Artes marciales de Xapón

Semeya de finales del sieglu XIX d'un sacerdote-guerreru xaponés del monte (yamabushi) vistíu y afatáu dafechu, armáu con naginata y tachi.

Artes marciales de Xapón ye una espresión a respeutive de la pergrande variedá d'artes marciales natives de Xapón. Polo menos tres términos xaponeses intercámbiense davezu cola fras "artes marciales de Xapón": "budo", que lliteralmente significa "vía marcial", "bujutsu" (武術), que nun tien torna perfeuta pero que significa dalgo asina como ciencia, arte o oficiu de la guerra; y "bugei" (武芸), que lliteralmente significa "arte marcial." La pallabra "budo" ye moderna, y normalmente val pa indicar la práutica de les artes marcales como un mou de vida, y abarca dimensiones físiques, espirituales, y morales col aquel del medru, realización o desarrollu personal. Los términos bujutsu y bugei tienen definiciones más discretes, polo menos si se fala dende'l puntu de vista históricu. Bujutsu refierse concretamente a l'aplicación práutica de les táutiques y téuniques marciales nel combate real. Bugei refierse a l'adautación o deprendimientu d'eses táutiques y téuniques pa facilitar la instrucción y divulgación sistematizaes dientro d'un rodiu d'aprendizaxe formal.

Historia

L'aniciu históricu de les artes marciales xaponeses hai que lu alcuéntrase nes tradiciones guerreres de los samurái y nel sistema de castres qu'acutaba l'usu d'armes pa los miembros de les clases guerreres. Al principiu esperábase que los samurái fueren afechiscos en munches armes, asina como en combate a mano vacía, y qu'algamaren el dominiu más altu posible de les habilidaes de combate col envís d'honrase a sí mesmos o al so señor. Col tiempu esti propósitu anició una filosofía de llograr metes espirituales per aciu d'esforciase en perfeicionar les habilidaes marciales.

Polo común el desendolcu de les téuniques combatives enxaréyase coles arbíes usaes pa executar eses téuniques. Nun mundu en constante cambéu, eses arbíes cambien constantemente riquiendo que les téuniques pa usales se reinventen de contino. La historia del Xapón ye única pol so relativu aislamientu. En comparanza coles del restu'l mundu, les arbíes xaponeses de guerra evolucionaron adulces. Munchos piensen qu'esto dio a la clas guerrera la oportunidá d'estudiar les sos armes más a fondu que n'otres cultures. Ensin embargu la enseñanza y entrenamientu d'estes artes marciales evolucionó, primero coles circunstancies de los campos de batalla (l'arquería que dexa pasu a la espada, que dexa pasu a la llanza), llueu a traviés d'un llargu periodu de paz y finalmente nos tiempos modernos. Col tiempu dos tendencies definieron les artes: primero hubo una especialización creciente, y en segundu llugar munches artes evolucionaron haza práutiques más pacífiques tresmitiendo les enseñances del budo, qu'impliquen un propósitu más altu que'l simple de dominar les armes.

Les artes marciales aniciaes o desarrollaes en Xapón son perestremaes, con grandes diferencies nes arbíes d'entrenamientu, métodos y filosofía ente les innumberables escueles y estilos. Ello ye, les artes marciales xaponeses divídense xeneralmente en koryu y gendai budo en base respeutivamente a si esistíen o non enantes de la Restauración Meiji. Darréu que gendai budo y koryū avecen compartir el mesmu orixe históricu, atópense dellos tipos d'artes marciales (como jujutsu, kenjutsu, o naginatajutsu) en dambos llaos de la llende.

Koryū

Ver: Koryu

Koryū (古流), col significáu d'escuela tradicional o vieya escuela, refierse específicamente a escueles d'artes marciales qu'aniciaron en Xapón o enantes del principiu de la Restauración Meiji en 1866, o enantes del edictu Haitorei en 1876. ^[1] El términu úsase tamién xeneralmente pa indicar qu'un estilu o arte concretu ye "tradicional" más que "modernu". Ensin embargu hai dalgún alderique al rodiu de lo que pa un arte significa ser "tradicional" o "modernu". Como regla xeneral de clasificación, el propósitu principal d'un arte marcial koryu tien de ser el so usu na guerra. L'exemplu más estremu d'una escuela koryu ye aquella que caltién les sos práutiques marciales tradicionales, y davezu antigües, inclusive nun habiendo guerres pa probales. Otres escueles koryu pueden facer cambeos nes sos práutiques pa reflexar el pasu'l tiempu (lo que pue que resulte, o pue que non, na perda de la condición de "koryu" a güeyos del observador). Nesto estrémense de les artes marciales "modernes", que principalmente ocúpense de la meyora personal (mental, física o espiritual) del prauticante individual, con estremaos graos d'empeñu na aplicación práutica del arte marcial pa propósitos de deporte o de defensa personal.

Les siguientes subseiciones nun representen escueles concretes d'artes marciales, sinón más bien tipos xenéricos d'artes marciales. Estes estrémense xeneralmente en base a la so metodoloxía y preseos d'entrenamientu, masque inda esisten munches diferencies dientro de caúna.

Sumo

Ver: Sumo

Jujutsu

Ver: Jujutsu

L'arte de la espada

Ver: Katana

L'arte de la espada tien un sistema de valores cuasi mitolóxicu, y hai quien creye que ye l'arte marcial por escelencia, superando al restu. Al marxe de si ye cierta esa creyencia o non, la espada mesma foi suxetu d'histories y lleendes al traviés de práuticamente toles cultures nes que s'emplegara como ferramienta de violencia. En Xapón l'usu de la katana nun ye diferente. Anque n'orixe les más importantes habilidaes de la clas guerrera yeren la maña en montar a caballu y disparar l'arcu, esto col tiempu dexó paso al manexu de la espada. Les primeres espaes, que pueden datase tan lloñe como la era Kofun (sieglos III y IV) yeren principalmente de cortu reutu. Según la lleenda les espaes curves reforzaes pol famosu procesu de dobláu foron forxaes pela primer vez pol ferreru Amakuni Yasutsuna (ca. 700 e.C.). Otres fontes espliquen que'l procesu de dobláu tráxose a Xapón dende China.

El principal desendolcu de la espada foi ente'l 985 d.C. y el 1597 d.C. Esti desendolcu carauterízase por ser enforma artísticu nes dómines pacífiques, y volvía da-y importancia a la duración, utilidá y producción a embute nos periodos intermitentes de guerres, sobre too na guerra civil del periodu Kamakura nel sieglu XII y les invasiones mongoles del sieglu XIII (que concretamente vieron el pasu de la mayor parte de l'arquería a caballu a la llucha pedestre cuerpu a cuerpu).

Esti desendolcu de la espada ye paralelu al de los métodos usaos pa remanala. En tiempos de paz, los guerreros entrenaben cola espada y inventaben nueves formes de facela eficaz. Eses teoríes probábenles llueu en guerra. Tres finar la guerra los que sobrevivíen esaminaben lo que funcionara y lo que non, y diben tresmitiendo los sos conocimientos. Nel 1600 d.C., Tokugawa Ieyasu (1543-1616) algamó'l control total de tol Xapón, y el país entamó un periodu de paz duradera qu'había llegar hasta la Restauración Meiji. Nesti periodu les téuniques d'espada pasaron de ser la principal arbía pa matar a convertise en contenedores d'una filosofía de desarrollu personal y perfeicionamientu espiritual.

La terminoloxía usada pa describir l'arte xaponés del manexu de la espada ye daqué ambigua. Usáronse munchos nomes pa describir los estremaos aspeutos del arte, o p'abarcar l'arte ensembre.

Kenjutsu

Ver: Kenjutsu

Kenjutsu (剣術) significa lliteralmente "l'arte/ciencia de la espada". Anque'l términu usóse pa nomar en xeneral el manexu de la espada ensembre, en tiempos modernos kenjutsu úsase más davezu pa referise al aspeutu concretu de la esgrima xaponesa que ye l'entrenamientu con compañeru armáu con espada. Ye la forma más antigua d'entrenamientu, y nel so nivel más cenciellu consiste en dos compañeros coles espaes desenvainaes que prautiquen habilidaes de combate. Históricamente prauticábase con katanes de madera (bokken), y cuasi siempre consistía en formes predeterminaes llamaes kata, o dacuando llamaes kumitachi, asemeyaes a los exercicios por pareyes prauticaos en kendo. Ente los estudiantes más avanzaos, l'entrenamientu del kenjutsu tamién pue incluyir graos crecientes de práutica d'estilu llibre.

Battojutsu

Ver: Battojutsu

Battojutsu (抜刀術), que significa lliteralmente "l'arte/ciencia de desenvainar una espada", ye l'aspeutu del manexu de la espada que se centra en desenvainar eficazmente la espada, cortar al enemigu y tornar la espada a la so vaina (saya). Concretamente'l términu empecipió a usase nel periodu de los estaos en guerra (sieglos XV al XVII). Enforma rellacionáu col iaijutsu, pero precediéndolu, l'entrenamientu del battojutsu céntrase nel contrataque defensivu. L'entrenamientu del battojutsu incorpora téunicamente los kata, pero xeneralmente consta d'unos pocos movimientos namái, centrándose n'arreblagar contra l'enemigu, desenvainar, facer una o más cortaes y envainar l'arma. Los exercicios de battojutsu avecen ser menos complicaos y mirar menos pola estética que los kates del iaijutsu o'l iaidō. Hai que se decatar finalmente de que l'usu del nome nun ye por sí mesmu definitoriu: lo que ye battojutsu pa una escuela igual ye iaijutsu pa otra.

Iaijutsu y Iaido

Ver: Iaijutsu, Iaido

Iaijutsu (居合術), que se traduz aproximao como "l'arte/ciencia de la presencia mental y la reaición inmediata”, ye tamién l'arte xaponés de desenvainar la espada. Pero al contrario que'l battojutsu, el iaijutsu tiende a ser téunicamente más complexu y céntrase muncho más en perfeicionar la forma. Los aspeutos téunicos principales son: desenvainar la espada nidia y controladamente, travesar o cortar a un oponente, quitar el sangre del cortu, y envainar darréu la espada.

Iaido (居合道), que vien ser "la vía de la presencia mental y la reaición inmediata", ye teóricamente la modernización del iaijutsu, pero na práutica dambos son netos de cutiu. El camudamientu del jutsu pol do ye parte del interés del sieglu XX nel desarrollu personal y espiritual, una evolución que tuvo llugar en munches artes marciales. Nel casu del iaido, delles escueles namái cambiaron el nome ensin alteriar el currículum, mientres qu'otres pasaron dafechu d'una orientación combativa al medru espiritual.

Naginatajutsu

Ver: Naginatajutsu

Un samurái remanando una naginata.

Naginatajutsu (長刀術) ye l'arte xaponés de remanar la naginata, un arma paecida a l'alabarda o la bisarma medievales europees. La práutica contemporánea de naginata ye cuasi toa una forma modernizada (gendai budo) llamada la "vía de la naginata" (naginata-do) o "nueva naginata" (atarashii naginata), na que tamién se faen competiciones.

Sicasí munchos koryu caltienen el naginatajutsu nel so currículum. Ye de destacar tamién qu'a últimos del periodu Edo, usábense les naginata pa entrenar defensivamente a les dames. D'esta miente la mayoría de los estilos de naginatajutsu llévenlos muyeres y la mayoría de los prauticantes xaponeses de naginata son muyeres. Esto llevó a la idea de que'l naginatajutsu ye un arte marcial que nun usaben los guerreros homes. Pero en realidá'l naginatajutsu desarrolláronlu monxos guerreros del Xapón medieval tempranu y usáronlu abondo los samurái.

Sojutsu

Ver: Sojutsu

Sojutsu (槍術) ye l'arte xaponés de lluchar cola llanza (yari). Na mayor parte de la historia del Xapón el sojutsu prauticáronlu enforma les escueles tradicionales. En tiempos de guerra, foi l'arte principal de munchos soldaos. Güei ye un arte secundariu enseñáu en mui poques escueles.

Ninjutsu

Ver: Ninjutsu, Ninja

El ninjutsu foi desendolcáu por dellos grupos de persones principalmente de la provincia d'Iga y de la ciudá de Koga, prefeutura de Shiga, en Xapón. Al traviés de la historia los shinobi foron consideraos asesinos, esploradores y espíes, pero en realidá yeren persones con fuertes creyencies espirituales que refugaben vivir les sos vides d'una manera que nun escoyeren ellos mesmos. Son sobre too conocíos pol so usu del disimulu y l'engañu. Na imaxinación del públicu foron venceyaos a actividaes consideraes criminales polos estándares modernos. A lo llargo la historia munches escueles (ryu) estremaes enseñaron les sos versiones úniques del ninjutsu. Un exemplu d'estes ye la Togakure-ryu. Esti ryu foi desarrolláu por un guerreru samurái vencíu llamáu Daisuke Togakure dempués d'escapar a la rexón d'Iga. Más tarde contautó col monxu guerreru Kain Doshi, que-y aprendió una nueva manera de ver la vida y los medios pa sobrevivir (ninjutsu).^[2]

El ninjutsu construyóse como una coleición de téuniques fundamentalmente pa sobrevivencia nel estáu en guerra del Xapón feudal nel sieglu XIV. Los ninja usaben el so arte p'asegurase la sobrevivencia nuna dómina de violentu baruyu políticu. El ninjutsu incluyía métodos de llograr información y téuniques d'evitar ser descubiertu, fuximientu y desinformación. El ninjutsu tamién pue abarcar entrenamientu n'amarutase, safase, degolar, arquería, medicina, esplosivos y velenos.^[3]

Otres artes marciales koryu

Les escueles orixinales d'artes marciales de Xapón foron cuasi dafechu sogo (xeneral) bujutsu. Cola llarga paz del shogunatu Tokugawa hubo una medría na especialización con munches escueles, que s'identificaron a sí mesmes con concretes armes de guerra principales. Sicasí hai munches armes adicionales emplegaes polos guerreros del Xapón feudal, y un arte pa remanar caúna. Normalmente estudiábense como armes secundaries o terciaries dientro d'una escuela, pero hai esceiciones, como l'arte de remanar el palu curtiu, (jodo) que yera'l principal arte enseñáu pola Shintō Musō-ryū.

Esistieron otres artes p'aprender habilidaes militares distintes al usu de les armes. Exemplos d'estes son habilidaes acuátiques como nadar y vadiar ríos (suijutsu), equitación (bajutsu), provocar quemes y esbarrumbar (kajutsu).

Gendai budo

Ver: Gendai Budo

Gendai budō (現代武道), col significáu lliteral de "vía marcial moderna", ye un términu xenéricu usáu pa describir les artes marciales xaponeses que se consideren "modernes". Ello ye, o que l'arte foi fundáu dempués del entamu de la Restauración Meiji en 1868, o que ye un arte que camudó la so metodoloxía talamente que perdió'l calter de koryu y agora ye consideráu gendai budo. Aikido y yudu son exemplos de gendai budo que foron fundaos na era moderna, mientres que'l iaido representa la modernización d'una práutica que tien sieglos d'esistencia.

La diferencia central ta en que, como s'esplicara más p'arriba en koryu", les artes koryu prautíquense como se facia cuando la so utilidá principal yera'l so usu na guerra, mientres que'l propósitu principal de los gendai budo ye l'ameyoramientu personal, cola aplicación como propósitu secundariu. Amás munchos gendai budo incluyeron una parte deportiva moderna. El yudu y el kendo modernu son bonos exemplos d'esto.

Yudu

Ver: Yudu

Kendo

Ver: Kendo

Aikido

Ver: Aikido

Kyudo

Ver: Kyudo

Kárate

Ver: Kárate

Conceutos filosóficos y estratéxicos

Aiki

El principiu d' aiki (合気) ye perdifícil de describir o esplicar. La traducción más cenciella d' aiki, como "enerxía que s'aúne", contradiz la so fondura filosófica. En xeneral ye'l principiu d'adautase al oponente col aquel de vencelu. Ye precisamente esti conceutu d'"adautase", o "aunise", o inclusive "harmonizase" (toes elles interpretaciones válides d'ai), nel que ta l'enquiz. Unu pue "adautase" al oponente nun choque de fuercies, posiblemente hasta col resultáu d'achuquinase entrambos, pero esto nun ye aiki. Aiki encárnase na idea d'aunise física y mentalmente col oponente col envís espresu d'evitar un choque de fuercies direutu. Na práutica, aiki llógrase primero auniéndose col movimientu del oponente (aspeutu físicu) asina como cola so intención (parte mental), y dempués venciendo la voluntá del oponente y redirixendo'l so movimientu y la so intención.

Históricamente esti principiu usóse pa propósitos destructivos, p'aprovechase d'una ventaya y matar al adversariu. El modernu arte del aikido ta fundáu sobre'l principiu de que'l control del oponente llográu pola aplicación amañosa d'aiki pue usase pa vencelu ensin dañalu.

Actitú

Kokoro (心) ye un conceutu compartíu por munches artes marciales pero que nun tien un únicu significáu aceptáu. Tórnase lliteralmente a "corazón", y n'otru contestu pue tamién significar "calter" o "actitú." El calter ye un conceutu central nel kárate, y considerando la naturaleza do del kárate modernu, dase muncha importancia al ameyoramientu personal. Dizse davezu que l'arte del karate ye pa la defensa personal; nun dañar al oponente ye la so espresión cimera. Una cita popular qu'enzarra esti conceutu ye la siguiente:

"El propósitu caberu del Kárate nun ye la victoria o la derrota, sinón la perfeición del calter de los sos prauticantes." -Gichin Funakoshi

Budo

Ver: Budo

Lliteralmente "la vía de la guerra", úsase de manera asemeyada al términu artes marciales masque referíu concretamente a los estilos xaponeses.

Bushido

Ver: Bushido

Bushido, lliteralmente "la vía del guerreru", ye un códigu d'honor pal mou de vida samurái, en principiu asemeyáu al de la caballería pero culturalmente mui distintu. Los que cultiven el Bushido son exemplarmente afechiscos con una espada o un arcu, y son a resistir gran dolor y malestar. Céntrase perriba too nel coraxe, bravura y llealtá al propiu señor (daimyo).

Cortesía

En pallabres de Shigeru Egami:

Unes pallabres que tengo oyío muncho son que “too empieza con rei y termina con rei”. La mesma pallabra, con too, pue interpretase de delles maneres; ye'l rei de reigi, que significa "etiqueta, cortesía", y ye tamién el rei de keirei, "saludu" o "reverencia." A veces esplícase'l significáu de rei en términos de kata o katachi ("exercicios formales" y "forma" o "patrón"). Ye fundamental non solamente en kárate sinón en toles artes marciales modernes. Polo que se refier a les artes marciales modernes, hai qu'atalantar rei como la reverencia ceremonial que ye manifestación d'educación y de cortesía.

El que quier siguir la sienda del kárate tien que ser cortés, non solamente nel entrenamientu sinón tamién na vida diaria. Tien que ser humilde y parcial, pero nunca servil. La so execución de los kates tien que reflexar valor y enfotu. Esta combinación aparentemente paradóxica de valor y amabilidá lleva al cabu a l'harmonía. Ye verdá qu'ensin cortesía piérdese l'espíritu del kárate, como solía dicir el Maestru Funakoshi.

Kiai

Ver: Kiai

Términu que describe l'”espíritu de llucha” y que se traduz davezu, anque non mui acertadamente, como “gritu”.

Métodos duros y suaves

Ver: Duro y suave (artes marciales)

El símbolu "yin-yang" (taijitu).

Hai dos metodoloxíes estratéxiques fundamentales d'aplicación de la fuercia nes artes marciales xaponeses. Una ye'l métodu duru (剛法, gōhō), y otra ye'l métodu suave (柔法, jūhō). Nestos conceutos ta implícita la so naturaleza dixebrada pero igual ya interrellacionada, cumpliendo asina colos principios chinos del yin y yang (in y yō en xaponés).

El métodu duru carauterízase pola aplicación direuta de fuercia contra una fuercia opuesta. Na práutica esto pue ser un ataque direutu, consistente en movese direutamente haza l'oponente al tiempu qu'esti ye golpiáu. Una téunica defensiva onde'l defensor afítase pa bloquiar o parar (oponiéndose direutamente al ataque frenándolu o esviándolu d'un golpe) sería un exemplu d'un métodu de defensa duru. Ye común que les téuniques del métodu duru seyan lliniales.

El métodu suave carauterízase pola aplicación indireuta de fuercia, que refuga o redirixe la fuercia contraria. Un exemplu de métodu suave ye por casu recibir un ataque safándose pa que pase, y darréu añader fuercia al miembru del atacante col envís de desequilibrar la turniada. Les téuniques del métodu suave son polo común de xeitu circular.

Estes definiciones fixeron nacer de cutiu la dixebra ilusoria ente artes marciales d'”estilu duru” y d'”estilu suave”. Lo cierto ye que la mayoría de los estilos prautiquen téunicamente dambos, al marxe de la so nomenclatura interna. Analizando les diferencies según los principios del yin y el yang, los filósofos afirmen que la falta de cualquiera d'ellos fai les habilidaes del prauticante desequilibraes o deficientes, porque'l yin y el yang por separao son caún solamente una parte d'un tou.

Apertures, iniciativa y oportunidá

Les apertures, la iniciativa y la oportunidá son conceutos dafechamente interrellacionaos aplicables a la defensa personal y al deporte competitivu. Caún d'ellos describe distintes considerances referíes a entamar un ataque o contratacar con ésitu.

Les apertures (隙, suki) son la base d'un ataque efeutivu. Anque ye posible cutir con eficacia a un oponente que ta preparáu pa recibir un ataque, ye bramente preferible atacar cuando y onde haya una apertura nel oponente. Lo que significa qu'haya una apertura pue ser daqué tan descaráu como que l'oponente vuele galdíu y baxe la so guardia (por exemplu que baxe les manes), o tan sutil como un intre instantaneu de desconcentración. Na clásica forma de combate ente maestros, caún d'ellos para cuasi ensin mover nin llixu hasta que nota la más mínima apertura; solo entós llancen un ataque tan ablucante como puedan, col envís d'achuquinar al oponente con un solu golpe.

Nes artes marciales xaponeses, "iniciativa" (先, sen) refierse al "momentu decisivu nel qu'entama l'aición de matar."^[4] Hai dos tipos d'iniciativa nes artes marciales xaponeses: iniciativa anticipada (先の先, sen no sen) y iniciativa retrasada (後の先, go no sen). Cada tipu d'iniciativa ye complementu del otru, y tien diferentes ventayes y puntos flacos. La iniciativa anticipada ye tomar ventaya d'una apertura na guardia o concentración d'un adversariu. Pa tener dafechu la iniciativa anticipada, l'ataque llanzáu tien de facese con total sinceridá y ensin duldar un mizcu, y práuticamente inorando la posibilidá d'un contrataque del oponente. La iniciativa retrasada implica un intentu activu de provocar un ataque del oponente que cree un puntu flacu nes defenses d'esti, davezu faciendo xamuestra d'una apertura que resulta demasiao tentadora como pa que la refugue l'adversariu.^[4]

Los conceutos anteriores tan integraos na idea del intervalu o oportunidá nel combate (間合い, maai). Maai ye un conceutu complexu, que non solo inclúi la distancia ente oponentes, sinón tamién el tiempu que-yos lleva cruciar la distancia, y l'ángulu y ritmu d'ataque. Concretamente ye la “posición” exauta dende la qu'un oponente pue cutir al otru dempués de considerar los elementos anteriores. Por exemplu'l maai del oponente más rápidu ta más lloñe que'l del más lentu. Lo ideal ye qu'un oponente caltenga maai al tiempu que torga que l'otru faiga lo mesmo.^[5]

Los Tres Ataques

• Go no sen – col significáu d'“ataque retrasáu” implica un movimientu defensivu o de contra en respuesta a un ataque.^[6]
• Sen no sen – una iniciativa defensiva llanzada simultáneamente al ataque del oponente.^[6]
• Sensen no sen – una iniciativa llanzada enantes d'un ataque, onde l'oponente entrégase dafechu al so ataque y asina sobrepasa sicolóxicamente'l puntu de non retornu.^[6]

Shuhari

El principiu de shuhari describe les tres etapes del deprendimientu.

Estaos de la mente: vacía, inamovible, sollerte, y de principiante

Ver respeutivamente: Mushin, Fudoshin, Zanshin, Shoshin

Pedagoxía

Escueles

Ver: Ryu (escuela)

Col significáu lliteral de "corriente" o “fluxu”, el términu xaponés “ryu” (nun pronunciar “ríu” sinón “riú”) úsase pa describir una escuela concreta d'un arte.

Instructores

Sensei (先生) ye'l títulu usáu pal maestru, nun sen asemeyáu al académicu “profesor”. Soke (宗家, sōke) traduzse como “maestru cabezaleru”, col sen de cabezaleru d'un “ryu”.

Principiantes y avanzaos

La rellación carauterística ente estudiantes avanzaos (先輩, senpai) y estudiantes primerizos (後輩, kōhai) nun anicia nes artes marciales, sinón na cultura xaponesa y asiática en xeneral. Enconta les rellaciones interpersonales xaponeses en munchos contestos, como nos negocios, na escuela o nos deportes, y vieno tamién a ser parte del procesu de deprendimientu nes escueles xaponeses d'artes marciales. Un estudiante veteranu ye superior de tolos estudiantes qu'empezaron a entrenar dempués d'él o bien tán perbaxo en grau. El rol d'estudiante avanzáu ye decisivu pal adoctrinamientu de los principiantes na etiqueta, ética del trabayu y otres virtúes importantes pa la escuela. Del estudiante primerizu o más nuevu espérase que trate a los más avanzaos con respetu, y xuega un papel importante en da-yos a éstos la oportunidá d'aprender habilidaes de lideralgu. Los estudiantes más avanzaos pueden dar clase formalmente o non, pero en tolo que respeuta al so rol son maestros, como exemplu y como estímulu, pa los estudiantes que van detrás.^[7]

Sistemes de graos

Hai dos sistemes d'educación nes artes marciales xaponeses, anque delles escueles son conocíes por entemecer estos dos sistemes. El sistema d'educación antiguu (d'enantes de 1868) básase nun currículum que trata de caltener la tradición. Dichu currículum consta d'unos pocos niveles que se tresmiten dientro'l “ryu” (tradición). El currículum remata cuando l'estudiante algama una “llicencia de tresmisión total” (menkyo kaiden), que ye una llicencia que permite al estudiante enseñar la tradición del ryu fuera d'él.

El sistema modernu (dan'i) creáu dempués de 1868, créyese que ye debíu al fundador del yudu Jigoro Kano y básase en conceder unos cintos según los estudiantes van algamando cada grau concretu. Los estudiantes progresen por promoción, cumpliendo procedimientos formales d'esame, a traviés d'una riestra de graos kyu a los que sigue otra riestra de graos dan. Delles artes usen solamente cintos blancos y negros pa estremar los niveles d'habilidá, mentanto otres usen una progresión de cintos de color pa los niveles kyu.

Formes

Ver: Kata

Dizse davezu que les formes (kata) son l'espinazu de les artes marciales. Ensin embargu les estremaes escueles y estilos dan-y una importancia mui distinta a esta práutica.

Referencies

1. Skoss, Diane (2006-05-09). «A Koryu Primer». Koryu Books.
2. Hayes, Stephen. “The Ninja and Their Secret Fighting Art.” 1981: 18-21
3. Hatsumi, Masaaki. “Ninjutsu: History and Tradition.” June 1981
4. Sen (Taking the Initiative). 
5. «Angular Attack Theory: An Aikido Perspective». Aikido Journal. Archivado del original el 2009-01-22. https://web.archive.org/web/20090122121238/http://www.aikidojournal.com/article.php?articleID=634. Consultáu'l 2010-10-28. 
6. «Exploring the Founder's Aikido». Aikido Journal. 2007. Archivado del original el 2007-10-11. https://web.archive.org/web/20071011105113/http://www.aikidojournal.com/article.php?articleID=600. Consultáu'l 2010-10-28. 
7. «Senpai and Kohai (Seniors and Juniors)». Karate Illustrated. 1984.