Depresión de Turfán | |
---|---|
Situación | |
País | República Popular China |
Rexón autónoma | Sinkiang |
Tipu | fondigonada |
Coordenaes | 42°45′N 89°00′E / 42.75°N 89°E |
Datos | |
La depresión de Turfán (chinu: 吐魯番盆地, pinyin: Tǔlǔfán Péndì; uigur: تۇرپان ئويمانلىغى, uigur llatín: Turpan Oymanliği) ye una falla xeolóxica en Sinkiang, nel oeste de China, al este del estremu oriental de la cadena de Tian Shan, unos 150 km d'Urumchi. Baxa hasta 154,5 metros sol nivel de mar, siendo'l 2º puntu más baxu del planeta, dempués del mar Muertu, tamién n'Asia.
La cuenca tien unos 50 000 km². Les cadenes montascoses circundantes son: Tian Shan, al oeste; Bogedu Shan, al norte; Haerlike Shan, al nordeste; y Jueluotage Shan (o Quru Tagh, en uigur), al sur. Más allá d'estos montes ta la rexón de Zungaria (Junggar Pendi, en chinu), al norte, y la cuenca del Tarim, al sur.
La cuenca formar nuna zona greba mientres el Permianu tardíu debíu al movimientu del cratón européu oriental y al d'Angará. Subsecuentemente foi deformado pol choque de les plaques tectóniques índica y eurasiática nel Cenozoicu. Una deformación más recién formó, nel centru de la cuenca, una cadena d'este a oeste, los montes Llameantes. Estos montes tienen 98 km de llargor y 9 km d'anchu; la so mayor elevación ye de 831,7 m sobre'l nivel de mar. Tamién nel centru, na so parte más baxa, ta l'agora totalmente secu llagu Aidingkol [Lluz de Lluna].
La depresión de Turfán tien un clima continental grebu y templáu con una temperatura máximo 39,7 °C en xunetu y de -2,2 en xineru (permedios). La precipitación añal permediu ye menor a 2 cm (datos de la Rede Global Histórica de Climatoloxía, recoyíos ente 1951 y 1990 nel llugar). En contraste, la evaporación potencial añal algama los 3 m. Por causa de esto, l'área ye dacuando considerada como unu de los Fornos de China.
Nes sableres del citáu llagu Aidingkol crecen carrizos, tamariscos, saxaules (xéneru Haloxylon), según otres plantes arbustivas herbales. Lloñe de les fontes d'agua nun hai vexetación, poro, l'agricultura ta llindada a los oasis y depende d'un sofisticáu sistema de regación conocíu como Sistema Karez (ver semeya). L'agua llega de los montes circundantessobremanera del destemple añal. El sistema consiste de pozos, tuberíes soterrañes, canales y pequeñes preses, qu'utilicen el cayente natural de terrén. El rexistru históricu del sistema remontar a la dinastía Han. El llargor total de les canales ye d'unos 5000 km. Esti sistema ye consideráu unu de los trés grandes proyeutos de la China antigua xunto cola Gran Muralla y el Gran Canal. Pola mor del calor y aridez, les frutes equí cultivaes tienen una gran concentración d'azucre. Esta frutes inclúin: mores, piescos, duraznos, mazanes, granaes, peres, figos, nueces, uves, sandíes y melones. Ente les frutes, destaca la uva, que tien más de 100 variedaes y apurre el 90 % de la collecha china d'uva ensin grana. Otra especialidá de la rexón ye'l algodón de fibra llarga.
La vieya ciudá de Gaochang foi un puntu clave de l'antigua ruta de la seda y data del sieglu I e.C. Foi amburada en guerres nel sieglu XIV. Nel valle Mutou de los montes Flameantes alcuéntrense les cueves de Bezeklik, unos 48 km al nordeste de la ciudá de Turfán. El clima desértico favoreció'l caltenimientu del conteníu de les tumbes de Astana-Karakhoja, alcontraes a unos 6 km de la vieya ciudá de Gaochang. Fueron utilizaes pa soterrar a nobles, oficiales, y otres persones en tiempos de la dinastía Jin hasta la metá de la dinastía Tang.