờ Đức Bà Paris đang cháy
Nhà thờ Đức Bà Nhà thờ Đức Bà (Paris) Xem bản đồ Paris Nhà thờ Đức Bà Nhà thờ Đức Bà (Pháp) Xem bản đồ Pháp
Thời điểm	15 tháng 4 năm 2019 (2019-04-15) – 16 tháng 4 năm 2019 (2019-04-16)
Giờ	Khoảng 18:40 CEST (16:50 UTC)
Giai đoạn	15 giờ[1]
Hiện trường	Nhà thờ Đức Bà Paris, Île de la Cité, Paris,
Địa điểm	Île de la Cité Paris, Pháp
Tọa độ	48°51′11″B 2°20′59″Đ / 48,853°B 2,3498°Đ / 48.8530; 2.3498
Nguyên nhân	Không rõ, dưới sự điều tra
Số người tử vong	0[2]
Số người bị thương	Ba: một lính cứu hỏa và hai nhân viên thực thi pháp luật.[2][3]
Thiệt hại tài sản	Mái nhà bằng gỗ và ngọn tháp bị phá hủy hoàn toàn, tháp và mặt tiền được lưu lại

Vào ngày 15 tháng 4 năm 2019, ngay trước 18 giờ 40 phút CEST, một đám cháy đã bùng phát trên mái nhà Nhà thờ Đức Bà Paris ở Paris, Pháp, gây thiệt hại đáng kể cho tòa nhà. Chóp nhà thờ và mái bị sập, và thiệt hại đáng kể đã xảy ra đối với bên trong và các bức tường của nhà thờ.^[2][4] Tuy nhiên, trần đá vòm bên dưới mái nhà đã ngăn phần lớn ngọn lửa rơi vào phần nội viện của nhà thờ bên dưới. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã hứa xây dựng lại nhà thờ, được tài trợ ít nhất một phần bởi một chiến dịch gây quỹ quốc gia.^[5][6]

Bối cảnh

Ngọn lửa bắt đầu trong căn gác của nhà thờ

Nhà thờ đang được cải tạo vào thời điểm xảy ra hỏa hoạn, được nhìn thấy bởi giàn giáo xung quanh phần còn lại của chóp.

Nhà thờ Đức Bà Paris có từ thế kỷ XII và bao gồm một hỗn hợp bằng đá để hỗ trợ kết cấu và gỗ cho mái nhà chính và ngọn tháp biểu tượng của nó. Sau này là một trò giải trí thế kỷ XIX, trong gỗ sồi phủ chì; chóp ban đầu đã bị bỏ đi vào năm 1786.^[7]

Trong những năm gần đây, nhà thờ đã bắt đầu cho thấy sự hao mòn đáng kể, với một số đồ đá bị sứt mẻ. Philippe Villeneuve, Tổng kiến ​​trúc sư di tích lịch sử ở Pháp, tuyên bố vào tháng 7 năm 2017 rằng "ô nhiễm là thủ phạm lớn nhất." ^[8] Các quan chức nhà thờ ước tính rằng họ cần tổng cộng 185 triệu USD để sửa chữa để khôi phục tòa nhà. Chính phủ Pháp coi nhà thờ cần bảo trì và phục hồi và đã thông qua kháng cáo khẩn cấp vào năm 2018 với 50 triệu đô la Mỹ để sửa chữa.^[9] Vào thời điểm xảy ra hỏa hoạn, nó đang được cải tạo trên ngọn lửa, ước tính trị giá 6,8 triệu đô la.^[10] Giàn giáo thép đã được dựng lên xung quanh mái nhà. Các bức tượng bằng đá, đồng và đồng, bao gồm cả tượng của mười hai sứ đồ,may mắn thay đã được đưa ra khỏi địa điểm trước ngày xảy ra hỏa hoạn để chuẩn bị cho việc cải tạo.^[11][12]

Sự cố

Ngọn lửa ngay trước khi nó sụp đổ

Bắt đầu cháy

Chóp bị sụp đổ, khoảng 19:45 CEST

Vụ cháy được ước tính bắt đầu từ căn gác của nhà thờ,^[3] khoảng 18h40 CEST, gần cuối ngày, khi nhà thờ mở cửa cho khách du lịch. Một đại chúng đã được lên kế hoạch gần thời gian đó, trong khoảng thời gian từ 18h15 đến 19:00.^[13] Theo những người có mặt tại hiện trường, cánh cửa của nhà thờ đột ngột đóng lại khi họ cố gắng đi vào và khói trắng bắt đầu lan ra từ mái nhà..^[14]

Khói trắng chuyển sang màu đen, cho thấy một đám cháy lớn đã xảy ra trong nhà thờ.^[14] Cảnh sát và những người phản ứng đầu tiên khác đã nhanh chóng sơ tán Île de la Cité và thành phố đã đóng cửa tiếp cận hòn đảo.^[14][15][16] Vô số người đã tập trung ở bờ đối diện Seine và tại các tòa nhà gần đó để theo dõi sự kiện.^[14]

Nỗ lực chữa cháy

Từ bốn đến năm trăm lính cứu hỏa đã tham gia.^[3][17] Lính cứu hỏa cho biết, khi trả lời tweet của Tổng thống Mỹ Donald Trump,^[18] rằng thả nước từ máy bay sẽ không được thực hiện vì hàng tấn nước sẽ được sử dụng có thể làm tổn hại đến tính toàn vẹn cấu trúc của nhà thờ.^[14][19] Những người ứng cứu khẩn cấp đã cố gắng cứu những đồ tạo tác nghệ thuật và tôn giáo được giữ trong Nhà thờ lớn. Theo người phát ngôn của Nhà thờ, một số tác phẩm nghệ thuật đã bị gỡ bỏ trước khi cải tạo, trong khi hầu hết các thánh tích được giữ trong kho để đồ thánh, không có khả năng bị hư hại do hỏa hoạn.^[7] Đến thời điểm 22h50, không có trường hợp tử vong nào được báo cáo, theo cảnh sát Paris,^[2] ít nhất một lính cứu hỏa đã bị thương nghiêm trọng trong khi cố gắng dập tắt ngọn lửa.^[20]

Thiệt hại

Nhà thờ Đức Bà ở đầu lửa (Ngày 15 tháng 4 năm 2019, 19:50)

Trong vòng một giờ kể từ lần đầu tiên nhìn thấy ngọn lửa, mái nhà thờ, bao gồm cả ngọn tháp trung tâm bằng gỗ, đã bị chìm trong lửa,^[21][22] làm cho nó sụp đổ vào hầm trần vòm nhà thờ.^[15] Phần lớn cấu trúc này là "khu rừng" của nhà thờ, gỗ từ khoảng 21 ha cây sồi đã bị đốn hạ để xây dựng nhà thờ trong thế kỷ 12 và 13. Khoảng 210 tấn chì đặt trên đỉnh này để hoàn thành mái nhà thờ. Một khi các cấu trúc bằng gỗ bắt đầu cháy, trọng lượng của kim loại dẫn đến sự sụp đổ nhanh chóng của mái nhà, theo các quan chức;^[23] một phát ngôn viên đã tuyên bố "toàn bộ cấu trúc đang cháy... sẽ không còn gì.^[15] Đã có sự sợ hãi rằng mái nhà sụp đổ sẽ làm hỏng đá vòm tạo thành trần của nhà thờ và đỡ mái.^[15][24] Điều này tiếp tục hỗ trợ ngọn lửa khổng lồ ở tầng mái và ngăn chặn hầu hết các mái nhà bị cháy rơi vào nhà thờ bên dưới. Thị trưởng Paris Anne Hidalgo đã mô tả nó như vụ hỏa hoạn "khủng khiếp".^[25]

Vào 2:15 CEST, một quan chức của Bộ Nội vụ đã báo cáo rằng đám cháy đã suy yếu, được khống chế và cả hai tòa tháp của nhà thờ đều an toàn.”.^[22][26] Cấu trúc chính, bao gồm cả hai tòa tháp và một phần ba mái nhà vẫn đứng.^[27] Cửa sổ hoa hồng phía bắc được báo cáo vẫn còn nguyên.^[28] Những hình ảnh ban đầu được chụp bên trong thánh đường sau vụ hỏa hoạn cho thấy phần lớn trần nhà bằng đá vẫn còn nguyên, nhưng các phần đã sụp đổ cho phép các mảnh vỡ rực lửa rơi qua.^[3]

Tác phẩm nghệ thuật, thánh tích và các cổ vật khác được cất giữ tại nhà thờ bao gồm vương miện gai mà một số người tin là Giêsu đã đeo trước khi bị đóng đinh, một mảnh thánh giá mà Giêsu bị đóng đinh, một cơ quan ở thế kỷ thứ mười ba, cửa sổ kính màu, tượng Trinh nữ Paris của Đức Maria và em bé Jesus, và tượng đồng của mười hai sứ đồ.^[29] Khác với những bức tượng đang được cất giữ, những cổ vật đầu tiên được xác nhận là được giải cứu khỏi ngọn lửa là Vương miện gai và Louis IX của Pháp.^[30] Hai di tích này, cộng với những bức tượng đồng đã được di chuyển trước đám cháy, là những người duy nhất được biết đến cho đến nay đã được cứu khỏi đám cháy.

• Các yếu tố cấu trúc liên quan đến đám cháy
• 
  Mái nhà bằng gỗ hình tam giác đóng khung và hầm vòm cong trong một mặt cắt ngang sơ đồ
• 
  Trong màu đỏ các khu vực bị phá hủy trong đám cháy
• 
  Các vị trí gồ ghề trong đó hầm bị sụp đổ.^{[cần dẫn nguồn]}
• 
  Mái vòm cong cong trong nội thất nhà thờ trước đám cháy
• 
  Khung gỗ trong nội thất mái nhà thờ trước đám cháy; đỉnh của hầm cong bên dưới
• 
  Hình dạng bên ngoài hình tam giác của mái nhà trước đám cháy
• 
  Tấm lợp chì ở bên ngoài của cấu trúc gỗ. Chì nóng chảy rơi vào bên trong nhà thờ, tạo ra mối nguy hiểm cho lính cứu hỏa.

Điều tra

Văn phòng công tố Paris đã mở một cuộc điều tra về những giờ cháy sau khi nó bắt đầu.^[14] Cuộc điều tra sẽ được chỉ huy bởi Cảnh sát tư pháp khu vực Paris (DRPJ).^[31] Cảnh sát chưa biết ngay nguyên nhân của vụ cháy, nhưng đang được cảnh sát coi là một tai nạn.^[14] Văn phòng công tố đã loại trừ cố ý gây hỏa hoạn, bao gồm cả động cơ khủng bố cho vụ cháy.^[5]

Phản ứng

Trong nước

Video nhân chứng từ một tòa nhà chọc trời gần đó

Nhà thờ Đức Mẹ Paris trước đám cháy

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã hoãn một bài phát biểu quan trọng vào tối thứ Hai sau khi tin tức về vụ hỏa hoạn xảy ra.^[32] Ông đã được đưa ra một địa chỉ truyền hình để phác thảo các biện pháp mà ông dự định thực hiện sau các cuộc tranh luận công khai trên toàn quốc được tổ chức để phản ứng với phong trào phản đối áo vàng.^[33] Nhiều nhóm tập trung trong các buổi cầu nguyện cho nhà thờ Đức Bà.^[34][35]

Chuyên gia Trung cổ Claude Gauvard tuyên bố rằng không đủ tiền đã dành cho việc bảo trì, nói rằng: "Công việc đang diễn ra cuối cùng đã bắt đầu - và đó là thời gian cao, và thậm chí hơi muộn. Tôi đã đi đến chân ngọn lửa (trước khi việc cải tạo bắt đầu) và một số công trình gạch bị rời rạc, được giữ bởi một tấm lưới để ngăn nó rơi xuống."^[36]

Quốc tế

Trong số các nhà lãnh đạo thế giới và chính phủ bày tỏ lời chia buồn có Vatican,^[5] Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk,^[37] Thủ tướng Đức Angela Merkel, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez,^[38] Thủ tướng Vương quốc Anh Theresa May,^[39][40] Thủ tướng Canada Justin Trudeau,^[41] Thủ tướng Bỉ Charles Michel,^[42] Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte, Tổng thống Israel Reuven Rivlin,^[43] Thủ tướng Ý Giuseppe Conte,^[44] Thủ tướng Na Uy Erna Solberg,^[45] Chủ tịch Phần Lan Sauli Niinistö,^[46] Thủ tướng Đan Mạch Lars Løkke Rasmussen,^[47] Taoiseach của Ireland Leo Varadkar,^[48] Vua Bahrain Hamad bin Isa Al Khalifa,^[49] Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro,^[50] Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump,^[51] Tổng thống Bulgaria Rumen Radev,^[52] Thủ tướng Áo Sebastian Kurz,^[53] Thủ tướng Australia Scott Morrison, Vua Mohammed VI của Macoc,^[54] Tổng thống Bồ Đào Nha Marcelo Rebelo de Sousa,^[55] Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres,^[56] Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda,^[57] Tổng thống Ai Cập Abdel Fatteh el-Sisi,^[58] Tổng thống lâm thời tự xưng Venezuela Juan Guaido,^[59] Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker,^[60] Tổng giám mục Westminster Vincent Gerard Nichols,^[60] và Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi.^[60]

Nỗ lực gây quỹ

Hai mươi giờ sau khi vụ cháy xảy ra, hơn 900 triệu euro (€) đã được nhiều người, công ty, các tổ chức quyên góp để cam kết tái thiết kế lại nhà thờ.^[61] Trong đó có doanh nhân và tỷ phú François-Henri Pinault cam kết 100 triệu euro từ công ty đầu tư của gia đình ông, Groupe Artémis;^[6][62] tỷ phú chủ của LVMH ông Bernard Arnault và gia đình cam kết 200 triệu euro;^[63] Patrick Pouyanné, CEO của Total, thông báo công ty có thể đóng góp 100 triệu euro.^[64] Gia đình Bettencourt, chủ sở hữu chính của L'Oréal, thông báo họ đã đóng góp 200 triệu euro.^[65]

Danh sách quyên góp biết được
Người góp	Loại	Quốc tịch	Cam kết
Gia đình Arnault & LVMH	Tư nhân	Pháp	200 triệu euro^[cần dẫn nguồn]
Gia đình Bettencourt & L'Oréal	Tư nhân	Pháp	200 triệu euro[66]
Gia đình Pinault & Artémis	Tư nhân	Pháp	€100 million^[cần dẫn nguồn]
Total S.A.	Tư nhân	Pháp	100 triệu euro[67]
Chính quyền thành phố Paris	Công	Pháp	50 triệu euro[68][69]
Gia đình Decaux & JCDecaux	Tư nhân	Pháp	20 triệu euro[70]
Gia đình Safra	Tư nhân	Hoa Kỳ - Israel - Brazil	10 triệu euro[71]
Gia đình Bouygues	Tư nhân	Pháp	10 triệu euro[72]
Gia đình De Lacharrière & FIMALAC	Tư nhân	Pháp	10 triệu euro[69]
Île-de-France	Công	Pháp	10 triệu euro[69]
Société générale	Tư nhân	Pháp	10 triệu euro[73]
BPCE	Tư nhân	Pháp	10 triệu euro[73]
Gia đình Kravis	Tư nhân	Hoa Kỳ	10 triệu euro[69]
Crédit agricole	Tư nhân	Pháp	5 triệu euro ^[cần dẫn nguồn]
Auvergne-Rhône-Alpes	Công	Pháp	2 triệu euro[74]
Occitanie	Công	Pháp	1,5 triệu euro[75]
Capgemini	Tư nhân	Pháp	1 triệu euro[76]
Notre Dame University	Tư nhân	Hoa Kỳ	100.000 euro[77]
Szeged	Công	Hungary	10.000 euro[78]
Apple Inc.	Tư nhân	Hoa Kỳ	Không rõ[79]
Tổng cam kết			~ 800 triệu euro[71]

Xây dựng lại nhà thờ

Ngọn lửa bùng cháy

Xây dựng lại nhà thờ là mục tiêu đang được đặt ra bây giờ. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã tuyến bố: "Tôi sẽ xây dựng lại nhà thờ Đức Bà thậm chí còn đẹp hơn và tôi muốn tiến trình này hoàn thành trong 5 năm, chúng ta có thể làm điều đó", tuy nhiên theo các chuyên gia, quá trình phục dựng nhà thờ Đức Bà có thể mất hàng thập kỷ.

Các vấn đề

Theo các chuyên gia, vấn đề lớn nhất là nguồn cung vật liệu, "Giờ đây cả nước Pháp không còn cây gỗ nào có kích thước tương đương để thay thế những dầm gỗ đã bị thiêu rụi trong đám cháy ở nhà thờ Đức Bà" theo ông Bertrand de Feydeau, phó chủ tịch Quỹ Di sản Pháp. Theo ước tính, trong thời gian xây dựng nhà thờ, khoảng 1300 cây để làm dầm cho công trình, đủ bao phủ 21 hecta đất.

Các bảng thiết kế:

Cần một bảng thiết kế chi tiết đến từng mi-li-mét. May là đã có hai bảng thiết kế có thể sử dụng để phục dựng lại nhà thờ, bảng quét kỹ thuật đặc sắt bậc nhất thế giới của cố giáo sư Andrew Tallon có thể được sử dụng để phục dựng nhà thờ. Ngoài ra, tựa game Assassin Creed: Unity có thể sẽ được sử dụng để tái tạo lại nhà thờ Đức Bà nhờ sự mô phỏng tỉ mỉ đến từng chi tiết nhỏ.

Xem thêm về tựa game: https://en.wikipedia.org/wiki/Assassin%27s_Creed_Unity

Một tấm bạt trắng được đặt vào vị trí sau đám cháy để loại trừ các yếu tố.

Hình ảnh

• 
  Kim của mái nhà trung tâm của nhà thờ đang được tiêu thụ trong vụ cháy ngày 15 tháng 4 năm 2019.
• 
  Nhìn từ bên kia sông, về phía đông
• 
  Nhìn từ phía bắc, cho thấy cấu trúc giàn
• 
  Nhà thờ Đức Bà, trước đám cháy (bầu trời xanh) và vào ngày 16 tháng 4 năm 2019 sau đám cháy (bầu trời nhiều mây), cho thấy mức độ thiệt hại. Lưu ý: giàn giáo đã được dựng lên xung quanh ngọn tháp cho công việc cải tạo
• 
  Mặt bên của đám cháy
• 
  Giàn giáo thép; mái nhà bị phá hủy trước đây lấp đầy không gian hình tam giác phát sáng.
• 
  Nhà thờ ngày sau vụ cháy.
• 
  Khoảnh khắc của ngọn lửa
• 
  Nỗ lực dập lửa sau vụ sập kim
• 
  Một phần của cấu trúc nhà thờ Đức Bà bốc cháy

Tham khảo

1. “Notre-Dame fire: Millions pledged to rebuild cathedral”. BBC. ngày 16 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
2. ^ El-Bawab, Nadine (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “Paris' Notre Dame 'saved from total destruction,' French fire official says, after blaze ravages cathedral”. CNBC (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
3. ^ “What We Know and Don't Know About the Notre-Dame Fire”. The New York Times. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
4. “La cathédrale Notre-Dame ravagée par les flammes”. Le Monde (bằng tiếng Pháp). ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
5. ^ “The Latest: French leader vows to rebuild damaged Notre Dame”. AP News. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
6. ^ Lyons, Kate; Busby, Mattha (ngày 16 tháng 4 năm 2019). “Notre Dame fire: spire and roof destroyed but main structure saved – live news”. The Guardian (bằng tiếng Anh). ISSN 0261-3077. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
7. ^ McAuley, James; Whitt, Griff (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “Notre Dame Cathedral spire collapses as Paris monument is consumed by fire”. The Washington Post. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
8. Walt, Vivienne (ngày 27 tháng 7 năm 2017). “Notre Dame Cathedral Is Crumbling. Who Will Help Save It?”. Time (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
9. “Notre-Dame: Cracks in the cathedral”. BBC News. ngày 5 tháng 3 năm 2018. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
10. “Notre Dame was undergoing $6.8 million renovation when massive fire broke out”. CBS News. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
11. “Notre-Dame Cathedral spire in Paris collapses, engulfed in flames”. CBC News. Thomson Reuters. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
12. Buncombe, Andrew (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “Notre Dame's historic statues safe after being removed just days before massive fire”. The Independent (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
13. “Événements pour avril 2019”. Notre Dame de Paris. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
14. ^ Nossiter, Adam; Breeden, Aurelien (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “Part of Notre-Dame Cathedral Spire Collapses in Fire”. The New York Times. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
15. ^ “Notre-Dame cathedral: Firefighters tackle blaze in Paris”. BBC News. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
16. “La catedral de Notre Dame de París sufre un importante incendio”. El País (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 15 tháng 4 năm 2019. ISSN 1134-6582. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
17. “400 firefighters mobilized for Notre Dame blaze” (bằng tiếng Anh). CNN. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
18. “Donald Trump draws criticism over suggestion of fighting Notre Dame fire with 'flying water tankers'”. USA TODAY (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
19. “Fire Chief: Notre Dame towers saved”. WTVF (bằng tiếng Anh). ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
20. “Live: Notre Dame Cathedral engulfed by fire”. BBC. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019. Reported at 22:03
21. “'Significant fire' underway at Notre Dame Cathedral in Paris”. Euronews. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
22. ^ “How the Notre-Dame Cathedral Fire Spread”. The New York Times. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
23. Pyror, Ryan (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “The entire wooden interior of Notre Dame Cathedral has been lost”. CNN. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
24. Hinnant, Lori (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “Catastrophic fire engulfs Notre Dame Cathedral in Paris”. AP News. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
25. Jarvis, Jacob (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “Notre Dame fire: Huge fire breaks out at world famous cathedral and sends smoke billowing across Paris”. Evening Standard. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
26. “NOW: French official says "both towers of the cathedral are safe" and the fire is cooling”. CNN (bằng tiếng Anh). ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
27. Nossiter, Adam; Breeden, Aurelien (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “Notre-Dame Cathedral in Paris Catches Fire”. The New York Times (bằng tiếng Anh). ISSN 0362-4331. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
28. “Notre Dame cathedral fire Paris”. The Guardian. ngày 14 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
29. Martichoux, Alix; SFGATE (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “What's inside the Notre Dame Cathedral in Paris”. SFGate. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
30. “Priceless treasures saved from blaze”. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
31. “Notre-Dame de Paris: une enquête a été ouverte pour "destruction involontaire par incendie"”. La Provence (bằng tiếng Pháp). ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
32. “French President Macron postpones TV address amid Notre-Dame fire”. France 24. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 4 năm 2019.
33. Gray, Andrew (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “Macron postpones speech after Notre Dame fire”. Politico (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
34. Kirby, Jen (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “Notre Dame Cathedral, one of Paris's most iconic landmarks, is in flames”. Vox. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
35. Stableford, Dylan (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “Fire erupts at Notre Dame Cathedral in Paris”. Yahoo News (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
36. “Notre Dame: The beloved heart of Paris that had been neglected too long”. www.thelocal.fr. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
37. “Notre-Dame de Paris est Notre-Dame de toute l'Europe. We are all with Paris today”. @eucopresident (bằng tiếng Pháp). ngày 15 tháng 4 năm 2019.
38. “Shock, prayers around the world for Notre Dame Cathedral”. AP News. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
39. UK Prime Minister [@10DowningStreet] (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “"My thoughts are with the people of France tonight and with the emergency services who are fighting the terrible blaze at Notre-Dame cathedral." – PM @Theresa_May” (Tweet) – qua Twitter.
40. “Notre Dame fire: Live updates”. CNN. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019. Chú thích có tham số trống không rõ: |1= (trợ giúp)
41. Justin Trudeau [@JustinTrudeau] (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “Absolutely heartbreaking to see the Notre-Dame Cathedral in flames. Canadians are thinking of our friends in France as you fight this devastating fire” (Tweet). Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 4 năm 2019 – qua Twitter.
42. “Charles Michel on Twitter”. @CharlesMichel (bằng tiếng Pháp). Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
43. staff, T. O. I.; Agencies. “President Rivlin offers solidarity with France as Notre Dame burns”. www.timesofisrael.com (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
44. “Giuseppe Conte on Twitter”. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
45. “Erna Solberg on Twitter”. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
46. “Sauli Niinistö on Twitter”. Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
47. “Lars Løkke Rasmussen on Twitter”. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
48. Varadkar, Leo (ngày 15 tháng 4 năm 2019). “Terrible to see #NotreDame ablaze tonight. Such an iconic cultural landmark. Devastating for the people of Paris who are watching history burning”. @LeoVaradkar (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
49. “HM King offers solidarity with France – Gulf Daily News”. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
50. “Jair Bolsonaro on Twitter”. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
51. “President Trump on the "terrible, terrible fire"” (bằng tiếng Anh). CNN. ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
52. “Every damage to Notre-Dame is a painful wound not only to French people, but to the people of Europe”. Focus (bằng tiếng Bulgaria). ngày 15 tháng 4 năm 2019.
53. “Sebastian Kurz on Twitter”. Twitter (bằng tiếng Đức). ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
54. “Morocco king vows solidarity with France following Notre Dame Cathedral fire - Xinhua | English.news.cn”. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
55. “Presidente da República enviou mensagem ao seu homólogo francês”. presidencia.pt (bằng tiếng Bồ Đào Nha). ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
56. “UN chief: "Horrified by the pictures coming from Paris"”. CNN (bằng tiếng Anh). ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
57. “Andrzej Duda on Twitter”. Twitter (bằng tiếng Ba Lan). ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
58. https://www.egypttoday.com/Article/1/68369/Sisi-expresses-solidarity-with-France-over-Paris-cathedral-fire
59. “Juan Guaido on Twitter”. Twitter (bằng tiếng Tây Ban Nha). ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 4 năm 2019.
60. ^ “World leaders react to tragic blaze at iconic Notre Dame cathedral”. Axios (bằng tiếng Anh). Lưu trữ bản gốc ngày 15 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
61. Lenoir, Luc (16 tháng 4 năm 2019). “Notre-Dame: près de 700 millions d'euros déjà donnés par les entreprises et les grandes fortunes”. Le Figaro (bằng tiếng Pháp). Agence France-Presse.
62. “French billionaire pledges €100 million euros to help rebuild Notre-Dame”. Free Malaysia Today. Agence France-Presse. ngày 16 tháng 4 năm 2019. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
63. “Billionaire Arnault's family and LVMH to donate 200 mln euros for Paris' Notre-Dame”. Reuters. ngày 16 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
64. “Total CEO says company pledges 100 million euro to rebuild Notre-Dame”. Reuters. ngày 16 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
65. “L'Oreal and Bettencourt family to donate 200 million euros for Notre-Dame”. Reuters. ngày 16 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
66. “Notre-Dame: LVMH et la famille Arnault annoncent un « don de 200 millions d'euros »”. Le Figaro (bằng tiếng Pháp). ngày 16 tháng 4 năm 2019.
67. “France-Total fait un don de 100 millions d'euros pour Notre-Dame de Paris”. Le Figaro (bằng tiếng Pháp). ngày 16 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
68. “Notre-Dame: la mairie de Paris débloque 50 millions d'euros”. courrier-picard.fr (bằng tiếng Pháp). Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
69. ^ “Notre-Dame de Paris: cagnottes, promesses de dons et souscription nationale pour financer la reconstruction”. Le Monde (bằng tiếng Pháp). ngày 16 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
70. “Le secteur privé promet près de 700 millions d'euros pour reconstruire Notre-Dame”. Boursorama (bằng tiếng Pháp). Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
71. ^ “Plus de 800 millions d'euros de dons pour la reconstruction de Notre-Dame”. Les Dernières Nouvelles d'Alsace (bằng tiếng Pháp). Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
72. “Entreprises et grandes fortunes se mobilisent pour la reconstruction de Notre-Dame”. La Croix (bằng tiếng Pháp). ngày 16 tháng 4 năm 2019. ISSN 0242-6056. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
73. ^ “Le secteur privé promet autour de 700 millions d'euros pour reconstruire Notre-Dame”. Boursorama (bằng tiếng Pháp). ngày 16 tháng 4 năm 2019. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 3 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2019.
74. “Notre-Dame de Paris: la région Auvergne-Rhône-Alpes va verser deux millions d'euros pour la reconstruction”. francebleu.fr (bằng tiếng Pháp). ngày 16 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
75. “En Occitanie, les collectivités se mobilisent pour la reconstruction de Notre-Dame-de-Paris”. ToulÉco (bằng tiếng Pháp). ngày 16 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
76. “Patrimoine - La Fondation Michelin se mobilise pour la reconstruction de Notre-Dame de Paris”. La Montagne (bằng tiếng Pháp). Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
77. Hartocollis, Anemona (ngày 16 tháng 4 năm 2019). “Notre Dame, the University, Knows What It's Like to Be Devastated by Fire”. New York Times. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
78. “Notre-Dame: plus de 800 millions d'euros déjà donnés par les entreprises et les grandes fortunes”. Le Figaro (bằng tiếng Pháp). Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.
79. Handley, Lucy; Soisson, Isabel (ngày 16 tháng 4 năm 2019). “Apple joins French firms in pledging millions to rebuild Notre Dame after fire”. CNBC. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2019.