Florencia

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Florencia Firenze
Localidat d'Italia
Estau  • Rechión  • Ciudat metrop.	Italia Toscana Florencia
Superficie	102 km²
Población  • Total  • Densidat	360 930 hab. (2013) 3.698 hab/km²
Altaria  • Meyana	50 m.
Alcalde	Dario Nardella
Codigo postal	50100, 50121–50145
Prefixo	055
Codigo ISTAT Codigo catastral	048017 D612
Chentilicio	Florentín/a[1] u florentino/a[1] (en italiano fiorentini)
Fiestas	24 de chunio
Patrons	Sant Chuan Baptista
Coordenadas	43°N 47°E
Florencia Florencia en Italia
Web oficial

Florencia (Firenze en italiano) ye una ciudat situata en o centro d'a Toscana, en o nord-este d'Italia, sobre o río Arno y con una población de 377.207 habitants (2013). Ye a capital d'a Toscana y d'a ciudat metropolitana de Florencia.

Fa parte d'a Organización d'as Ciudaz d'o Patrimonio d'a Humanidat.

Toponimia

En os "Libros de Collidas d'as Cheneralidaz d'o Reino d'Aragón", correspondients a os anyos centrals d'o sieglo XV, se puet trobar tamién decumentos escritos en diferents ciudaz aragonesas a on apareixe escrito Florencia y Florença^[2], en referencia a os teixius y monedas provenients d'ista ciudat.

Historia

Dende os suyos remotos orichens etruscos dica l'anyo 1000, estió una aldeya agricola, parte de l'Imperio Romano, d'o Reino Ostrogodo d'Italia y parte d'o marquesau d'o Sacro Imperio Romano Chermanico.

A partir d'os sieglos XI y XII as cosas cambeyoron: a ciudat, encara que pertubada por as riotas populars y por as luitas entre os güelfos y os chibelins, s'enriquexió y cobró cada vegada mas importancia. En o sieglo XII encomenzó o periodo cumunal y amanixioron os primers gremios d'o gotico, d'a escuela de Giotto di Bondone y d'a escuela internacional, de Boccaccio y d'o suyo Decamerón. Estió un periodo economico muito duro por a peste de 1348, en a que a ciudat perdió 25.000 habitants.

En 1434 prencipió, con Cosme o Viello, o gubierno d'a familia Medicis, mecenas con os que Florencia se convertió en a capital toscana y en o centro mundial de l'arte, a cultura y as finanzas. A familia Medicis rechiría os destins d'a ciudat mientres os periodos (1434-1494, 1512-1527, 1530-1737), anyos en os que a ciudat estió a cuna d'o Renaiximiento.

Climatolochía

Climatolochía de Florencia:

Mes	Chi	Fre	Mar	Abr	May	Chn	Chl	Ago	Set	Otu	Nob	Abi	Anyo
Temperatura maxima meya (°C)	8	10	15	19	23	29	33	32	27	21	14	11	20,1
Temperatura minima meya (°C)	1	2	5	8	11	16	19	18	14	10	5	2	9,2
Plevida (mm)	73,60	68,58	81,28	78,74	73,66	55,88	40,64	76,20	78,74	88,90	111,76	91,44	914,8

Referencias

1. (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024.
2. (es) Léxico del comercio medieval en Aragón (siglo XV), J. Ángel Sesma, Ángeles Líbano, Institución Fernando el Católico, 1982. ISBN 84-00-05140-8