Pueblu zulú
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
 | |
| Tipu | etnia |
|---|---|
| Población total | 10 500 000 (2001) |
| Relixón | cristianismu y animismu |
| Parte de |
Bantú y Nguni (es)  |
| Xeografía | |
| Estáu | Sudáfrica, Suazilandia y Lesothu |
 | |
Los zulús son un grupu étnicu africanu de más de diez millones d'individuos qu'habiten principalmente la provincia de KwaZulu-Natal, en Sudáfrica, anque tamién s'atopen en pequeñes cantidaes en Mozambique, Zambia y Zimbabue.
El so idioma deriva orixinalmente del bantú, anque más apocayá del subgrupu nguni. El reinu zulú desempeñó un papel relevante na historia de Sudáfrica mientres el sieglu XIX. Nel sieglu XX, sol réxime del apartheid, esti pueblu foi clasificáu como ciudadanos de segunda clase, siendo discriminaos. Anguaño ye'l grupu étnicu más numberosu del país y tien igualdá de derechos.
Historia
[editar | editar la fonte]Oríxenes
[editar | editar la fonte]
Según la so tradición oral, el pueblu zulú considérase descendiente d'un caudiellu llexendariu de los a bantu bakua zulu (Pueblu de la Tierra de Zulú).
Orixinalmente yera una cla menor, fundáu escontra 1709 por Zulu kaMalandela. Na llingua zulú, Zulu significa cielu, o firmamentu. Escontra'l sieglu XVIII yá comerciaban colos portugueses na badea de Delagoa. El primer caudiellu importante foi Senzangakona ente'l 1787 y el 1816, quien integró tolos clanes zulús nuna única entidá político-alministrativa escontra 1807.
Considérase fundador de la nación zulú al caudiellu Dingiswayo, fíu de Jobe, quien del 1807 al 1818 foi xefe de la Confederación Mtetwa. Anexonó numberoses tribus pequeñes y unificó les 30 tribus zulús, de la que s'enfrentó a los colonos ingleses qu'avanzaben dende Natal.
El reinu Zulú
[editar | editar la fonte]El Reinu Zulú, dacuando llamáu l'Imperiu Zulú o a cencielles Zululandia, yera una monarquía nel África austral que s'estendía a lo llargo de la mariña del Océanu Índicu dende'l Ríu Tugela nel sur hasta'l Ríu Pongola nel norte.
El reinu llegó a apoderar gran parte de lo que ye güei KwaZulu-Natal y África meridional, pero cuando entró en conflictu col Imperiu Británicu na década de 1870 mientres la guerra anglo-zulú, foi ganáu a pesar d'una temprana victoria zulú na guerra. L'área foi absorbida darréu na Colonia de Natal y más tarde convirtióse en parte de la Xunión de Sudáfrica.
Na actualidá
[editar | editar la fonte]
Como resultáu de la revuelta de 1906-1910, el socesor de Dinizulu, Solomon kaDinuzulu, nun foi reconocíu como rei poles autoridaes britániques, razón pola qu'en 1923 fundó'l movimientu nacionalista Inkatha YaKwaZulu, que dirixó hasta la so muerte'l 4 de marzu de 1933, siendo asocedíu como líder del pueblu zulú por Cyprian Bhekuzulu kaSolomon (1924 - 1968).
Mientres el apartheid les autoridaes sudafricanas intentaron ganase'l sofitu de la población zulú cola creación del bantustán de KwaZulu el 1 de febreru de 1977, llegando a plantegase inclusive conceder una independencia aparente al bantustan, llindada pola dependencia económica escontra la República Sudafricana, pero atopar cola oposición del líder local Mangosuthu Buthelezi, que refundó'l movimientu Inkatha YaKwaZulu, antecedente del futuru partíu políticu Inkatha Freedom Party.
El bantustán foi gobernáu hasta la so disolución en 1994, en nome del rei zulú por Mangosuthu ("Gatsha") Buthelezi, miembru él tamién de la familia real zulú. L'actual representante de la monarquía tradicional zulú ye Goodwill Zwelithini kaBhekuzulu.
Referencies
[editar | editar la fonte]Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre el pueblu zulú.
Datos: Q129962- Multimedia: Zulu people