Merindad de Sotoscueva | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Alministración | |||||
País | España | ||||
Autonomía | Castiella y Lleón | ||||
Provincia | provincia de Burgos | ||||
Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
Alcalde de Merindad de Sotoscueva (es) | José Luis Azcona Hoyo | ||||
Nome oficial | Merindad de Sotoscueva (es)[1] | ||||
Códigu postal |
09568 | ||||
Xeografía | |||||
Coordenaes | 43°03′31″N 3°38′31″W / 43.058611111111°N 3.6419444444444°O | ||||
Superficie | 153.35 km² | ||||
Altitú | 649 m | ||||
Llenda con | |||||
Demografía | |||||
Población |
427 hab. (2023) - 225 homes (2019) - 184 muyeres (2019) | ||||
Porcentaxe | 0.12% de provincia de Burgos | ||||
Densidá | 2,78 hab/km² | ||||
Más información | |||||
Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
merindaddesotoscueva.es | |||||
Merindad de Sotoscueva ye un conceyu español asitiáu na contorna de Las Merindades, na provincia de Burgos, comunidá autónoma de Castiella y Llión. Tien un área de 153,35 km² con una población de 512 habitantes (INE 2011) y una densidá de 3,34 hab/km².
Componen esti conceyu ventiséis nucleos de población, de los cualos ventitrés son entidaes llocales menores (ELM):
|
|
|
|
Ye primer vegada mentada na Carta de Repoblación Pressura del Abá de Taranco nel añu 800. Y tiempu dempués en 816 el conde Gundesindo donó ente otros munchos na zona Oriental de Ducáu de Cantabria terrenales de Sotoscueva al monesteriu de San Vicente de Fístoles. A partir del añu 860 queda sol señoríu del conde Rodrigo formando parte del Condáu de Castiella, zona fronteriza arizada de fortaleces que protexía la entrada de los invasores sarracenos.[2]
Una de los siete Merindades de Castiella Vieya, perteneciente al Correximientu de les Merindades de Castiella la Vieya.[3] con 28 llugares, toos baxu xurisdicción de realengu y estremada en seis partíos[4] ,:[5]
Gráfica d'evolución demográfica de Merindad de Sotoscueva ente 1981 y 2011 |
Población de derechu (1981-1991) o población residente (2001-2006) según los censos de población del INE.[7] Población según el padrón municipal de 2011 del INE. |
1981 | 1986 | 1991 | 1996 | 2001 | 2006 | 2011 |
---|---|---|---|---|---|---|
857 | 776 | 711 | 652 | 569 | 487 | 512 |
Adautación de la Casa de Xuntes del Valle de Sotoscueva pa Muséu Etnográficu.
La MERINDAD DE SOTOSCUEVA: asítiase na contorna de Merindades, a 96 km de Burgos, toma una estensión de 153 km² y cuenta con una población averada de 520 habitantes, el valle de Sotoscueva formáu por: La Parte, Entrambosrios, Vallina, Quintanilla Sotoscueva, Quisicedo, Villabáscones y Cueva.
La Parte de Sotoscueva: asítiase na contorna de Merindades, a 101 km de Burgos y cuenta con una población averada de 24 habitantes. Ye un pueblu enclaváu nuna fastera y que tamién tien el so xuegu de bolos, como munchos pueblos de Sotoscueva. Pola so situación ye'l pueblu más cercanu al túnel de la Engaña. Puede aportase per pista o carretera.
Entrambosríos ta asitiáu na contorna de Merindades, a 105 km de Burgos y cuenta con una población averada de 42 habitantes. La ilesia parroquial ta dedicada a San Bartolomé y les sos fiestes patronales celébrense'l 24 d'agostu. Nun encruz de caminos hai una pequeña ermita, la ermita Royal que nel so orixe foi llimosnera o humilladero y atópase a 1 km al sur del pueblu. Ye una construcción abondosa en Sotoscueva y que revela l'espíritu relixosu de los antiguos moradores d'esta zona. El día de la romería ye'l día 24 d'agostu, como patronu San Bartolomé.
Vallina de Sotoscueva asítiase na contorna de Merindades, a 101 km de Burgos y cuenta con una población averada de 23 habitantes. La fiesta patronal ta dedicada a San Blas y celébrase el 3 de febreru. Realízase una misa nel so honor y sírvese ellí mesmu un aperitivo preparáu poles muyeres de la llocalidá.
Quintanilla de Sotoscueva asítiase na contorna de Merindades, a 101 km de Burgos y cuenta con una población averada de 48 habitantes. Nel centru del pueblu atopa'l cortil onde hasta va pocos años celebrábase'l baille, tamién s'atopa nel mesmu llugar una fonte bebederu y una bolera un pocu deteriorada.
Quisicedo asítiase na contorna de Merindades, a 101 km de Burgos y cuenta con una población averada de 80 habitantes. El día de la romería ye'l día 25 de xunetu, como patrón Santiago.
Villabáscones asítiase na contorna de Merindades, a 101 km de Burgos y cuenta con una población averada de 39 habitantes. Villabáscones ta enclaváu na fastera del monte, pa llegar hai que travesar el ferrocarril de la Robla. La ilesia del sieglu XVIII ta dedicada a San Esteban y el reló de la fachada de la torre ta fecháu en 1775. Ta formada por una nave rectangular y nel so interior atópase llena de llábanes d'enterramientos. El so nome significa granxa de vascos, probablemente foi repoblada con vasconos (navarros). Nel pueblu esisten fontes, bebederu y llavaderos de ropa típicu de les zones rurales. Nel pueblu esistieron dos escueles, una municipal y otra que xunto con una vivienda pertenecíen a una Fundación Fernández, que na actualidá atopar n'estáu de semi ruina. Na parte baxa del pueblu, nel centru de la pradería, atópase la Ermita de San Roque, onde se celebra la festividá de San Roque, el so patrón, y la de San Isidro Llabrador, segunda fiesta patronal del Conceyu de la Merindad de Sotoscueva. La Necrópolis de San Félix atópase dientro de la Devesa de Villabáscones, por onde puede aportase a ella, según tamién dende'l pueblu de Quintanilla. Probablemente esta necrópolis foi'l llugar onde habitaron los primeros pobladores d'esti pueblu. Consta d'enterramientos múltiples de persones mayores y pequeñes, toes elles son tumbes antropomorfas escavaes na roca y dalgunes d'elles inda caltienen la tapa o llábanu de piedra, tán dataes a partir del sieglu XI.
Cueva asítiase na contorna de Merindades, a 100 km de Burgos y cuenta con una población averada de 51 habitantes. Ta allugáu al pie del Santuariu de San Bernabé. Por esti pueblu crucia'l ríu Guareña que ye tragáu pol sumidoriu que ta al pie del Santuariu.
Nel interior recoyéronse muestres de toles cultures: grabaos, pintures rupestres y restos de cerámiques y armes. Amás de la so riqueza arqueolóxica, l'interior de Güeyu Guareña tien espectaculares formaciones xeolóxiques y una peculiar fauna con exemplares d'invertebraos únicos nel mundu.
www.lunada.info Archiváu 2022-03-02 en Wayback Machine
Alt cota máxima 1500 msnm Pico'l miel
DESNIVEL 200 m
Dominiu de la Estación 505 hai
El túnel de la Engaña:
El túnel, tres munchos años de construcción emplegando presos políticos de les cárceles del gobiernu de Franco, nun llegó a utilizase por cuenta d'influencia per parte d'altos cargos nel gobiernu franquista, procedentes del País Vascu. Na zona queden más túneles, estaciones y andenes de tren que nun llegaron a utilizase nunca pa la finalidá con que fueron construyíos, anque en dellos casos reutilizáronse con fines culturales o como rutes turístiques. La segunda fase del ferrocarril foi paralizada en 1959 tres diecinueve años de trabayos y cuando restaben menos de 50 km pa la so conclusión (el tramu Engaña-Sarón). El restu de la llinia foi clausuráu en 1985 xunto con otres llinies ferriales deficitaries. Esti túnel foi utilizáu pa esviar el tráficu rodáu con ocasión de grandes nevaes pero n'ochobre de 1999 quedó bloquiáu tres un desprendimientu nel so interior alcontráu a 2,8 km de la boca sur (Burgos).
Darréu l'estáu del interior del túnel foise faciendo más y más llamentable, hasta llegáu'l puntu de quedar práuticamente incomunicaos los dos estremos por cuenta de un gran desprendimientu. Incursiones feches en touterrén y a cuerpu indiquen que nun s'utilizó forxáu metálicu na so construcción, sinón namái una capa de formigón de bien mala calidá, con síntomes de aluminosis.
Nel so estáu actual, transitar pel interior del túnel corada gran peligru. YE DESAXERADAMENTE PELIGROSU ENTRAR. Tán produciéndose pequeños esbarrumbamientos constantemente. Entrar sol so propiu riesgu.
El banzáu de Arija
Asitiáu nel estremu noroccidental de Burgos. La capacidá del banzáu ye de 540 millones de m³. Tien un altor de 30 metros y un llargor de 250 m. Pa la so construcción emplegar 60.000 m³ de formigón. Banzáu arrodiáu per una serie de montes pertenecientes a los relieves del Cordal Cantábricu. Dende los praos arredolen el banzáu hasta los montes de faya, carbayos común y albar, caxigal y texu que cubren bona parte de la so redolada.
Abondoses aves acuátiques nel banzáu. Llobu, llondra, melandru, xabalín, pito negru y aves de presa nos montes. Tiense accesu a esti banzáu dende Cilleruelo de Bezana, Arija y Santa Gadea.
Monte Valdearriba, n.° 492 del C.O.P, propiedá de la Entidá Llocal Menor de Hornillalatorre, de 161 ha.