District 9
District 9 ye una película sudafricana-neozelandesa de ciencia ficción dirixida por Neill Blomkamp, escrita por Blomkamp y Terri Tatchell, y producida por Peter Jackson.
Protagonizada por Sharlto Copley, Jason Cope y Robert Hobbs, el filme ta ambientáu en Johannesburgu nun ucrónico 2010, 28 años dempués de la llegada d'una nave alienígena a la ciudá sudafricana. Más de dos décades dempués del primer contautu, los estraterrestres conviven con humanos pero fueron allugaos nun guetu, el Distritu 9.[12]
La hestoria foi inspirada a partir d'un curtiumetraxe d'aproximao seis minutos de Blomkamp nel 2006, Alive In Joburg (Vivu en Johannesburgu).[13]
Argumentu
[editar | editar la fonte]
La película empieza como un documental. D'esta forma l'espectador conoz la fonderada de la película: una xigantesca nave alienígena llegó a la Tierra en 1982 y permaneció suspendida sobre la ciudá de Johannesburgu, en Sudáfrica. Pasaos dellos meses ensin que se repararen señales de vida y tres delles deliberaciones los humanos decidieron abrir pasu al traviés del blindaxe de la nave p'aportar al interior. Lo qu'ellí s'atoparon foi cerca d'un millón de alienígenas desnortiaos y desnutridos. De primeres los estraterrestres recibieron ayuda humanitaria, pero col tiempu viéronse obligaos a analayar pela ciudá revolviendo na basura y buscando comida. Los estraterrestres empezaron tamién a robar y a cometer actos vandálicos na ciudá pa sobrevivir. La población de Johannesburgu amosaba cada vez más refugu escontra los alienígenas, y tres les quexes xeneralizaes llogróse que fueren recluyíos nun área militarizada llamada Distritu 9, onde los alienígenas malvivían en chabolos.
Los estraterrestres, que recibieron numberosos nomes despreciatibles ("prawns" n'inglés, "bichos" n'asturianu), sentíen una enorme adicción pola comida de gatu, polo que tuvieron que tráteles con grupos criminales que-y la consiguíen en cuenta del so armamentu alienígena. Puesto que ente los alienígenas y nativos producíense enfrentamientos constantemente creóse un clima antialien xeneralizáu que recordaba a los tiempos del apartheid. Los espertos espliquen que la nave nodriza perdió'l so módulu de control, polo que nun ta operativa, y cunten que los alienígenas tienen de pertenecer a una clase obrera que ta desnortiada pola ausencia de los sos líderes.
Anque en principiu'l treslláu al Distritu 9 diba ser temporal, les Naciones Xuníes nun llegaron a ponese d'alcuerdu sobre qué faer colos alienígenas. El control de les criatures terminó pasando a la Multi-National United (MNU), una compañía privada que'l so interés amenorgar a esplotar l'armamentu alienígena con fines económicos (namái operable con ADN alienígena).
Wikus Van de Merwe ye'l responsable de campu de la MNU y ta al mandu del desahuciu de los alienígenas, que van ser reasitiaos nel Distritu 10 (asitiáu bien lloñe de Johannesburgu). Wikus empieza apurriendo les notificaciones de desallugu'l 9 d'agostu de 2010. Mientres el procesu de notificación dos alienígenas tán destilando secretamente un líquidu llográu a partir de pieces de teunoloxía alienígena. La sustancia que llogren guardar nun pequeñu tubu de metal que Wikus afaya y confisca mientres unu de los rexistros. Wikus ye por fuercia contamináu pol fluyíu al manipoliar el recipiente. Tres confiscarlo y guardalo, tien un enfrentamientu con unu de los dos alienígenas nel que se manca'l brazu. El alienígena ye executáu a sangre frío por Koobus Venter, líder de los mercenarios de la MNU. Más palantre Wikus apurre la notificación de desallugu al otru de los dos alienígenas (llamáu Christopher Johnson pola MNU). Ésti cuestiona la llegalidá del desallugu y niégase a roblar el documentu. Sicasí termina aportando cuando Wikus amenaza con dixebra-y del so fíu. Mientres el restu del día Wikus sufre estomagaes y vultures, y pierde pelo y uñes.
Esa nueche Wikus torna a la so casa, onde-y espera una fiesta sorpresa pa celebrar el so recién ascensu. La so salú agrávase de secute y ye lleváu al hospital. Cuando un médicu retíra-y los vendajes del so brazu afaya qu'ésti mutó dafechu al d'un alienígena. Ante esti eventu, mercenarios de la MNU llevar del hospital, ensin esplica-y nada a la esposa de Wikus, que ve aterrada cómo'l so home ye secuestráu ensin poder intervenir. Una vegada nes instalaciones de la MNU Wikus ye sometíu a numberoses pruebes con armes alienígenas. La MNU faise tamién col tubu que Wikus había confiscado el mesmu día. N'afayando que Wikus puede disparar les armes como efeutu del so tresformamientu, los directivos de la MNU deciden utilizar a Wikus con fines esperimentales. Pretenden retrucar les sos habilidaes pa operar armes, una y bones estes namái son aplicables pol ADN de los alienígenas. Sicasí, Wikus usa la so nueva fuercia p'amenorgar a los sos captores y escapar.
Convertíu en fuxitivu, Wikus iguar pa llegar de nuevu al Distritu 9, y consigue atopar por casualidá l'abelugu de Christopher Johnson y el so fíu. La MNU arrobina la falsa hestoria de que Wikus tien una infeición frutu de tener rellaciones sexuales con alienígenas. Wikus llama delles vegaes a Tania, la so esposa, que, ante les hestories inventaes pola MNU, pídelu que dexe de llamala. Más palantre dambos falen una última vegada por iniciativa de Tania, pero resulta ser una trampa de la MNU pa poder alcontrar el teléfonu móvil de Wikus.
Mentanto, Christopher revéla-y a Wikus que'l tubu confiscado contenía un fluyíu que-y dexaría volver a poner en funcionamientu'l módulu de control de la nave nodriza, que se topa sol so chabolu. D'esta manera podría abandonar la Tierra. Christopher alcuerda con Wikus revertir el so tresformamientu si él devuélve-y el tubu de fluyíu, que foi guardáu nos llaboratorios de la MNU. Wikus acepta, y trata de mercar armes a la mafia nixeriana qu'apodera'l tráficu de comida de gatu nel Distritu 9. El so cabezaleru, Obesandjo, paralizáu de cintura p'abaxo, non yá nun-y viende armes, sinón que lo prinda, creyendo que podría adquirir l'habilidá d'operar les armes alienígenas comiendo'l brazu alienígena de Wikus. A puntu de perder el so brazu, Wikus llogra faese con una arma alienígena, matando con ella rápido a munchos de los sos captores, y escapando con más armes.
Coles armes prindaes, Wikus y Christopher ábrense pasu poles instalaciones de la MNU y, n'aportando al Llaboratoriu de Bioteunoloxía, consiguen recuperar el tubu de fluyíu. Tres un violentu combate coles tropes mercenaries de la MNU, dambos iguar pa escapar y volver de nuevu al Distritu 9. Sicasí, nos llaboratorios de la MNU Christopher afaya cadabres alienígenas horriblemente tullíos sobre los que la MNU esperimentaba, polo que al volver al Distritu 9 comunícalu a Wikus que camudó de plan. Decide volver al so planeta pa consiguir ayuda pa lliberar al so pueblu antes de curar a Wikus, lo que calcula que-y costará trés años. Atayáu pol cambéu de plan, Wikus cutir y déxalu inconsciente, arrincando'l módulu de control cola ayuda del fíu de Christopher. Sicasí, pocu dempués del despegue, la nave ye baltada por unes defenses antiaéreas de la MNU, cayendo a tierra ensin unu de los sos motores.
Les fuercies de la MNU faen prisioneros a Wikus y Christopher, pero la banda de Obesandjo tiénde-yos una emboscada. Los nixerianos prinden de nuevu a Wikus y prepárense pa sirvir de nuevu'l brazu de Wikus a Obesandjo. Dende'l módulu de control baltáu'l fíu de Christopher activa la nave nodriza y un traxe de combate mecanizado que mata a Obesandjo y los sos homes. Wikus introducir nel traxe y llibera a Christopher de los mercenarios de la MNU, dexándo-y volver al módulu de control col so fíu. Antes de dise, Christopher promételu a Wikus que va volver en trés años pa revertir el so tresformamientu. Dempués d'una trabayosa y dura batalla contra los homes de la MNU, quebráu y nun estáu de mutación muncho más avanzáu, Wikus abandona'l traxe de combate para trate encañonado por Koobus Venter, el capitán y únicu sobreviviente del batallón de la MNU. Afortunadamente pa Wikus, primero que Venter pueda matalo, un grupu de alienígenas allega na so ayuda y acaba col mercenariu.
Pela so parte, Christopher activa la nave nodriza, provocando l'allegría de los habitantes de Johanesburgo y el plasmu de los alienígenas. De siguío, la película amuesa una serie d'entrevistes y noticieros televisivos qu'apurren diverses opiniones sobre los acontecimientos. Los alienígenas son reasitiaos con ésitu nel Distritu 10, y el so númberu xube a los 2.5 millones. Los esperimentos illegales con estraterrestres llevaos a cabu pola MNU son fechos públicos por unu de los ayudantes de Wikus, lo que lu lleva a la cárcel. Dalgunos de los entrevistaos teorizan sobre'l destín de Wikus, ente qu'otros apurren hipótesis sobre la futura torna de Christopher Johnson pa lliberar a la so especie o inclusive declarar la guerra a la humanidá.
Nuna de les entrevistes, Tania revela qu'atopó una pequeña flor de metal nel estragal de la so puerta y que gracies a ello cree que'l so home ta vivu inda. La última secuencia amuesa a Wikus totalmente tresformáu en alienígena fabricando la mesma flor de metal nun cucheru.
Repartu
[editar | editar la fonte]
- Sharlto Copley como Wikus van de Merwe, un trabayador del Departamentu de Rellaciones con Civilizaciones Estraterrestres nel MNU. El personaxe foi'l primer rol profesional del actor na película. Actores como Eddie Murphy y Robin Williams influyeron al personaxe. Blomkamp yera amigu de Copley del so tiempu en Johannesburgu, y foi capaz d'escoyer un actor desconocíu, como Copley, porque nun taba llindáu poles esixencies d'un gran estudiu.
- Jason Cope como Grey Bradnam, el corresponsal xefe del UKNR. Cope tamién desempeñó'l papel de Christopher Johnson y l'idioma de tolos alienígenas.
- Eugene Khumbanyiwa como Obesandjo, un señor de la guerra de Nixeria.
- David James como'l coronel Koobus Venter, un sádicu mercenariu unviáu pa prindar a Wikus. Antagonista principal de la película.
- William Allen Young como Dirk Michaels, MNU CEO.
- Louis Minnaar como Piet Smit, direutor de MNU (según el suegru de Wikus).
- Mandla Gaduka como Fundiswa Mhlanga, asistente de Wikus mientres el desallugu.
- Vanessa Haywood como Tania van de Merwe, esposa de Wikus.
- Robert Hobbs como Ross Pienaar
- Kenneth Nkosi como Thomas, un guardia de seguridá del MNU.
- Nathalie Boltt como Sarah Livingstone, una socióloga de la Universidá de Kempton Park.
- Strike Sylvaine como Katrina McKenzie, un médicu del Departamentu d'Asistencia Social.
- John Sumner como les Feldman, un inxenieru de MIL
- Nick Blake como Francois Moraneu, un miembru del equipu d'Inxenieru CIV
- Jed Brophy como James Hope, el xefe de la policía ACU
- Vittorio Leonardi como Michael Bloemstein, xerente d'Asuntos Cíviles Alienígenas del MNU.
- Johan van Schoor como Nicolaas van de Merwe, padre de Wikus.
- Marian Hooman como Sandra van de Merwe, madre de Wikus.
- Stella Steenkamp como Phyllis Sinderson, un compañeru de trabayu de Wikus.
- Tim Gordon como Clive Henderson, un entomólogu de la Universidá de WLG.
- Jonathan Taylor como'l Doctor
Temática
[editar | editar la fonte]
Los desallugos forzosos
[editar | editar la fonte]Como Alive in Joburg, el curtiumetraxe nel que la película básase, la creación del Distritu 9 inspirar nos acontecimientos históricos que tuvieron llugar en Sudáfrica mientres la yera del apartheid, col títulu del filme fai referencia a tol Distritu Seis. Distritu Seis, una zona de la ciudá residencial en Ciudá del Cabu, foi declaráu "blancos" na zona pol gobiernu en 1966, con 60.000 persones movíos pola fuercia y treslladaos a Cabu Flats, 25 km (15 milles) de distancia. La película tamién fai referencia a los desallugos y desplazamientos forzaos contemporánea a los nuevos guetos nel post-apartheid de Sudáfrica y la resistencia de los residentes. Esto inclúi'l gran intentu de treslláu forzosu de Joe Slovo Informal Settlement en Ciudá del Cabu a la Temporary Relocation Areas en Delft, l'intentu de desallugu d'Abahlali baseMjondolo y los desallugos na solución de cabanu, Chiawelo, onde la película centrárase. L'área de reubicación temporal llamáu Blikkiesdorp tamién foi comparáu col campamentu del Distritu 9 al traviés del Daily Voice.
Temes de racismu y la xenofobia son presentaes pola película, en forma d'especismo, que-y aplica a los alienígenas. El "especismo" manifiéstase al traviés de la pallabra «langostino»[14]" pa describir a los alienígenas, siendo una referencia pal langostino Parktown, una especie de rei cricket consideráu una plaga en Sudáfrica. Sicasí, l'actor Sharlto Copley dixo qu'esto nun yera'l focu principal na obra, y qu'inclusive se podría perder, pero siguiría trabayando a un nivel soconsciente.
Les corporaciones y la privatización
[editar | editar la fonte]Una tema subxacente en Distritu 9 ye la dependencia estatal sobre les empreses multinacionales como un tipu de gobiernu priváu y militar, una referencia a Blackwater Worldwide y KBR/Halliburton, nos Estaos Xuníos, como empreses militares privaes. Como MNU representa'l tipu de sociedá que s'acomuñar colos gobiernos, la semeya negativa de MNU na película puede ser vista como una declaración alrodiu de los peligros de los gobiernos de la externalización de los sos exércitos y les burocracies a contratistes privaos.
Marketing
[editar | editar la fonte]Sony Pictures llanzó una campaña de marketing titulada "Accesu Acutáu, Actividá Humana" (Restricted Area By Humans Only) pa promocionar District 9. L'equipu de marketing de Sony diseñó'l so material promocional pa emular les carteleres de segregación qu'apaecen na película. Valles publicitaries, pancartes, cartelos, pegatinas esvalixar en locales específicos, onde les frases "Area Acutada", "Solamente Humanos" o "Non Actividá Humana" tenía la so descripción informativa ya independiente. El material promocional tamién se presentó na Convención Internacional de Cómics de San Diego 2008 señalando la páxina web, onde había una solicitú presentada pola organización ficticia Multi-National United (MNU). El sitiu web cunta con un sistema d'alerta llocal de Johannesburgu (axuste de la película), noticies, encamientos de conducta, les normes y reglamentos. Otros sitios web viral pa la película tamién se punxo en marcha, incluyida una páxina web de la MNU con un temporizador de cuenta regresiva pal estrenu de la película, un blogue anti-MNU empobináu pol ficticiu personaxe alienígena Christopher, y una web educativa de la MNU.
Producción
[editar | editar la fonte]Desarrollu
[editar | editar la fonte]
El productor Peter Jackson entamaba producir una adautación pa la gran pantalla de la franquicia de videoxuegos de Halo cola direición per primer vegada de Neill Blomkamp. Por cuenta de la falta de financiamiento l'adautación de Halo foi retardada. Jackson y Blomkamp aldericaron escorrer un proyeutu alternativu y finalmente escoyó producir District 9. Blomkamp había empobináu anuncios y curtiumetraxes enantes, pero District 9 yera'l so primera llargumetraxe. El direutor co-escribió'l guión con Terri Tatchell y escoyó filmarlo en Sudáfrica, onde él mesmu naciera. En District 9, Tatchell y Blomkamp emularon el mundu esploráu nel so curtiumetraxe "Alive in Joburg", escoyendo personaxes, eventos y conceutos qu'atopaben interesantes y recreándolos pal llargumetraxe.
Rodaxe
[editar | editar la fonte]La película foi filmada en Chiawelo, Soweto mientres un tiempu de malestar en Alexandra, Gauteng y otres ciudaes sudafricanas referente a enfrentamientos ente sudafricanos nativos y africanos nacíos n'otros países.[15] La llocalización que representa District 9 yera de fechu un suburbiu improvisáu del que la xente taba siendo por fuercia reasitiada escontra viviendes subvencionaes pol gobiernu. La película foi bien aclamada pol so económicu rodaxe: el so presupuestu final foi de 30 millones de dólares, y pa una película de aliens ye una cantidá bien baxa, pos foi cuasi recuperada na selmana d'estrenu.
Blomkamp dixo que nenguna película influyó District 9 pero cita películes de ciencia ficción como Alien, The Terminator, Terminator 2: Judgment Day, Predator y RoboCop como influencies soconscientes. El direutor dixo, "Nun sé si la película tien esi sentimientu o non pa l'audiencia, pero quería que tuviera esa rigorosa sensación de 1980 — Nun quería que se viera brillosa y pulida."
Crítiques
[editar | editar la fonte]La película recibió crítiques bien positives, aportando a bien aclamada, con Rotten Tomatoes reportando que 90% de los críticos apurrieron una reaición positiva de la película, basada nun muestreo de 257 reseñes, con un calificación regular de 7.8 sobre 10. La páxina web escribió del conseso, «Téunicamente brillosos y emocionalmente desgarradora, District 9 tien aición, imaxinación, y tolos elementos d'un clásicu de ciencia ficción na so totalidá».[16] En Metacritic, qu'asigna una calificación normal sobre 100 para reseñar de los críticos de la corriente principal, la película recibió una puntuación de 81 basáu en 36 reseñes, indicando «aclamación universal».[17] En Spill.com, el llargumetraxe recibió la posición más alta de Better Than Sex (Meyor que'l sexu). IGN listó District 9 nel puestu 24 na llista Les 25 Grandes Películes de Ciencia ficción.[18]
Sara Vilkomerson de The New York Observer escribió: «District 9 ye la película de ciencia ficción más escitante que veníu n'años; definitivamente, la película más emocionante del branu. Posiblemente, calténgase como la meyor película vista en tol añu».[19] Christy Lemire de l'Associated Press tuvo impresionáu pol argumentu y el conteníu temático, afirmando que «District 9 tien la estética engañadora d'una película de ciencia ficción, pero realmente ye más qu'un calter dramáticu, un exame de cómo l'home respuende cuando ye forzáu a enfrentar la so identidá mientres circunstancia estraordinaries».[20] Lisa Schwarzbaum de Entertainment Weekly describir como «locamente orixinal, descaradamente políticu y totalmente emocionante...».[21]
Roger Ebert emponderó la película por apurrinos alienígenas pa recordanos que non tou lo que vien nuna nave espacial precisar ser anxelical, octópodo y d'aceru inoxidable», pero quexó que «[...] el tercer actu ye decepcionante, arreyando aición estándar de tirotéu. Nun s'intenta resolver la situación, y si eso ye un final feliz, ver más feliz. A pesar de la so creatividá, la película sigue siendo la ópera espacial y evita los reinos cimeros de la ciencia-ficción».[22] Armond White de New York Press criticó fuertemente la película pol so argumentu estrañu y una insensibilidá racial percibida al traviés del so alegóricu apartheid. Él afirmó que «Blomkamp y Jackson querer de toes formes: L'amenaza del videu d'anguaño de El proyeutu de la Bruxa de Blair, la violencia imparable como la benevolencia añadida de El día de la independencia de Spielberg: facticidad, mortal y un ágape cósmicu. Esto ye cómo'l cine consigue volvese a la basura».[23] Reseñar foi primeramente defendida por Roger Ebert, pero bien llueu dempués Ebert refirió a White como un troll, anque White cuntó que Ebert foi en sí el troll, afirmando que Ebert foi primíu pol so emplegaos pa retratar el so sofitu.[24] Josh Tyler de Cinema Blend dixo que la película ye única n'interpretación y execución, pero considerar ser una copia barata de la película 1988 Alien Nation.[25]
Discutiniu
[editar | editar la fonte]| «La idea de que non yá los nixerianos, sinón tolos africanos que se porten d'esa manera, va estender per tol mundu. Paezme qu'esto ye una murnia idea. Nun puede xustificase la forma na que que salen representaos los nixerianos». |
| —Hakeem Kae-Kazim[26] |
Munchos nixerianos, dientro y fora de Nixeria sintiéronse fondamente ofendíos pola película. El ministru d'Información de Nixeria, Dora Akunyili pidió a los cines nixerianos que censuraren o esaniciaren les referencies específiques al país, por culpa de la imaxe negativa de los nixerianos que da la película, amosándo-yos como criminales y caníbales. Cartes de quexes fueron unviaes al productor y el distribuidor de la película esixendo sides. Coles mesmes, la ministra afirmó que l'apellíu del líder mafiosu, "Obesandjo", asemeyar al del antiguu presidente Olusegun Obasanjo.[27] Más tarde, la película foi censurada en Nixeria; la Nigerian Film and Video Censors Board foi consultada pa evitar que los cines amuesen la película, y tamién confiscarla.[28]
Munchos nixerianos tamién acusaron la película de xenofobia. Apaecieron pidimientos en llinia y grupos de Facebook llamáu «District 9 odia a los nixerianos». Hakeem Kae-Kazim, actor británicu nacíu en Nixeria, tamién protestó pola representación de los nixerianos na película, declarando al periódicu "Beeld" qu'África yera un llugar formosu y que nun se podía dexar que los sos problemes queden amenorgaos a un pequeñu grupu de persones.[26]
Premios
[editar | editar la fonte]| Añu | Categoría | Persona | Resultáu |
|---|---|---|---|
| 2009 | Meyor Película | Peter Jackson Carolynne Cunningham |
Candidatos |
| 2009 | Meyor Guión adautáu | Neill Blomkamp Terri Tatchell |
Candidatu |
| 2009 | Meyores Efeutos visuales | Dan Kaufman Peter Muyzers Robert Habros Matt Aitken |
Candidatos |
| 2009 | Meyor Montaxe | Julian Clarke | Candidatu |
| Añu | Categoría | Persona | Resultáu |
|---|---|---|---|
| 2009 | Meyor Director | Neill Blomkamp | Candidatu |
| 2009 | Meyor Guión Adautáu | Neill Blomkamp Terri Tatchell |
Candidatos |
| 2009 | Meyor Fotografía | Trent Opaloch | Candidatu |
| 2009 | Meyor Diseñu de Producción | Philip Ivey Guy Poltgieter |
Candidatos |
| 2009 | Meyor Soníu | Brent Burge Chris Ward Dave Whitehead Michael Hedges Ken Saville |
Candidatos |
| 2009 | Meyores Efeutos Visuales | Dan Kaufman Peter Muyzers Robert Habros Matt Aitken |
Candidatos |
| 2009 | Meyor Montaxe | Julian Clarke | Candidatu |
| Añu | Categoría | Persona | Resultáu |
|---|---|---|---|
| 2010 | Meyor Guión | Neill Blomkamp Terri Tatchell |
Candidatos |
Remortina
[editar | editar la fonte]El direutor anunció que de faese una secuela de 'District 9' ésta va llegar en bastante tiempu. Nuna entrevista con Wired dixo: páxines pa un proyeutu que va llevar por títulu 'District 10'. El cineasta añadió al respeutu que lo escrito hasta agora ye “real y jodidamente frescu”, pero que pel momento nun puede comprometese cola secuela y que nun supón una prioridá. De faese una secuela ésta va tardar munchos años en llegar.
Blomkamp tamién anunció na entrevista que refugó la posibilidá de trabayar n'unu de los nuevos proyeutos de 'Star Wars' cuando Simon Kinberg, productor d'Elysium, proponer.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ 1,0 1,1 1,2 URL de la referencia: http://www.imdb.com/title/tt1136608/. Data de consulta: 10 xunetu 2016.
- ↑ «Internet Movie Database» (inglés). Consultáu'l 14 abril 2017.
- ↑ Afirmao en: AFI Catalog of Feature Films. Identificador AFI: 64871. Data de consulta: 10 ochobre 2020.
- ↑ URL de la referencia: https://www.ribaj.com/culture/making-the-ponte-olly-wainwright.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 URL de la referencia: https://www.siamzone.com/movie/m/5550. Data de consulta: 10 xunetu 2016.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 URL de la referencia: http://www.imdb.com/title/tt1136608/fullcredits. Data de consulta: 10 xunetu 2016.
- ↑ 7,0 7,1 Afirmao en: ČSFD. Llingua de la obra o nome: checu. Data d'espublización: 2001.
- ↑ URL de la referencia: http://www.nzherald.co.nz/films/news/article.cfm?c_id=200&objectid=10585084. Data de consulta: 19 xunetu 2009. Direición web d'archivu: http://www.webcitation.org/66ZqmoQW1. Data d'archivu: 31 marzu 2012.
- ↑ 9,0 9,1 «Box Office Mueyo» (inglés). Consultáu'l 29 abril 2022.
- ↑ URL de la referencia: https://www.cnc.fr/professionnels/visas-et-classification/124001.
- ↑ Afirmao en: Filmografía Nacional Danesa.
- ↑ Swietek, Frank (7 d'agostu de 2009). «Neill Blomkamp and Sharlto Copley on "District 9"». Interviews. One Guy's Opinion. Archiváu dende l'orixinal, el 14 de setiembre de 2009. Consultáu'l 11 de setiembre de 2009.
- ↑ Fleming, Michael (November 1, 2007). «Peter Jackson gears up for 'District'». Variety. http://www.variety.com/article/VR1117975244.html?categoryid=1236&cs=1. Consultáu'l August 30, 2009.
- ↑ DVD de la película n'español
- ↑ Itzkoff, Dave (5 d'agostu de 2009). A Young Direutor Brings a Spaceship and a Metaphor in for a Landing. http://www.nytimes.com/2009/08/06/movies/06district.html. Consultáu'l 31 d'agostu de 2009.
- ↑ «District 9 (2009)». Rotten Tomatoes. Consultáu'l 3 de xunu de 2011.
- ↑ «District 9». Metacritic. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-08-21. Consultáu'l 3 de xunu de 2011.
- ↑ «District 9». IGN. Consultáu'l 3 de xunu de 2011.
- ↑ Sara Vilkomerson. «District 9 Blew My Mind!». Consultáu'l 3 de xunu de 2011.
- ↑ Christy Lemire. «Review: Dramatic twists in store in 'District 9'». The San Francisco Chronicle. http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/n/a/2009/08/12/entertainment/y082032D23.DTL. Consultáu'l 3 de xunu de 2011.
- ↑ Lisa Schwarzbaum. «Movie Review: District 9». Archiváu dende l'orixinal, el 2014-08-02. Consultáu'l 3 de xunu de 2011.
- ↑ Roger Ebert. «Throw another prawn on the barbie». Chicago Sun-Times. Archivado del original el 2009-08-15. https://web.archive.org/web/20090815001037/http://rogerebert.suntimes.com/apps/pbcs.dll/article?AID=%2F20090812%2FREVIEWS%2F908129987. Consultáu'l 3 de xunu de 2011.
- ↑ Armond White. «From Mothership to Bullship». Consultáu'l 3 de xunu de 2011.
- ↑ «Roger Ebert's blogue in the Chicago Sun-Times». Archiváu dende l'orixinal, el 17 de mayu de 2011. Consultáu'l 4 de xunu de 2011.
- ↑ Too Close to Call Archiváu 2010-05-28 en Wayback Machine, review by Josh Tyler, Cinema Blend, August 10, 2009
- ↑ 26,0 26,1 Smith, David (2 de setiembre de 2009). «District 9 labelled xenophobic by Nigerians». The Guardian (London). http://www.guardian.co.uk/film/2009/sep/02/district-9-labelled-xenophobic-nigerians. Consultáu'l 3 de xunu de 2011.
- ↑ Bashir Adigun (19 de setiembre de 2009). «Nigerian officials: 'District 9' not welcome here». News from The Associated Press. Associated Press. Consultáu'l 3 de xunu de 2011. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'Adigun (19 de setiembre de 2009). «[http://hosted.ap.org/dynamic/stories/A/AF_NIXERIA_DISTRICT_9?SITE=AP&SECTION=HOME&TEMPLATE=DEFAULT Nigerian officials: 'District 9' not welcome here». News from The Associated Press. Associated Press. Consultáu'l 3 de xunu de 2011. historial] y la Adigun (19 de setiembre de 2009). «[http://hosted.ap.org/dynamic/stories/A/AF_NIXERIA_DISTRICT_9?SITE=AP&SECTION=HOME&TEMPLATE=DEFAULT Nigerian officials: 'District 9' not welcome here». News from The Associated Press. Associated Press. Consultáu'l 3 de xunu de 2011. última versión]).
- ↑ «Govt bans showing of District 9 filme in Nixeria». Vanguard (25 de setiembre de 2009). Consultáu'l 3 de xunu de 2011.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- Páxina web oficial
- D-9.com
- Ficha de District 9 na Internet Movie Database (n'inglés)
- Ficha de District 9 en FilmAffinity.
- Trailer de Distritu 9
| Predecesor: G. I. Joe: The Rise of Cobra |
 Llista de Númberos 1 na Taquilla en 200914 d'agostu-16 d'agostu |
Socesor: Inglourious Basterds |
