Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
Puerto Aysén | |
---|---|
Alministración | |
País | Chile |
Rexón | Rexón d'Aisén del General Carlos Ibáñez del Campo |
Provincia | Aysén (es) |
Comuña | Aysén (es) |
Tipu d'entidá | ciudá de Chile |
Xeografía | |
Coordenaes | 45°24′24″S 72°41′52″W / 45.4068°S 72.6977°O |
Superficie | 8.53 km² |
Altitú | 9 m |
Demografía | |
Población | 17 441 hab. (2017) |
Porcentaxe | 100% de Aysén (es) |
Densidá | 2044,67 hab/km² |
Puerto Aysén ye una ciudá chilena, allugada na Rexón d'Aysén. Ye capital de la comuña d'Aysén y de la provincia d'Aysén. Allugar a veres del ríu Aysén, 3 km al interior del fiordu d'Aysén. Solo na ciudá tien una población envalorada de 27.000 habitantes en 2017, tresformándola na segunda ciudá d'importancia na rexón dempués de la Capital Rexonal: Coyhaique.
Les primeres noticies de colonos establecíos na zona de Puerto Aysén daten de mediaos del sieglu XIX. Seríen principalmente chilotes, alemanes y inmigrantes arxentinos que se dedicaron a la pesca, la ganadería y l'estracción del ciprés de les Guaitecas. A principios del sieglu XX, el Estáu de Chile estableció una serie de concesiones de tierres na Patagonia chilena, que determinaríen la forma en que se diba a poblar esi territoriu. La primera d'elles foi vencida en 1903 a l'acabante entamar Sociedá Industrial d'Aysén (SIA). En virtú d'ella, la SIA comprometeríase, ente otres coses, a aniciar na zona a 100 families saxones y establecer la navegación regular ente Aysén y Puerto Montt. Coles mires de sacar la so producción al océanu Pacíficu, la SIA construyó na mariña bodegues pa la receición y despachu de mercaderías. Asina nació Puerto Aysén nel añu 1913. El puertu desenvolver a partir del muelle instaláu na ribera occidental del ismu. Este yera un malecón de madera, xunto al cual taben los corroladaes y un galpón pa la llana. Frente a ellos, un almacén y una oficina. Dende acá salía un camín a Coyhaique.
En 1920 Puerto Aysén yá cuntaba con una población de 228 persones y perfilábase como l'asentamientu humanu más importante de la zona. Ye por eso que n'avientu de 1927 el gobiernu de Carlos Ibáñez del Campo entamó la reorganización de l'alministración nacional, Puerto Aysén foi escoyíu como ciudá cabecera del territoriu del mesmu nome. El puertu de la SIA adquirió'l estatus oficial de ciudá'l 28 de xineru de 1928. Como capital y puntu d'entrada de la Patagonia chilena, la ciudá goció de gran fama y una rica actividá comercial, centrada na producción maderero y nel comerciu de llanes y demás derivaos de l'actividá ganadera. Naves d'hasta 500 tonelaes llegaben hasta'l puertu remontando'l ríu y conectaben a los habitantes del interior con Puerto Montt y Punta Arenas.
En 1968, el presidente Eduardo Frei Montalva inaugura'l ponte Presidente Ibáñez, unu de los más llargos del país, que crucia'l ríu Aysén y que ye Monumentu nacional dende 2007. La bonanza del puertu enllargar hasta la década de los 60, na que l'embancamiento del ríu Aysén, productu de los sedimentos arrastraos dende'l so calce cimeru, torgó la llegada hasta'l muelle d'embarcaciones de mayor caláu. El puertu foi treslladáu entós al so actual allugamientu en Puerto Chacabuco.
En 2007 asocedió un ensame sísmicu con epicentru na ciudá de Puerto Aysén.
En febreru de 2012 la ciudá foi'l centru d'una serie de protestes realizaes en diversos puntos de la rexón, teniendo como principal pidimientu la meyora nes condiciones de vida na zona. Estos eventos dexaron llevantar a Iván Fuentes como figura local d'importancia nacional nel añu 2012.
La designación de Coyhaique como capital rexonal en 1976 acentuó la decadencia económica de la ciudá, que se vieno a recuperar solamente a finales de los '80, cuando la llegada d'industries salmoneres dieron un nuevu impulsu a la economía local.
En 2012, la economía de la ciudá basar nel turismu (especialmente escontra la Laguna San Rafael) y la industria pesquera, especialmente de salmones. La perspeutiva d'un trabayu nesta industria provocó fuerte inmigración, fenómenu que se tradució na última década nun aumentu demográficu de Puerto Aysén. Esta situación, sicasí, detener colos ensames sísmicos qu'afectaron a tola zona del fiordu d'Aysén dende xineru de 2007.
En 1985 la población d'esa ciudá apenes algamaba los 5000 habitantes, pero les empreses salmoneres empezaron a instalase, polo que población proveniente de les rexones Metropolitana, Araucanía, Los Lagos y Magallanes llegaron a esta ciudá y collos instalábense nuevos liceos, colexos, servicios financieros y una nueva imaxe d'Aysén. La cantidá de nacíos triplicóse y yá en 1990 la ciudá tenía 10 000 habitantes.
Nos últimos años inauguróse'l polideportivu más modernu de la ciudá, la remodelación del cuetu Mirador, la plaza d'armes, la construcción de la carretera Austral , un by-pass ente camino Viejo y camín a Puerto Chacabuco pa descongestionar la ponte Presidente Ibáñez namái pa vehículos menores y el tresformamientu túristica de los cuetos redoma..
Debíu a la nacencia de nueves poblaciones foi necesariu una nueva planificación llocal pa regular la crecedera (Planu regulador del 2012). güei nótase que la espansión de la ciudá producir en:
Y la meyora de la teunoloxía dexó qu'esta ciudá pasara de ser casi unes de les ciudaes más atrasaes del país nos 90 a una de les ciudaes más modernes y desenvueltes.
En mayu de 2013, el Presidente Sebastián Piñera punxo la primer piedra de lo que sería'l nuevu Hospital de Puerto Aysén, con un costu de 56 millones de dólares, descongestionando el colapsáu hospital rexonal de Coyhaique y tamién actualizar l'actual que databa de los años 60 (yá colapsada dende'l 2005) y que foi inagurada el dia 2 d'ochobre de 2017[1]
Puerto Aysén ye unu de los poblaos más lluviosos de Chile con una media de 2.961 mm al añu.[2] Les precipitaciones carauterizar por tener una distribución homoxénea tol añu, anque con un máximu ivernizu.
Climáticamente, correspuende a un clima oceánicu y según la clasificación climática de Köppen ye un clima templáu lluviosu ensin estación seca (Cfb).
Parámetros climáticos permediu de Puerto Aysén, Chile | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
Temperatura máxima absoluta (°C) | 33.9 | 28.9 | 21.1 | 20.0 | 20.0 | 13.9 | 12.2 | 15.0 | 21.1 | 22.2 | 27.8 | 30.0 | 33.9 |
Temperatura máxima media (°C) | 17.9 | 17.8 | 16.0 | 12.9 | 9.7 | 7.2 | 6.9 | 8.6 | 11.0 | 13.5 | 15.4 | 17.2 | 12.8 |
Temperatura media (°C) | 13.6 | 13.2 | 11.5 | 9.2 | 6.7 | 4.3 | 3.9 | 5.1 | 6.9 | 9.1 | 11.4 | 12.9 | 9.0 |
Temperatura mínima media (°C) | 10.0 | 9.6 | 8.3 | 6.5 | 4.7 | 2.4 | 1.8 | 2.8 | 3.8 | 5.6 | 7.7 | 9.1 | 6.0 |
Temperatura mínima absoluta (°C) | −1.1 | 1.1 | 2.2 | −2.2 | −2.8 | −6.1 | −6.1 | −6.1 | −7.8 | −1.1 | 1.1 | 2.2 | −7.8 |
Precipitación total (mm) | 195.7 | 158.9 | 165.8 | 239.0 | 320.1 | 283.1 | 280.0 | 257.6 | 209.1 | 162.8 | 167.5 | 207.5 | 2647.1 |
Humedá relativa (%) | 83 | 84 | 86 | 89 | 91 | 92 | 91 | 90 | 87 | 84 | 82 | 81 | 86.7 |
Fonte nº1: Meteoroloxía Interactiva[3] | |||||||||||||
Fonte nº2: World Climate Charts (humidity),[4] Sistema de Clasificación Bioclimática Mundial (records)[5] |
En Puerto Aysén recibir de Coyhaique los periódicos de circulación rexonal: El Diariu d'Aysén y El Divisadero, coles mesmes los diarios de circulación nacional lleguen a lo menos a les 5 de la tarde. La ciudá cunta con una cadena de televisión llocal, Telesur Aysén TV (5). Pela so parte les radios locales más importantes son Radio Les Nieves, Radio Milenaria, Radio Apocalipsis y Radio Aventexos.
96.9 MHz Cooperativa