Hipólito Mejía | |||
---|---|---|---|
16 agostu 2000 - 16 agostu 2004 | |||
Vida | |||
Nacimientu | Santiago de los Caballeros, 22 de febreru de 1941[1] (83 años) | ||
Nacionalidá | República Dominicana | ||
Familia | |||
Casáu con | Rosa Gómez de Mejía | ||
Fíos/es | Carolina Mejía de Garrigó | ||
Oficiu | políticu | ||
Premios | |||
Creencies | |||
Partíu políticu | Partido Revolucionario Dominicano (es) [4] | ||
Rafael Hipólito Mejía Domínguez (22 de febreru de 1941, Santiago de los Caballeros) ye un inxenieru agrónomu y políticu dominicanu, fundador del Partíu Revolucionariu Modernu. Foi electu Presidente de la República Dominicana nes Eleiciones Presidenciales de 2000, asumiendo'l so mandatu'l 16 d'agostu pa un cuatrieniu hasta 2004.[5]
Mientres el so gobiernu'l país foi afeutáu por una crisis financiera, destacar mayormente la quiebra del Baninter pola so magnitú, lo que xeneró fuga de capitales y un deterioru progresivu de los indicadores económicos del país que traxo de resultes altes tases d'inflación, devaluación de la moneda, lo cual foi provocando un aumentu de la probeza local a partir de 2003.[6]
Nes eleiciones presidenciales de 2004, postular pa un segundu mandatu consecutivu como candidatu del Partíu Revolucionariu Dominicanu habilitáu pola reforma constitucional de 2002, pero foi ganáu pol ex-presidente opositor Leonel Fernández del Partíu de la Lliberación Dominicana.[7]
Habilitáu por otra posterior reforma constitucional en 2009, Mejía presenta una nueva candidatura pola presidencia del país nes eleiciones presidenciales de 2012, enfrenta nuevamente al so rival del añu 2000, Danilo Medina del Partíu de la Lliberación Dominicana, quien ye electu nesta ocasión.
Hipólito Mejía nació'l 22 de febreru de 1941 nel Hospital Julia Molina (güei Hospital José María Cabral y Báez), en Santiago de los Caballeros; Mejía se crio na paraxa La Chichigua en Gurabo (provincia Santiago), d'onde son naturales los sos padres: María Josefa ‘Marina' Domínguez Viñals y Hipólito de Jesús ‘Polín' Mejía Díaz.[8]
Mejía graduóse como peritu en agronomia nel Institutu Politéunicu Loyola de San Cristóbal en 1962. Dos años más tarde, asistió a la Universidá Estatal de Carolina del Norte nos Estaos Xuníos pa familiarizase colos procedimientos del procesáu industrial del tabacu.[9]
En 1965 a la edá de venticuatro años, foi nomáu direutor del Institutu Nacional del Tabacu, con rangu de subsecretariu d'Estáu.[10]
Ente 1967 y 1978 trabayó nel sector priváu, primero pa la empresa estauxunidense de fertilizantes Rohm and Haas y darréu pa Industrias Linda. En 1971 foi presidente de la Asociación Nacional de Profesionales Agrícoles (ANPA).[9]
En 1978, foi nomáu Ministru d'Agricultura mientres el gobiernu del presidente Antonio Guzmán Fernández. Mientres esti periodu, creáronse programes de lleis pa l'agroindustria y aprobáronse incentivos pa promover el desenvolvimientu de l'agricultura rural y la so tecnificación. Amás tuvo d'enfrentar les consecuencies del Furacán David, de la nube tropical Federico y la peste porcino africana.[10] Tamién la organización de cooperatives tabacaleras y trabayó na meyora de variedaes autóctones del tabacu ya introducióse la variedá de tabacu rubiu na producción industrial de pitos.[9]
En 1982, Mejía aspira a la so primer posición electiva, la de Senador pol so natal Provincia de Santiago pero nun resulta electu. Siguió los sos llabores n'empreses privaes, pero caltúvose participando en política como vicepresidente del Partíu Revolucionariu Dominicanu.[9] Foi integrante de la corriente interna llamada Bloque Institucional qu'encabezaba'l líder perredeista José Francisco Peña Gómez a quien acompañó como candidatu Vice Presidencial en 1990 col PRD estremáu pola creación del Partíu Revolucionariu Independiente qu'encabezaba'l ex-presidente Jacobo Majluta y quedando nun tercer llugar con un 23% de los votos, dempués de Joaquín Balaguer (35%) y Juan Bosch (33,8%).[9][11]
En 1999, ganó les eleiciones primaries del Partíu Revolucionariu Dominicanu con más del 74,3% de los votos, frente a Fello Suberví (13,8%), Milagros Ortiz (5,8%), Hatuey De Camps (4,8%) y José Rafael Abinader (1,3%).[12]
La campaña de Mejía basar n'apelar al sentimientu humilde y patriótico, sobremanera del llabrador dominicanu. Nuna atmósfera onde'l gobiernu del Partíu de la Lliberación Dominicana (saliente) yera calificáu de "come solo" y corruptu polos sos detractores y aprovechando la coxuntura, Mejía xunto a la so candidata a la vicepresidencia Milagros Ortiz Bosch convencieron al eleutoráu por aciu un programa p'ameyorar la salú, educación, servicios sociales y aumentu de la seguridá ciudadana, ganaron a los sos contrincantes con un 49,87% de los votos. Los sos principales oponentes fueron Danilo Medina (Partíu de la Lliberación Dominicana) y Joaquín Balaguer (Partíu Reformista Social Cristianu), quien llograron el 24,94% y el 24,65% de los votos, respeutivamente.[13]
Acordies coles lleis dominicanes, yera necesaria una segunda vuelta ente Mejía y Medina, yá que nun s'algamara'l 50% más unu (les actuales regles eleutorales dominicanes riquen un "50 más 1" de los votos pa ganar); sicasí, Medina retirar de la guerra eleutoral d'alcuerdu a les sos declaraciones nuna rueda de prensa "pa caltener la paz y tranquilidá nel país". Amás indicóse qu'unu de los factores qu'influyeron la so decisión foi que Balaguer refugó'l so sofitu nuna segunda vuelta y reconoció el trunfu de Mejía.[14]
Mejía asumió'l cargu oficialmente'l 16 d'agostu de 2000.
Nel so mandatu Mejía sofitó munchos sectores populares como la seguridá social, ayudando a les pequeñes empreses, l'agricultura, ameyorar na educación y n'ayuda pa la asignación de viviendes. Mejía recibió un sofitu considerable de la población mientres los dos primeros años del so mandatu, lo que causó que'l so partíu a ganara les eleiciones congresionales y municipales tomando prácticamente'l control del Senáu con 29 de los 32 senadores.
L'endeldamientu esternu foi moderáu, sicasí llargamente criticáu a partir del 2002 cuando'l país recibió 1,000 millones de dólares per conceutu de bonos soberanos emitíos en setiembre de 2001.
Mientres esti primer periodu del so mandatu, la macroeconomía caltúvose estable, lo que traxo de la mesma a una estabilidá de la tasa de cambéu. Mientres el so gobiernu fueron aprobaos dellos proyeutos de llei, tales como, la llei de seguridá social, el códigu monetariu y financieru, la llei de llavadura d'activos, ente otros. Tamién se celebraron los Xuegos Panamericanos de 2003.
Mejía trató de distribuyir los recursos y servicios gubernamentales a miles de pequeñes comunidaes rurales esvalixaes en tol país en cuenta de concentrase nes grandes ciudaes. Estableció nel país el primer tipu de seguridá social del sistema de xubilación, y creó un impuestu fixu de 1,5% p'ayudar a la recaldación del gobiernu. Nel so periodu de gobiernu hubo una medría de los viaxes illegales a Puertu Ricu, por cuenta de la inflación que produció la quiebra de bancos.[15]
Nes eleiciones presidenciales del añu 2004 presentar a la reelección pa un segundu mandatu, siendo derrotáu pol candidatu opositor del Partíu de la Lliberación Dominicana Leonel Fernández.
En 2003 Mejía decidió aceptar la solicitú del gobiernu de los Estaos Xuníos por que soldaos dominicanos participaren conxuntamente coles fuercies de la coalición nos campos de batalla de la Operación Llibertá Iraquina en Diwaniya, al sur d'Iraq. Los soldaos dominicanos conformaron la denominada "Fuercia de Xera Quisqueya", compuesta por aproximao 600 homes que partieron a Iraq y realizaron dos rondes de serviciu en dos grupos de 300 nes provincies d'Al Qadisiya y Najaf.
La tropa dominicana nun presentó nenguna baxa mientres la so estancia n'Iraq y tuvo baxu mandu español.[16]
Mientres el mandatu de Mejía, el segundu bancu priváu comercial más grande del país, Baninter, quebró por cuenta de la malversación de fondos de los sos propietarios y executivos, y la complicidá política qu'hubo nel llargu tiempu que duró'l fraude dende l'añu 1995.[17]
A pesar de la estabilidá macroeconómica que se verificó mientres los dos primeros años del so gobiernu, el descubrimientu del fraude bancariu, el más grande de la historia moderna de la banca dominicana, auníu a factores sociolóxicos y especulativos dieron al traste cola estabilidá de la tasa de cambéu la cual alzóse n'aproximao un 150%, aumentando de RD$18 por US$1, a cerca de RD$50 por US$1 en 2004.[17]
Ente 2003 y 2004, por cuenta de la magnitú de la crisis que'l so costu superaba'l presupuestu de la nación, según la posibilidá de l'andada a tola banca, se creò un efeutu apoderó que traxo l'aumentu de los productos de primera necesidá, incluyíos los derivaos del petroleu. Los efeutos de la crisis económica mundial apináronse más pola quiebra de tres entidaes bancaries que los sos ahorrantes fueron protexíos pol gobiernu quien financió esta situación que como efeutu colateral, traxo inflación. El salvataje bancariu foi d'aproximao 800 mil ahorrantes per parte del gobiernu. Dellos sectores cuestionaron dichu salvataje aduciendo que nun se fixo apegáu a la llei monetaria la cual establecía un tope de mediu millón de pesos dominicanos por ahorrante pal salvataje lo cual nun foi reparáu. Esto provocó una fuerte crisis económica acompañada de salida de capitales, inestabilidá que llevó a la quiebra munches empreses. Dellos defensores de Mejía aseguren qu'estes midíes, por igual, evitaron que la República Dominicana encarara la situación que vivió Arxentina hacia l'añu 2001, tres el conxelamientu de los depósitos bancarios.[18][19]
Mientres la so alministración someter a la xusticia a los dueños de los bancos quebraos, siendo éstos condergaos polos tribunales del país.[17] Tamién se sometieron al Congresu de la República y fueron aprobaes mientres el so mandatu lleis endureciendo la supervisión bancaria y estableciendo la responsabilidá del salvataje bancariu sobre los accionistes de les entidaes financieres coses ensin contemplar na llei hasta'l momentu d'asoceder los fraudes.
En 2003 el presidente de Venezuela, Hugo Chávez denunció una supuesta combalechadura na so contra per parte de funcionarios del gobiernu de Mejía y del ex-presidente venezolanu Carlos Andrés Pérez quien moraba nesi momentu na República Dominicana. Por causa de esto, en setiembre del mesmu añu'l gobiernu de Chávez suspendió la esportación de petroleu a la República Dominicana.[20]
Al ser entrevistáu pol periodista Jorge Ramos y preguntar al respeutu Mejía negó les acusaciones y respondió jocosamente: "Si él sabe que lo van a matar, lo que tien ye que nun venir.".[21] La información foi desmentida pol Secretariu de Rellaciones Esteriores Francisco Guerrero Prats.[22] y pol ex-presidente Leonel Fernandez en conversación con funcionarios de la Embaxada norteamericana peneraes por WikiLeaks.[23]
Siendo presidente del país y col so partíu políticu como mayoría nel congresu, reformulóse la Constitución de la República Dominicana pa reintroducir la reelección presidencial col modelu americanu de dos periodos únicos. La reelección consecutiva fuera abolida na reforma constitucional de 1994 pa dar pasu a la intermitente con un periodu pel mediu. Dáu'l llinguaxe usáu nel testu, interpretóse qu'esta solo dexaba repostulación y "nunca enxamás", lo cual aparentemente punxera fin a la carrera de Mejía post 2004 al nun ser reelecto. Pero una posterior reforma nel gobiernu de Leonel Fernández volvió al testu de 1994 de reelección intermitente, dexándo-y a Hipólito presentar candidatures futures.[9]
Esta reforma causó-y problemes al internu del so partíu provocando una división dientro de los sos principales dirixentes, especialmente con Hatuey De Camps con quien caltuvo series disputes polítiques a tal puntu qu'esti postreru abandonó'l partíu, y creó'l suyu.[7] Nes eleiciones primaries del Partíu Revolucionariu Dominicanu en 2004 un grupu disidentes del partíu xunir pa dise nel so contra. El denomináu Grupu de los siete tenía como oxetivu evitar la repostulación de Mejía como candidatu a la presidencia de 2004.[24] impulsada pola facción llamada PPH (Proyeutu Presidencial Hipólito).[15] Mientres el bracéu internu, encuestes asitiaben a Fello Suberví como'l principal precandidato presidencial del partíu ayenu al PPH, pero terminó llegando a un alcuerdu políticu con Mejía y acepto ser el so compañeru de boleta pa les eleiciones presidenciales.[25][26] Demas integrantes del grupu de los siete como Milagros Ortìz Bosch tamién sofitaron la candidatura cola esceición de De Camps.
Darréu Mejía manifestó la so intención d'aspirar a la presidencia del país per tercer ocasión, atopándose nuna llucha interna y cuestionamientos pola nominación de la candidatura del Partíu Revolucionariu Dominicanu (PRD) con otros dirixentes d'esa organización política, incluyendo'l so actual presidente Miguel Vargas Maldonado.
El 6 de xunu de 2010, Mejía fixo oficial la so candidatura pa les eleiciones presidenciales de 2012[27]
Nuna convención del PRD celebrada'l 6 de marzu de 2011, Mejía resultó vencedor con 494 mil 100 votos (53.30%) sobre 432 mil 972 (46.70%) del so copartidario y presidente del partíu Miguel Vargas.[28] Convirtiéndose asina, nel candidatu pa la presidencia de la República Dominicana en 2012. Mejía escoyó a Luis Abinader Corona como'l so compañeru de fórmula pa la vicepresidencia de la República.[29]
A pesar d'empecipiar como piqueru nes encuestes,[30] la so candidatura a la presidencia quedó nun segundu llugar frente al so contrincante del Partíu de la Lliberación Dominicana Danilo Medina. El PRD y aliaos con Mejía a la cabeza algamó 2,129,991 votos pa un 46.95%.
Mejía ta casáu dende'l 4 de xunetu de 1964 con Rosa Gómez Arias, con quien tien cuatro fíos: Carolina, Lissa, Felipe y Ramón Hipólito.[10][9]
Mejía ye un prósperu empresariu de la República Dominicana, nel sector de agri-negocios como son la distribución de granes d'alta calidá xenética, agroquímicos y teunoloxíes aplicaes a l'agricultura.
Mejía representa al home rural, pero con nivel académicu. La so personalidá campechana foi un notable contraste cola que tradicionalmente los dominicanos vieren nos sos Xefe d'Estáu. Mejía definir a sigo mesmu como una persona ensin pelos na llingua que diz lo que piensa, lo cual ye aplaudíu por dalgunos mientres otros interpreten esa actitú como desaparente pa la imaxe d'un presidente.[31]
Nel so tiempu, Mejía llogró tantu bien altos como depués bien baxos índices d'aprobación previu y posterior a la crisis financiera respeutivamente.[32][33] [34] La primer campaña presidencial de Mejía nel 2000 ganar so la nueva regla eleutoral que rique un "50 más 1" (50 per cientu más unu del total de votos pa ganar na primer vuelta.).
A lo llargo del so periodu presidencial, Mejía tuvo diferencies con periodistes dominicanos pola so forma d'espresase. Por aciu una entrevista realizada a Mejía pol periodista Jorge Ramos en payares de 2003, Mejía defendióse diciendo que les persones nun entendíen la so manera de ser, qu'él yera "claro y nun s'andar con rodios". Ramos fíxo-y delles entrugues con al respective de la rellación d'ésti (Mejía) colos sos opositores políticos y colos periodistes, onde-y preguntar: Usté diz que los sos opositores son babosos y dinosaurios. Y que los periodistes son talibanes?, a lo que Mejía respondió: "A los que falen baba hai que dici-yos babosu, yo creo qu'esa ye la pallabra gramatical que s'afai nesi casu".[31]
Mejía popularizó na so campaña eleutoral de 2004 ente otres munches, les frases "El perru de Ma Belica" , "Dir garra pol pichirrí" y "Pinocho que ye un neñu de verdá".[35] Les sos frases son conocíes a nivel popular como "Hipolitadas".[36]
Los sos siguidores referir a él como "Pá", y nes sos últimes campañes polítiques ye bien común la exclamación "Llegó pá".[37]
Cunta con Doctoraos Honoris Causa poles siguiente universidaes:[10][38]
País | Universidá |
---|---|
República Dominicana | Universidá Autónoma de Santu Domingu |
Universidá Nacional Pedro Henríquez Ureña | |
Universidá Teunolóxica de Santiago | |
Universidá Teunolóxica del Sur | |
Universidá Organización y Métodu | |
Academia Militar Batalla de Las Carreras | |
Venezuela | Institutu Universitariu Teunolóxicu Rodolfo Loero Arismendi |
Estaos Xuníos d'América | Universidá de Carolina del Norte |
Mercy College | |
Francia | Institutu d'Altos Estudios |
España | Universidá d'Alcalá |
Xapón | Universidá Soka |
Universidá Kansai Gadai |
Hipólito Mejía llogró un gran númberu de condecoraciones y reconocencies, ente los cualos atópense:[10]
País | Condecoración |
---|---|
Costa Rica | Orden Juan Mora Fernández nel Grau de Gran Cruz Placa d'Oru |
España | Collar de la Orde Isabel la Católica |
Venezuela | Collar de la Orde del Llibertador |
Chile | Collar de la Orde al Méritu de Chile |
Hondures | Orde de Francisco Morazán (nel Grau de Gran Cruz Placa d'Oru) |
China | El Gran Gordón de la Orde del Jade Brillosu |
Uruguái | Medaya de la República Oriental d'Uruguái Grau de “Gran Gordón” |
Arxentina | Collar con Gran Cruz de la Orde del Llibertador San
Martín |
Nicaragua | Orde Xeneral José Dolores Estrada. Batalla de San Xacintu nel Grau de Collar |
Orde de Rubén Darío nel grau de Gran Cruz | |
Collar Olímpicu Panamericanu | |
Ecuador | Orde Nacional al Méritu nel Grau de Gran Collar |
Congresu Nacional del Ecuador | |
Orde Nacional de San Llorienzo Gran Cruz | |
Marruecos | Gran Collar de la Orde de Mohamadí |
Ucraína | Gran Collar de la Orde Yaroslaw El Sabiu |
Parllamentu Centroamericanu | Orden Francisco Morazán |
Guatemala | Orde del Quetzal nel Grau de Gran Collar |
Puertu Ricu | Gran Medaya Estraordinaria |
Predecesor: Leonel Fernández |
Presidente de la República Dominicana 2000–2004 |
Socesor: Leonel Fernández |