Clément Ader

Clément Ader
Adler in 1891
Gebore2 April 1841
Muret, Haute-Garonne, Frankryk
Sterf3 Mei 1925 (op 84)
Toulouse, Frankryk
NasionaliteitFrankryk
BeroepIngenieur en lugvaartpionier
Bekend virSelfaangedrewe vlug eksperimente

Clément Ader (2 April 1841 – 3 Mei 1925)[1][2]was 'n Franse uitvinder en ingenieur wat in Muret, Haute-Garonne ('n verafgeleë voorstad van Toulouse) gebore is en in Toulouse gesterf het. Hy word hoofsaaklik onthou vir sy baanbrekerswerk in die lugvaart. In 1870 was hy ook een van die baanbrekers in die sport van fietsry in Frankryk.[3]

Elektriese en meganiese uitvindings

[wysig | wysig bron]

Ader was 'n innoveerder in beide elektriese en meganiese ingenieurswese. Hy het oorspronklik elektriese ingenieurswese studeer en in 1878 verbeterings aan die telefoon wat deur Alexander Graham Bell uitgevind is, voorgestel. Hierna was hy by die vestiging van die telefoonnetwerk in Parys gedurende 1880 betrokke. In 1881 het hy die teatrofoon uitgevind, 'n telefoniese verspreidingstelsel beskikbaar in dele van Europa wat die intekenare toegelaat het om na opera- en teateropvoerings oor die telefoonlyne te luister.[4] In 1903 het hy 'n V8-enjin vir die Parys–Madrid-ren ontwerp, maar hoewel drie of vier vervaardig is, is nie een verkoop nie.[5]

Vliegtuig prototipes

[wysig | wysig bron]
Patenttekeninge van Clement Ader se Éole.

Na sy werk met V8-enjins, het Ader hom tot die probleem van meganiese vlug gewend en tot die einde van sy lewe baie tyd en geld daaraan gegee. Deur die studies van Louis Pierre Mouillard (1834–1897) oor die vlug van voëls te gebruik, het hy sy eerste vliegmasjien in 1886, die Ader Éole, gebou. Dit was 'n vlermuisagtige ontwerp wat deur 'n liggewig-stoomenjin van sy eie uitvinding bestuur is, met 4 silinders met 'n kragaanslag van 15 kW, wat 'n vierlem-[[ Skroef (lugvaart)|skroef]] aangedryf het. Die enjin het 51 kg geweeg.[6] Die vlerke het 'n span van 14 m gehad. Die totale gewig was 300 kg. Op 9 Oktober 1890 het Ader probeer om die Éole te vlieg. Lugvaarthistorici gee krediet aan hierdie poging as 'n aangedrewe opstyg en onbeheerde vlug in grondeffek van ongeveer 50 m (160 voet) op 'n hoogte van ongeveer 20 sentimeter.[7][8][9][10] Ader het ook krediet geëis dat hy van die grond af gekom het in die Éole.[11]

Ader het begin met die bou van 'n tweede vliegtuig wat hy die Avion II genoem het, ook na verwys as die Zephyr of Éole II. Die meeste bronne stem saam dat werk aan hierdie vliegtuig nooit voltooi is nie, en dit is laat vaar ten gunste van die Avion III. Ader se latere bewering dat hy die Avion II in Augustus 1892 vir 'n afstand van 100 m in Satory naby Parys gevlieg het,[12] is nooit algemeen aanvaar nie.[8]

Clement Ader se Eole Franse patent 205155, 19 April 1890.
Clement Ader Avion III (animasie)

Ader se vordering het die belangstelling van die minister van oorlog, Charles de Freycinet, gelok. Met die steun van die Franse Oorlogskantoor het Ader die Avion III ontwikkel en gebou. Dit het gelyk soos 'n enorme vlermuis gemaak van linne en hout, met 'n vlerkspan van 15 m, toegerus met twee vierlemme trekkerskroewe, elk aangedryf deur 'n stoomenjin van 22 kW. Deur 'n sirkelbaan by Satory te gebruik, het Ader op 12 Oktober 1897 taxi-toetse uitgevoer en twee dae later 'n vlug probeer. Na 'n kort lopie is die masjien deur 'n rukwind getref, van die baan af geswaai en tot stilstand gekom. Hierna het die Franse weermag sy befondsing onttrek, maar die resultate geheim gehou. Die kommissie het in November 1910 die amptelike verslae oor Ader se pogings tot vlugte vrygestel, wat verklaar het dat hulle onsuksesvol was.[13]

Boek oor lugvaart

[wysig | wysig bron]
Clément Ader se Avion III word steeds in die Musée des Arts et Métiers in Parys vertoon.
Avion III

Ader het 'n aktiewe voorstander van die ontwikkeling van lugvaart gebly. In 1909 publiseer hy L'Aviation Militaire, 'n baie gewilde boek wat in die vyf jaar voor die Eerste Wêreldoorlog deur 10 uitgawes gegaan het. Dit is opvallend vir sy visie van lugoorlogvoering en vir sy vooruitsig die vorm van die moderne vliegdekskip, met 'n plat vliegdek, 'n eiland-bobou, dekhysbakke en 'n hangarbaai. Sy idee vir 'n vliegdekskip is deur die Amerikaanse vloot attaché in Parys oorgedra[14] en is gevolg deur die eerste eksperimente in die Verenigde State in November 1910. 

"'n Vliegtuigdraende vaartuig is onontbeerlik. Hierdie vaartuie sal gebou word volgens 'n plan wat baie verskil van wat tans gebruik word. Eerstens sal die dek van alle hindernisse skoongemaak word. Dit sal plat wees, so wyd as moontlik sonder om die seevaartlyne van die romp in gevaar te stel, en dit sal soos 'n landingsveld lyk."  — Clément Ader, L'Aviation Militaire, 1909

Invloed

[wysig | wysig bron]

Ader word steeds bewonder vir sy vroeë aangedrewe vlugpogings, en sy vliegtuig het die Franse taal die woord avion gegee vir 'n swaarder-as-lug-vliegtuig. In 1938 het Frankryk 'n posseël uitgereik ter ere van hom. Airbus het een van sy vliegtuigmonteerplekke in Toulouse na hom vernoem. Daar is na Clément Ader verwys as "die vader van lugvaart".[15][16]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ Zahm, Albert Francis (1950). Aeronautical Papers, 1885-1945. University of Notre Dame. p. 994. Besoek op 2 April 2018.
  2. ↑ "Les Obsèques de Clément Ader". l'Aérophile: 301. 1 Mei 1925.
  3. ↑ Hadland, Tony; Lessing, Hans-Erhard (28 Maart 2014). Bicycle Design: An Illustrated History (in Engels). MIT Press. pp. 106, 118, 140. ISBN 978-0-262-32222-5.
  4. ↑ Crook, Tim (2 November 1999). Radio drama: Theory and practice. pp. 15–16. ISBN 978-0-415-21603-6.
  5. ↑ G. N. Georgano Cars: Early and Vintage, 1886–1930. (London: Grange-Universal, 1985).
  6. ↑ Crouch, Tom D. "Ader Éole". Encyclopædia Britannica. Besoek op 6 Maart 2019.
  7. ↑ Gibbs-Smith, Charles H. (3 April 1959). "Hops and Flights: A roll call of early powered take-offs". Flight International. 75 (2619): 468. Besoek op 24 Augustus 2013.
  8. ↑ 8,0 8,1 Encyclopædia Britannica: Clément Ader
  9. ↑ Carroll Gray, "Clement Ader 1841–1925"
  10. ↑ "European Aeronautic Defence and Space Company EADS N.V.: Eole/Clément Ader"". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Oktober 2007. Besoek op 20 Oktober 2007.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  11. ↑ La première étape de l'aviation militaire en France Bibliothèque numérique en histoire des sciences et des techniques. Besoek op 29 Maart 2016.
  12. ↑ Gibbs-Smith2003 bl.75
  13. ↑ Gibbs-Smith 2003, bl. 75.
  14. ↑ "Sandcastle V.I. - Carriers: Airpower at Sea - The Early Years / Part 2". www.sandcastlevi.com. Besoek op 17 September 2008.
  15. ↑ "Clement Ader and the Aeroplane". Science. American Association for the Advancement of Science. 61 (1586): 533. 22 Mei 1925. doi:10.1126/science.61.1586.533. JSTOR 1648968.
  16. ↑ Zahm, Albert F. (1944). "Conspectus of Early Powerplane Development". Records of the Columbia Historical Society. 46/47: 325–358. JSTOR 40067638.

Verdere leeswerk

[wysig | wysig bron]
  • Lissarague, Pierre, Ader, Inventor of Aeroplanes. Tolouse, France: Editions Privat, 1990
  • Lissarague, Pierre, Pegasus,the magazine of Musee de l'Air, Nos. 52, 56, 58, . (Articles on restoration of Ader's Aeroplane 3 and on the testing of engines and propellers.)
  • Pierre Lissarague and J. Forestier, Icarus an article on restoration of Ader's Avion 3, No. 134 (Oktober 1990).
  • Gibbs-Smith, Charles Harvard (1968). Clément Ader: His Flight-Claims and His Place in History. Aeronautical engineers. London: Her Majesty's Stationery Office. p. 214.
  • Gibbs-Smith C.H., Aviation: An Historical Survey. London, NMSI, 2008. ISBN 1-900747-52-9

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]