Wikipedia

Wikipedia
Tipe webblad Wiki
Taal(e) Veeltalig, insluitend Afrikaans
Registrasie Opsioneel
Eienaar Wikimedia Stigting
Outeur Die gemeenskap
Opgerig 15 Januarie 2001
Huidige status Aktief
URL http://af.wikipedia.org/

Wikipedia is 'n gratis inhoud, "kopielinkse" aanlyn ensiklopedie geskryf en onderhou deur 'n gemeenskap van vrywilligers, bekend as Wikipediane, deur oop samewerking en die wiki sagteware MediaWiki. Wikipedia is die grootste en mees gelese naslaanwerk in die geskiedenis,[1][2] en word konsekwent onder die tien mees besoekte webwerwe gerangskik; vanaf April 2024 was dit vierde deur Semrush,[3] en sewende deur Similarweb.[4] Wikipedia, wat op 15 Januarie 2001 deur Jimmy Wales en Larry Sanger gestig is, word sedert 2003 gehuisves deur die Wikimedia-stigting, 'n Amerikaanse niewinsorganisasie wat hoofsaaklik deur skenkings van lesers befonds word.[5]

Aanvanklik slegs in Engels beskikbaar, uitgawes van Wikipedia in meer as 300 ander tale is ontwikkel. Die Engelse Wikipedia, met sy 6,8 miljoen artikels, is die grootste van die uitgawes, wat saam meer as 63 miljoen artikels behels en meer as 1,5 miljard unieke toestelbesoeke en 13 miljoen wysigings per maand lok (gemiddeld ongeveer 5 wysigings per sekonde) soos in April 2024.[6] Ongeveer 25% van Wikipedia se verkeer is van die Verenigde State, gevolg deur Japan op 5,8%, die Verenigde Koninkryk op 5,7%, Duitsland op 5%, Rusland teen 4,9%, en die oorblywende 54%-verdeling onder andere lande, volgens Similarweb.[7]

Wikipedia is geprys vir die moontlikheid van die demokratisering van kennis, omvang van dekking, unieke struktuur en kultuur. Dit is gekritiseer vir die vertoon van sistemiese vooroordeel, veral geslagsvooroordeel teen vroue en geografiese vooroordeel teen die Globale Suide (Eurosentrisme).[8][9] Terwyl die betroubaarheid van Wikipedia in die 2000's gereeld gekritiseer is, het dit mettertyd verbeter, en het groter lof ontvang vanaf die laat 2010's,[1][10][11] terwyl dit 'n belangrike feitekontrolewebwerf geword het.[12][13] Wikipedia is deur sommige nasionale regerings gesensor, wat wissel van spesifieke bladsye tot die hele webwerf.[14][15] Artikels oor brekende nuus word dikwels verkry as bronne vir gereeld bygewerkte inligting oor daardie gebeure.[16][17]

Die Afrikaanse Wikipedia is die Afrikaanse weergawe van Wikipedia. Die projek is op 16 November 2001 begin en dit was die 11de Wikipedia wat geskep is.[18]

Verwante projekte

[wysig | wysig bron]

Taaluitgawes

[wysig | wysig bron]

Sedert 2004 word Wikipedia in baie tale bedryf. Agtien taaluitgawes het reeds meer as eenmiljoen artikels in 2022. Van die taaluitgawes met die meeste artikels sluit in:

Wikipedia bevorder onpartydigheid.

Sedertdien vergroot verskeie weergawes, met vele tale met meer as honderdduisend artikels, ook Afrikaans. Sien hier vir die volledige lys, en hier vir 'n volledige tabel van die aantal artikels in elke taaluitgawe.

Susterprojekte

[wysig | wysig bron]

Wikipedia het die volgende susterprojekte:

  • WikiWoordeboek (Wiktionary), 'n gratis woordeboek
  • WikiBoeke (WikiBooks), 'n gratis handboek
  • WikiAanhaling (WikiQuote), 'n gratis ensiklopedie van aanhalings
  • WikiBron (WikiSource), 'n stoor van brontekste in enige taal wat in die publieke domein of onder die GFDL vrygestel is
  • Wikivoyage- 'n vrye reisgids

In Februarie 2002 het meeste deelnemers aan die Spaanse Wikipedia nie saamgestem met die rigting van die projek nie, en weggebreek om die Enciclopedia Libre te vorm.

Toekennings en nominasies

[wysig | wysig bron]

2004

[wysig | wysig bron]

In Mei 2004 het Wikipedia twee groot toekennings verwerf: Die eerste was die Golden Nica for Digital Communities, wat deur Prix Ars Electronica toegeken is, tesame met 'n €10 000 vergunning en 'n uitnodiging om 'n toespraak te lewer by die PAE Cyberarts Festival in Oostenryk later daardie jaar. Die tweede was 'n "Beoordeelaars se Webby-toekenning" vir "Gemeenskap" [1] Geargiveer 22 Julie 2011 op Wayback Machine. Wikipedia is ook genomineer vir 'n "Best Practices" Webby.

In September 2004 het die Japannese Wikipedia 'n toekenning van die land se grootste Adverteerdersvereniging ontvang. Hierdie toekenning, wat gewoonlik aan individue wat 'n groot bydrae tot die Web in Japannees gelewer het, toegeken word, is namens die projek deur 'n jarelange bydraer in ontvangs geneem.

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 "Wikipedia is 20, and its reputation has never been higher". The Economist. 9 Januarie 2021. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Januarie 2021. Besoek op 25 Februarie 2021.
  2. ↑ Anderson, Chris (6 Mei 2006). "Jimmy Wales – The 2006 Time 100". Time. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Oktober 2022. Besoek op 11 November 2017.
  3. ↑ "Most Visited Websites in Worldwide 2024". Semrush. Besoek op 31 Mei 2024.
  4. ↑ "Top Websites Ranking - Most Visited Websites". Similarweb. Besoek op 31 Mei 2024.
  5. ↑ Seitz-Gruwell, Lisa (23 Oktober 2023). "7 reasons you should donate to Wikipedia" (in Engels (VSA)). Wikimedia-stigting. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Desember 2023. Besoek op 27 Desember 2023.
  6. ↑ "Wikistats – Statistics For Wikimedia Projects". Wikimedia-stigting. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Julie 2020. Besoek op 8 Augustus 2023.
  7. ↑ "wikipedia.org". similarweb.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Junie 2020. Besoek op 8 November 2023.
  8. ↑ Noor, Poppy (29 Julie 2018). "Wikipedia biases". The Guardian. Besoek op 31 Mei 2024.
  9. ↑ Hern, Alex (15 September 2015). "Wikipedia's view of the world is written by the west". The Guardian. Besoek op 31 Mei 2024.
  10. ↑ "Happy Birthday, Wikipedia". The Economist. 9 Januarie 2021. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 1 Januarie 2023. Besoek op 22 Januarie 2023.
  11. ↑ Cooke, Richard (17 Februarie 2020). "Wikipedia Is the Last Best Place on the Internet". Wired. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 Desember 2022. Besoek op 13 Oktober 2020.
  12. ↑ Hughes, Taylor; Smith, Jeff; Leavitt, Alex (3 April 2018). "Helping People Better Assess the Stories They See in News Feed with the Context Button". Meta. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Januarie 2023. Besoek op 23 Januarie 2023.
  13. ↑ Cohen, Noam (7 April 2018). "Conspiracy videos? Fake news? Enter Wikipedia, the 'good cop' of the Internet". The Washington Post. Geargiveer van die oorspronklike op 14 Junie 2018.
  14. ↑ Treisman, Rachel (1 April 2022). "Russia threatens to fine Wikipedia if it doesn't remove some details about the war". NPR. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Desember 2022. Besoek op 22 Januarie 2023.
  15. ↑ Skipper, Ben (7 Desember 2015). "China's government has blocked Wikipedia in its entirety again". International Business Times UK. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Mei 2018. Besoek op 2 Mei 2018.
  16. ↑ Kelly, Samantha Murphy (20 Mei 2022). "Meet the Wikipedia editor who published the Buffalo shooting entry minutes after it started". CNN. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 12 Oktober 2022. Besoek op 24 Mei 2022.
  17. ↑ McNamee, Kai (15 September 2022). "Fastest 'was' in the West: Inside Wikipedia's race to cover the queen's death". NPR. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Januarie 2023. Besoek op 22 Januarie 2023.
  18. ↑ Wikipedia:2001, English-language Wikipedia (16 Desember 2006)

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]

Verwante werwe

[wysig | wysig bron]

Essays

[wysig | wysig bron]


Wikimedia Stigting

Projekte: Broeikas | Commons | Meta-Wiki | Wikibooks | Wikidata | Wikinews | Wikipedia | Wikiquote | Wikisource | Wikispecies | Wikiversity | Wikivoyage | WikiWoordeboek

Sien ook: Wiki | MediaWiki | QRpedia