Seoel

Seoel
서울특별시

Kaart Seël
Vlag
 Land Vlag van Suid-Korea Suid-Korea
 Streek Seoel Hoofstadgebied
 Koördinate 37°33′36″N 126°59′24″O / 37.56000°N 126.99000°O / 37.56000; 126.99000
 Stigting 18 v.C.
 Oppervlakte:  
 - Totaal 605,21 km²
 Hoogte bo seevlak 0–100 m
 Bevolking:  
 - Totaal (2021) 9 765 869
 - Bevolkingsdigtheid 16 000/km²
 - Metropolitaanse Gebied 25 600 000
 Tydsone UTC+9 (KST)
 Burgemeester Oh Se-hoon (People's Power)
 Amptelike webwerf seoul.go.kr

Seoel (Koreaans: 서울, [sʰʌul], luister (hulp·inligting), letterlik: "hoofstad") is die hoofstad en grootste stad van Suid-Korea, geleë in die uiterste noordweste van die land en net 56 km suid van die grens met die kommunistiese Noord-Korea. Seoel is, met 'n bevolking van byna 10 miljoen, een van die grootste stede ter wêreld en het 'n oppervlakte van 605,21 km². 'Seoul' kom van die Koreaanse woord vir "hoofstad".[1] Seoel was die gasheerstad vir beide die Olimpiese Somerspele 1988 en Paralimpiese Somerspele 1988, asook een van die vergaderplekke van die FIFA Sokker-Wêreldbekertoernooi in 2002 wat Japan en Suid-Korea saam aangebied het.

Nagaansig van die Gyeongbokgung-paleis, die grootste van vyf koninklike residensies in Seoel van waar die Joseon-dinastie Korea tussen 1395 en 1910 geregeer het. Die Koreaanse naam van die paleis, wat vir amptelike onthale gebruik is en deel uitmaak van 'n hele kompleks, beteken "Paleis van stralende geluksaligheid".

Seoel se ongekende groei van 'n rustige residensiestad met 'n halfmiljoen inwoners voor die begin van die Korea-oorlog in 1950 tot een van die belangrikste wêreldmetropole weerspieël die geskiedenis van Suid-Korea en sy hard werkende bevolking wat in enkele dekades die transformasie van 'n bitterarm land tot een van die voorste nywerheidslande op aarde bewerkstellig het. Met 'n bevolking van meer as tien miljoen (na wie as Seoeliete verwys word) kwalifiseer Seoel as 'n megastad. Sy metropolitaanse gebied Sudogwon, waar met 25 miljoen inwoners die helfte van Suid-Korea se bevolking saamgetrek is, is die tweede grootste op aarde na dié van Tokio-Jokohama in Japan en sluit die miljoenestede Incheon en Suwon asook die provinsie Gyeonggi in.[2]

Ondanks Seoel se nuwe status as tegnologiese megastad hou sy bewoners, net soos ander Suid-Koreane, daarvan om in die veiligheid van oorgelewerde kulturele en religieuse tradisies gewortel te bly wat vrolike feeste insluit. Dit maak van Seoel 'n stad met aantreklike kontraste soos min op aarde – insluitende een van die mees gesofistikeerde kulinêre tradisies. Net soos moderne tegnologie (met elektroniese verbruikersware wat van mikrogolfoonde tot rekenaars en slimfone strek) vind Suid-Koreaanse ontwerpkuns, argitektuur, modes en musiekstyle soos K-pop, waarvan Seoel die bakermat is, ingang tot die westerse hoofstroomkultuur.

Geografie en klimaat

[wysig | wysig bron]

Ligging

[wysig | wysig bron]
'n NASA-foto van nagtelike Seoel toon die Hanrivier se W-vormige kronkelloop
Seoel se finansiële distrik is op Yeouido, 'n groot eiland in die Hanrivier, geleë

Die stad lê in die noorde van Suid-Korea naby die grens met Noord-Korea. Die stad word in twee verdeel deur die Hanrivier, 'n historiese seeweg en handelsroete na China wat soos 'n groot "W" deur die stadsgebied kronkel en grootliks bygedra het tot Seoel se ontwikkeling. Die onmiddellike omgewing van die hoofstad weerspieël Suid-Korea se bergagtige karakter (bergreekse beslaan sowat 70 persent van die totale oppervlakte). So is die betreklik plat terrein van Seoel se stadsgebied, wat in die Hanriviervlakte geleë is, omring deur berge wat maklike oriëntasiepunte vorm – afgesien van hulle toeristiese gewildheid as bestemming vir staptoere. Die gemiddelde hoogte in Seoel is 86 meter bo seevlak.[3]

Metropolitaanse gebied Sudogwon

[wysig | wysig bron]

Sudogwon ('n benaming wat rofweg vertaal as "Hoofstadgebied") as metropolitaanse gebied met Seoel as middelpunt is 'n suiwer geografiese konsep sonder administratiewe funksie. Oorspronlik het dit net uit Seoel en die aangrensende miljoenestede Incheon en Suwon bestaan. As gevolg van die enorme verstedelikingsproses in die gebied is steeds meer satellietstede, wat deel uitgemaak van die openbare vervoerstelsel, hierby ingesluit. Uiteindelik is die hele provinsie Gyeonggi as deel van die metropolitaanse gebied beskou.

Administratief vorm die stede net soos die provinsie selfstandige eenhede. So word Seoel as "Besondere stad" bestuur – 'n titel wat aandui dat die stad aan Suid-Korea se nege provinsies gelykgestel is. Incheon word as 'n metropolitaanse stad bestuur, terwyl Suwon as setel van die provinsiale regering fungeer.

Klimaat

[wysig | wysig bron]

Die klimaat van Seoel word beskou as beide 'n vogtige kontinentale klimaat en 'n subtropies-vogtige klimaat, want die stad lê op die grens van hierdie twee klimaatsones. Somers is gewoonlik warm en vogtig en die winters koud en droog. Die stad kry gemiddeld 28 dae sneeu per jaar. Die gemiddelde minimumtemperatuur in Januarie is -6˚C en die gemiddelde maksimumtemperatuur in Augustus is 29,5˚C.[3]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]
Die middestad van Seoel met die Lotte World Tower word omring deur grootskaalse residensiële komplekse – die simbole van verstedeliking en binnelandse migrasie van landelike bevolkings
Distrikte van Seoel

Nedersetting in die gebied dateer uit prehistoriese tye, toe klein Neolitiese gemeenskappe ongeveer 20 000 jaar gelede langs die Hanrivier gewoon het. Die stad Wiryeseong, gestig as die hoofstad van Paekche (ook gespel Baekje), een van Suid-Korea se Drie Koninkryke, was geleë presies waar Seoel vandag staan. Daar is oorblyfsels van die oorspronklike stadsmure in die suidooste van die sentrale Seoeldistrikte.[4]

Die geskiedenis van Seoel as 'n nedersetting het waarskynlik in 18 vC begin, toe dit die hoofstad van die Baekjekoninkryk geword het. Daarna was dit die hoofstad onder verskeie heersers, en het verskeie name onder die verskeie heersers gehad.[5]

Seoel was die suidelike hoofstad van die Koryo-dinastie na die val van Silla in die 10de eeu, en talle paleise, Boeddhistetempels en administratiewe geboue is in daardie tyd opgerig. Seoul het gegroei tot 'n ware stad, met 100 000 inwoners, nadat dit in 1392 weer die hoofstad geword het onder die Joseon-dinastie. Seoel is tot 1910 regeer deur die feodale stelsel van konings, aristokrate, kleinboere, slawe en uitgeworpenes.

In 1910 het die Japannese Korea ingeval, en vir 35 jaar was Seoel onder Japannese koloniale bewind. Korea is in 1948 vrygestel van Japannese heerskappy, en Seoel het in 1953 weer die hoofstad geword.[5] Die Suid-Koreaanse regering is besig om die hoofstad te verskuif na Sejong wat in 2030 klaar gebou sal wees.[6]

Vervoer

[wysig | wysig bron]
Spitsuur in Seoel
Seoel het lankal 'n toeristebestemming uit eie reg geword. Replika-trolliebusse is gewild vir rondritte
Die groot bevolkingskonsentrasie laat min keuses toe wat behuising betref – die meeste Seoeliete word in woonsteltorings gehuisves. Maar ook in 'n vertikale stad soos Seoel is die tradisionele leefstyl in sogenaamde hanok of eenverdieping-houthuise met tuine in 'n binnehof op plekke bewaar, soos in Bukchon Hanok
Hanok-binnehof met tuin en poel, Bukchon Hanok
Boeke in die Starfield-biblioteek, COEX-winkelsentrum, Gangnam, Seoel
Jongmense dans wêreldwyd op die ritmes van Seoel se K-pop en Korean Wave-musiek

Seoel het 'n moderne en doeltreffende openbare vervoerstelsel van busse en moltreine. Die moltrein-netwerk bestaan uit 9 lyne. Inligting by die stasies word in Koreaans en Engels vertoon.[7]

Incheon Internasionale Lughawe (IATA: ICN, ICAO: RKSI), die grootste lughawe in Suid-Korea, is 48 km wes van Seoel geleë, en is die primêre lughawe in Seoel. Dié lughawe word sedert 2001 bedryf toe dit die ouer Gimpo Internasionale Lughawe vervang het. Gimpo-lughawe bedien nou meestal binnelandse bestemmings en pendelvlugte na alternatiewe lughawens in China, Japan en Taiwan.[8]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ (en) Yahoo – 20 Mei 2010 Geargiveer 7 Januarie 2007 op Wayback Machine
  2. ↑ (de) Klaus A. Dietsch: Seoul. Mit Incheon, Suwon und Ganghwa-Insel. Tweede hersiene uitgawe. Berlin: Trescher 2017, bl. 51
  3. ↑ 3,0 3,1 (en) "Overview of Seoul – The Capital and Largest City in South Korea". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Februarie 2017. Besoek op 26 Junie 2016.
  4. ↑ (en) "Seoul History Facts and Timeline". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 26 Junie 2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 (en) "Seoul History". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 November 2019. Besoek op 26 Junie 2016.
  6. ↑ (en) "S Korea chooses new capital site". BBC. 11 Augustus 2004. Besoek op 13 Junie 2022.
  7. ↑ (en) "Getting around Seoul". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Oktober 2016. Besoek op 26 Junie 2016.
  8. ↑ (en) "Seoul International Airport". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 April 2020. Besoek op 26 Junie 2016.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Amptelike webtuistes
Toerisme
Media