Bhaskara II

Bhaskara II
Vida
Nacimientu Bijapur[1], circa 1114[2]
Muerte Ujjain[1], 1185[2] (70/71 años)
Familia
Padre Maheśvara
Oficiu matemáticu, astrónomu, astrólogu
Trabayos destacaos Lilāvati (en) Traducir
Bijaganita (es) Traducir
Siddhānta Shiromani (en) Traducir
Karanakutuhala (en) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata
El raigañu cuadráu de la metá del númberu d'abeyes nun ensame :

voló hasta la planta de xazmín.

Ocho novenos del ensame tras quedaron.
Una abeya vuela al pie del so compañeru quien runfa dientro de la flor de lotu;
na nueche, atraíu pol duce arume de la flor, voló al so interior
¡y agora ta atrapáu!
Dime, encantadora dama, el númberu d'abeyes nel ensame.
—Bhaskara

Bhāskara II (circa 1114, Bijapur – circa 1185, Ujjain), tamién conocíu como Bhaskara Acharia (Bhāskara-Ācārya), foi un matemáticu y astrónomu indiu. Conocíu por ser el creador de la fórmula cuadrática o resolvente.

Nome sánscritu

[editar | editar la fonte]
  • bhāskara, nel sistema AITS (alfabetu internacional pa la treslliteración del sánscritu).[3]
  • भास्कर, n'escritura devanágari del sánscritu.[3]
  • ಸ್ಕರಾಚಾರ್ಯ n'escritura canaresa.
  • Pronunciación:
    • en sánscritu pronúnciase /bʱäːskəɽə/ (según l'AFI) o /baskára/ (según una escritura español simplificada)[3] o **

en dellos idiomes modernos de la India (como'l bengalí, l'hindi, el marathi o'l pali) pronúnciase /bʱɔʃkɐɽ/ (según l'AFI) o /bóshkar/ (según una escritura español simplificada).

  • Etimoloxía: ‘que fai lluz'[3]
    • bhās: lluz, rayu de lluz, rellumu **

kara: ‘que fai' (ta rellacionáu cola pallabra sánscrita karma).

Otra versión del so nome

[editar | editar la fonte]
  • bhāskarāchārya, nel sistema AITS (alfabetu internacional pa la treslliteración del sánscritu).
  • भास्करआचार्य, n'escritura devanágari del sánscritu *

Etimoloxía: ‘el maestru Bhaskara'[4]

Biografía

[editar | editar la fonte]

Nació cerca de Biyada Bida ―anguaño'l distritu de Bijapur, nel estáu de Karnataka (sur de la India)― y convirtióse en xefe del observatoriu astronómicu d'Ujjain, siguiendo la tradición matemática de Varaja Mijira y Brahma Gupta.

Bhaskara representa'l picu de la conocencia matemático y astronómico indiu nel sieglu XII. Algamó una conocencia de cálculu, astronomía, los sistemes de numberación y el resolución d'ecuaciones, que nun fuera algamáu niundes del mundu mientres dellos sieglos. Los sos principales trabayos fueron el Līlāvatī (sobre aritmética), Bījagaṇita (cuenta de raigaños, esto ye álxebra) y Siddhānta Shiromani (la xoya cimera de les conclusiones, escritu en 1150), que consta de dos partes: Golādhyāyá (capítulu sobre esferes); Grahagaṇita (conteo de los astro).[5]

Lleendes

[editar | editar la fonte]

Lilavati (‘la que tien diversión', la curiosa), el so llibru sobre aritmética, ye la fonte d'interesantes lleendes qu'afirmen que foi escritu pa la so fía, Lilavati. N'unu d'estos rellatos atopáu nuna traducción persa del Lilavati―, Bhaskara II dixo qu'estudiara l'horóscopu de la so fía casamentera Lilavati y predixo que si la so primer rellación sexual nun asocedía nel momentu astrolóxicu qu'él prefijara, el so home llueu morrería. Pa torgar esto, una hora antes del momentu asitió una taza con un pequeñu furacu na parte inferior d'una vasía rellena con agua, asitiada de manera que la taza fundir a la hora aparente pal sexu. Punxo'l mecanismu na habitación nupcial y avisó-y a Lilavati de nun averase. Sicasí, por cuenta del interés unu de les cualidaes negatives que los hinduistes atribúin a les muyeres―, ella foi a mirar el mecanismu y una perlla del so aru de la ñariz cayó por fuercia dientro, tapando'l furu y afectando el conteo. La rellación sexual tuvo llugar dempués del tiempu correutu y ella quedó vilba llueu. Dizse que, pa consolala nel so dolor ―una y bones la muyer hinduista vilba nun tien de volver a casase―, Bhaskara enseñó-y matemátiques y escribió esti llibru pa ella.

Matemática

[editar | editar la fonte]
Demostración del teorema de Pitágoras por Bhaskara.

Delles contribuciones de Bhaskara a les matemátiques son les siguientes:

  • Una demostración del teorema de Pitágoras calculando la mesma área de dos maneres distintes y dempués anulando términos pa llograr .
  • Soluciones enteres d'ecuaciones indeterminaes lliniales y de segundu grau (Kuttaka). Les regles que da son (n'efeutu) les mesmes que les daes polos matemáticos europeos del Renacimientu del sieglu XVII.

Bhaskara II llegó a la siguiente conclusión con al respective de la división per cero: «Unu estremáu cero ye igual a infinitu» yá que p'algamar la unidá haber de recurrir siempres a un divisor fraccional más pequeñu, una vegada realizada la división el restu haber d'estremar siempres por un divisor más pequeñu.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: MacTutor History of Mathematics archive.
  2. ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: MacTutor History of Mathematics archive. Data de consulta: 22 agostu 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Vease l'acepción –kara na entrada Bhā́s, que s'atopa nel renglón 14 de la primer columna de la páx. 756 nel Sanskrit-English Dictionary del sanscritólogo británicu Monier Monier-Williams (1819-1899).
  4. ↑ «bhAskara», ficha nel sitiu web Spoken Sanskrit. Indica que significa ‘brillante', ‘relluciente'.
  5. ↑ K. G. Poulose. Scientific heritage of India, mathematics, Volume 22 of Ravivarma Samskr̥ta granthāvali, Govt. Sanskrit College (Tripunithura, India) 1991
  6. ↑ Mathematical Achievements of Pre-modern Indian Mathematicians von T.K Puttaswamy