Jasser Arafat

Jasser Arafat ياسر عرفات
Jasser Arafat by die Wêreldekonomiese Forum in 2001
1ste President van die Palestynse Nasionale Owerheid
Ampstermyn 5 Julie 1994 – 11 November 2004
Eerste minister	Mahmoud Abbas Ahmed Qurei
Voorafgegaan deur	Amp geskep
Opgevolg deur	Rawhi Fattouh (interim)
3de Voorsitter van die Palestynse Bevrydingsorganisasie
Ampstermyn 4 Februarie 1969 – 29 Oktober 2004
Voorafgegaan deur	Yahya Hammuda
Opgevolg deur	Mahmoud Abbas
Persoonlike besonderhede
Gebore	24 Augustus 1929 Kaïro, Egipte
Sterf	11 November 2004 Clamart, Hauts-de-Seine, Frankryk
Politieke party	Fatah
Eggenoot/-note	Suha Arafat (1990–2004)
Kind(ers)	1
Religie	Soennitiese Islam
Handtekening
Toekennings	Nobelprys vir Vrede (1994)

Jasser Arafat (Arabies: ياسر عرفات;‎ 24 Augustus 1929 – 11 November 2004) was die president van Palestina, wat eintlik beteken dat hy die president was van die gesagsliggaam wat die Palestynse Grondgebiede in die Gasastrook en die Wesoewer beheer het. Hy was ook die gesig van Palestynse nasionalisme wat die wêreld vier dekades lank geken het. Hy het daarin geslaag om Palestynse aspirasies lewend te hou en om die vele faksies in die geledere van die Palestyne te verenig.^[1]

Onder sy prestasies tel die stigting van die el-Fata-groep, bestaande uit Palestynse ballinge, sy verkiesing tot leier van die Palestynse Bevrydingsorganisasie (PBO) en tot president van die Palestynse Nasionale Raad. In 1996 is hy verkies tot president van Palestina.

In 1994 het hy die Nobelprys vir Vrede gedeel met die Israeliese leiers Yitzhak Rabin en Shimon Peres vir hul bydraes tot die totstandkoming van die Oslo-vredesooreenkomste.^[2] Sy besluit om nie die vredesvoorstel te aanvaar wat die destydse Amerikaanse president Bill Clinton in 2000 by Camp David gefasiliteer het nie, het egter daartoe gelei dat die vredesproses ontspoor het.

Arafat se internasionale profiel het die afgelope 40 jaar dramaties verander. Tydens die Sestigerjare is hy beskou as die leier van ’n terreurorganisasie wat vele aanvalle op Israel uitgevoer het. In die Sewentigerjare het die wêreld hom beskou as 'n politikus sonder 'n land. In die Tagtigerjare het hy toenemend steun van die Weste gekry, en in die Negentigerjare het die internasionale samelewing hom begin sien as 'n pragmatiese, gematigde leier.^[3]

Arafat se steun van binne sy eie geledere het sedert die begin van 2001 egter vinnig begin taan. Dit was toe te skryf aan die opkoms van ander, meer radikale groepe wat meer aktief en meer verteenwoordigend van die openbare mening was, sowel as die feit dat Israel sy bewegings ná 'n vlaag selfmoordbomaanvalle so ingeperk het dat hy nie in staat was tot iets noemenswaardigs nie. Hy is gevolglik deur party van sy eie mense uitgemaak as 'n swakkeling.

Dit doen egter nie afbreuk aan die feit dat hy tydens sy leierskap dit reggekry het om die uiteenlopende faksies binne Palestynse geledere te verenig nie en om, tot sekere mate, radikale elemente te beheer en geweld te beperk. Sy dood in November 2004 het 'n reuse-reaksie van Palestyne sowel as wêreldleiers uitgelok, wat hulde gebring het aan die rol wat hy in die kookpot van die Midde-Oosterse politiek gespeel het.

Lewensgeskiedenis

Clinton, Rabin en Arafat in 1993

Die Nobelprys vir Vrede-wenners van 1994 in Oslo: Israel se eerste minister Yitzhak Rabin, Israel se minister van buitelandse sake Shimon Peres en PBO-voorsitter Jasser Arafat (van regs na links).

Jasser Arafat se graf in Ramallah.

Jasser Arafat is in 1929 waarskynlik in Kaïro, Egipte, gebore, maar daar bestaan nie uitsluitsel oor sy geboorteplek nie aangesien sommige ander bronne dit as Jerusalem of Gasa aandui.

Arafat het met die totstandkoming van Israel in 1948 na Egipte gevlug, waar hy aan die Universiteit van Kaïro in die ingenieurswese begin studeer het. In 1952 het hy hom by die Moslem-broederskap en die Unie van Palestynse Studente aangesluit en hom vinnig tot president opgewerk. In 1956 het hy hom in Koeweit gaan vestig, waar hy as ingenieur gewerk en sy eie entrepreneursmaatskappy begin het.

Arafat het in 1957 die el-Fata-groep gestig, wat bestaan het uit uitgeweke Palestyne. Hulle het verskeie aanvalle op Israel geloods en het noue bande gesluit met die Palestynse Bevrydingsorganisasie (PBO). In 1968 is Arafat verkies tot voorsitter van die PBO. Die PBO het hulle in 1982 in Tunisië gevestig nadat hulle gedwing is om Libanon te verlaat toe Israel dié land aangeval het.

Die Staat Palestina is in 1988 in Algerië geproklameer en Arafat is in 1989 as president aangewys deur die Palestynse Nasionale Raad. Die Oslo-ooreenkoms van 1993 het meegebring dat Arafat Israel se bestaansreg erken het. Toe die Israeliese magte in 1994 uit Jerigo onttrek is, het hy teruggekeer na Palestina. Tydens 'n openbare verkiesing in 1996 is hy met 'n oorweldigende meerderheid tot president van Palestina verkies.

Arafat het in 1994 die Nobelprys vir Vrede ontvang saam met die Israeliese leiers Jitzhak Rabin en Shimon Perez vir hul bydrae tot die Oslo-vredesakkoord. In 2000 het Arafat 'n vredesaanbod van Israel verwerp waardeur Palestina beheer sou verkry oor ongeveer 90% van die Wesoewer. Opstand onder die Palestyne en meer geweld het gevolg, maar nuwe vredesonderhandelinge was ook in die vooruitsig.

Kommunikasie tussen Israel en Palestina het gedurende 2001 egter tot sulke mate gedisintegreer, en die geweld soveel toegeneem, dat Arafat van baie van sy mag gestroop is en effektiewelik deur Ariel Sharon onder huisarres geplaas is.

Arafat is op 11 November 2004 aan 'n onbekende siekte oorlede nadat hy twee weke tevore na 'n hospitaal in Parys gevlieg is. Sy oorskot is na Kaïro gevlieg, waar Egipte gasheer gespeel het vir 'n militêre begrafnis wat deur die leiers van meer as 40 lande bygewoon is.

Daarna is sy oorskot na Ramallah vervoer waar hy die vorige twee jaar deur Israel vasgekeer is. Hoewel Israel Palestyne verbied het om tussen Gasa en die Wesoewer te beweeg, het duisende Palestyne steeds die begrafnis bygewoon en het emosionele tonele, afgewissel met geweld, hulle afgespeel toe die man wat dekades lank Palestynse nasionalisme aan die wêreld voorgehou het, ter ruste gelê is.

Daar is beklemtoon dat die graf in Ramallah 'n tydelike een sou wees, aangesien Arafat aangedui het dat hy op die sogenaamde Tempelberg (of “Haram el-Sharif” soos dit in die Moslem-wêreld bekend staan) in Oos-Jerusalem begrawe wil word. Israel het dit egter verbied uit vrees dat dit die Palestyne 'n aanspraak op dié omstrede perseel sou gee. Arafat word oorleef deur sy vrou, Suha Tawil, en sy negejarige dogter, Zahwa (gebore 1995).

Verwysings

1. HAT Taal-en-feitegids, Pearson, Desember 2013, ISBN 978-1-77578-243-8
2. "The Nobel Peace Prize 1994" (in Engels). Nobelprize.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2018. Besoek op 6 Oktober 2017.
3. Hart, Alan (1989). Arafat, a political biography (Illustrated uitg.). Indiana University Press. p. 27. ISBN 978-0-253-32711-6.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Jasser Arafat.