Santervás de Campos

Santervás de Campos
Alministración
País España
Autonomía Castiella y Lleón
Provincia provincia de Valladolid
Partíu xudicial Medina de Rioseco
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde de Santervás de Campos (es) Traducir Santiago Baeza Benavides
Nome oficial Santervás de Campos (es)[1]
Códigu postal 47609
Xeografía
Coordenaes 42°13′01″N 5°06′03″W / 42.216944444444°N 5.1008333333333°O / 42.216944444444; -5.1008333333333
Santervás de Campos alcuéntrase n'España
Santervás de Campos
Santervás de Campos
Santervás de Campos (España)
Superficie 54.11 km²
Altitú 765 m
Llenda con
Demografía
Población 111 hab. (2023)
- 61 homes (2019)
- 57 muyeres (2019)
Porcentaxe 0.02% de provincia de Valladolid
Densidá 2,05 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
celso.net…
Cambiar los datos en Wikidata

Santervás de Campos ye un conceyu y llocalidá d'España asitiáu na contorna natural de Tierra de Campos, al norte de la provincia de Valladolid, comunidá autónoma de Castiella y Llión. Por esta llocalidá pasa'l Camín de Santiago de Madrid. Tien una superficie de 54,11 km² con una población de 130 habitantes y una densidá de 2,4 hab/km².

Términu municipal

[editar | editar la fonte]

El términu municipal de Santervás de Campos ta integráu, amás de la cabecera homónima, poles pedaníes de Zorita de la Llomba y Villacreces.

Zorita de la Llomba

[editar | editar la fonte]

Llocalidá d'escasa población asitiada a poca distancia de la llocalidá palentina de Villada. El so caserío distribúyese alredor d'una pequeña plaza. La ilesia y el depósitu d'agua son los edificios que destaquen ente les simples cases.

Villacreces

[editar | editar la fonte]

Villacreces ye una aldega abandonada que los sos edificios tán en ruines sacante la torre mudéxar. Esta torre ye l'elementu más característicu del llugar y puede trate dende la contorna. La meyor manera d'aportar a Villacreces ye al traviés d'un camín que parte de la llocalidá lleonesa d'Arenuces de Valderaduey.

Símbolos del conceyu

[editar | editar la fonte]

L'escudu heráldicu y la bandera del conceyu de Santervás de Campos fueron aprobaos pol so conceyu'l 10 de mayu de 2012.[2]

Escudu

[editar | editar la fonte]
Escudu tayáu. Primero de gules, una venera de plata surmontada d'espada y cayáu de lo mesmo puestos en sotuer; segundu d'azur, una nao de plata de tres palos y veles esplegaes. Al timbre corona real española.

Bandera

[editar | editar la fonte]
Bandera rectangular, de proporciones 2:3, formada por un aspa completa blanca, siendo azules los triángulos cimeru ya inferior y colloraos los del estil y de la batiente, cargada brochante al centru col escudu municipal, nos sos colores.

Mediu natural

[editar | editar la fonte]

Parte del so términu municipal ta integráu dientro de la Zona d'especial proteición pa les aves denomada La Nava - Campos Norte[3] perteneciente a la Rede Natura 2000.

Historia

[editar | editar la fonte]

Entrando'l sieglu VIII, la contorna de Tierra de Campos taba práuticamente despoblada. Ye a empiezos del sieglu IX cuando empieza'l repoblamientu con naturales del monte y mozárabes.

Nuna rellación de llugares mentaos per primer vegada nel sieglu XI vemos apaecer Villa Citti, posiblemente constituyíu a finales del X o entamos del XI. A empiezos del sieglu XII yá figura como alberguería o hospital, dexando'l so nome, en parte, al de Sant Herbás. Esto significaría que l'albergue funcionaba como comunidá cristiana con clérigos monxos, resumiendo nel nome parroquia y llugar, n'honor de los santos mártires del sieglu II, Gervasio y Protasio.

El sitiu exactu del albergue y el motivu del so ser tán atestiguaos por diversos documentos de la dómina y posteriores: En 985, Bermudo II confirma a la sede legionense unes villes nos Campos Góticos, nos valles de Araduey y Cea, en Valmadrigal. En 1066 constitúyese Villa Citti como alberguería y en 1130 la villa ye Villa Citti y la parroquia San Gervasio.

Importante pal llugar foi l'históricu momentu de la firma de la donación que Doña Sancha fixo a l'abadía de Sahagún del prioratu de Santervás y la so facienda. Equí empieza la verdadera hestoria documentada de Santervás. Con asesoramientu y permisu del so hermanu Alfonsu VII, vence a Sahagún el so usufructu ensin propiedá. L'abá de Sahagún sería'l señor del llugar, que nomaría o cesaría al superior de San Gervasio. La donación yera tan piadosa como comenenciuda, porque reportaba a la infanta 250 maravedinos d'oru. Pero'l protocolu de firmes fai hestoria polos personaxes qu'intervienen: el primáu de Toledo, los obispos de Segovia, Palencia, l'electu d'Uviéu, l'arzobispáu compostelanu, el de Mondoñedo, los condes Rodrigo Martínez, Sueru Vermúdez, altos cargos palatinos, mayordomos, merinos y otros nomes de relieve en tierres lleoneses. Roblar nel monesteriu de Sahagún el 15 de mayu de 1130. Quiciabes el tiempu diga dalgún día los secretos qu'acompañen al prioratu benedictín de Santervás, que s'amburó la nueche del 19 al 20 de payares de 1844.

Antes de la división actual de provincies, que data más o menos inalterable de 1833, la parroquia de Santervás de Campos llegó a pertenecer a la diócesis de Palencia según l'antigua división de provincial históriques de la Corona de Castiella, y la posterior división provincial (o intendencies) de los Austrias.

Nos sieglos XVI y XVII, nos que dellos vecinos de Santervás de Campos colaron a América. Marcos de Escobar, en 1626, a Perú; o Hernán Ponce, en 1511.

La llocalidá foi perdiendo población ya importancia hasta convertise nun pequeñu pueblu, anque nel pasáu nacieron nella importantes persones, como'l conquistador Juan Ponce de León, descubridor de la Florida.

Una importante muerte histórica ye la ilesia mudéxar de San Gervasio y San Protasio, que la so figura sigue apoderando los campos del llugar.

El 21 de xineru de 2011, el Gobernador de Puertu Ricu, Luis Fortuño, presidió una ceremonia pa celebrar el quintu centenariu de la primer gobernación de la isla, desenvuelta pol descubridor y conquistador Juan Ponce de León, natural de la llocalidá, y afayóse una estatua del personaxe que quedó instalada na nueva plaza de Puertu Ricu.[4]

Demografía

[editar | editar la fonte]
Gráfica d'evolución demográfica de Santervás de Campos[5] ente 1842 y 2018

     Población de derechu (1842-1897, sacante 1857 y 1860 que ye población de fechu) según los censos de población del sieglu XIX.      Población de derechu (1900-1991) o población residente (2001) según los censos de población del INE.      Población según el padrón municipal de 2012 del INE.

Gobiernu municipal

[editar | editar la fonte]

Actual distribución del Conceyu[6]

Partíos políticos nel Conceyu de Santervás de Campos

Partíu políticu Conceyales
Partíu Popular (PP)
5

Patrimoniu

[editar | editar la fonte]
Vista de la nave central de la ilesia.

Ilesia de San Gervasio y San Protasio

[editar | editar la fonte]

La ilesia de San Gervasio y San Protasio ye una escelente muestra del arte mudéxar castellanu. Lo más destacao son los sos trés ábsides d'estilu románicu-mudéxar, el central construyíu en piedra y los llaterales con lladriyu, al igual que'l restu del templu. Estos ábsides construyir nel postreru cuartu del sieglu XII y tán decoraos, esterior y interiormente, con arquillos ciegos, frisos denticulados y otros motivos ornamentales.

Según Francisco Antón: "Na primer metá del sieglu XII (pero pudiera retrasase hasta antes de mediar el XII) edifícase'l templu con una nave y un solu ábside, torniáu de piedra y acompañáu de columnes puramente decoratives, demasiáu fines pal so altor. Rematar l'ábside con formosos capiteles y canecillos qu'amuesen estrañes figures. [...] Ye d'albañilería rural llena d'arte, de guapura y d'orixinalidá, y única y típicamente española. [...] Pol ábside central, esa ilesia entra na serie de romániques rurales. Pola obra d'albañilería morisco (mudéxar), destácase valientemente ente les sos hermanes, y lo meyor d'ella vendría-y de la escuela de Sahagún, anque non pocu de la muestra fai recordar obres toresanas".

L'edificiu alzar nun altu llamáu popularmente "Alto de la ilesia", dende'l que puede reparase el guapu paisaxe de Tierra de Campos y, si'l día ta estenu, dellos montes de la Cordal Cantábricu.

Muséu Ponce de León

[editar | editar la fonte]

Inauguráu'l día 21 de xunu de 2017, asítiase na bodega d'un antiguu conventu del sieglu XVII. Ta basáu nel llibru "Retablu de Ponce de Leòn" del escritor Enrique Sánchez Goyanes y foi diseñáu por Raúl Gómez Paniagua. Visitar el Muséu Ponce de León ye embarcase na aventura del descubrimientu d'América. Toa una esperiencia que supón conocer a xeitu la vida d'un insigne marín español, que punxo aldu al Nuevu Mundu al serviciu de la Corona. Trátase d'un viaxe nel tiempu qu'empieza en Santervás de Campos,trubiecu de Juan Ponce de León. A prtir d'ende, avanzar pol muséu ye enfusase nos sieglos XV y XVI, conociendo'l momentu históricu y les circunstancies que la arrodiaron. La decoración del muséu recrea'l moblame y la forma de vida d'aquel entós. Hestories y lleendes conflúin nun mesmu espaciu pa tresportanos a una dómina na que s'ampliaron les fronteres del mundu conocíu.

Fiestes

[editar | editar la fonte]
  • La Tortillada del día de San Blas. 3 de febreru.
  • Santos Gervasio y Protasio. 19 y 20 de xunu (fiestes patronales).
  • Virxe del Pilar. 12 d'ochobre.
  • Fiestes del Ausente. Agostu. Delles actividaes culturales, lúdiques y festives.

El 19 de Xunu.- San Gervasio y San Protasio Antigua fiesta como'l patronalgu mesmu, llegó hasta va unos años con repicar de víspores y la so salmodia nel coru. El pueblu tou faía los honores al predicador recibiéndo-y xunto al ponticu de Valderaduey. Dempués, parroquia, autoridaes y música ente cohetes y badayaes "xubíen a los Víspores con harmonium". Anochando, prendíase la foguera de San Gervasio, a la que se faía corru con xeneral gayola. Yá'l día patronal, la madrugada animar de dulzaina y tamboril. Previa a la misa, salía la procesión patronal El mediudía caldiáu de San Gervasio taba transíu d'asaos y arumes sabrosos. Y yera sagráu cerrar mesa con postre d'arroz con lleche a la canela. Hasta'l fresquillín de la madrugada aguantaben los compases del baille.

  • Mercáu Medieval del Camín de Santiago pa dar a conocer l'albergue de pelegrinos del Camín de Madrid.

Almacén temporal centralizáu

[editar | editar la fonte]

En xineru de 2010, Santervás de Campos presentó la so candidatura p'allugar l'Almacén Temporal Centralizáu de Residuos Nucleares (ATC). Mientres los meses siguientes hubo diversos actos en contra de la instalación del ATC en Tierra de Campos promovíos pola plataforma anticementerio nuclear Tierra de Campos Viva.[7]

Persones destacaes

[editar | editar la fonte]
Juan Ponce de León.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. ↑ Boletín Oficial de Castiella y Lleón. «Información pública relativa a l'aprobación del Escudu Heráldicu y la Bandera Municipal de Santervás de Campos (Valladolid)» (castellanu). Consultáu'l 5 de xunetu de 2012.
  3. ↑ Xunta de Castiella y Lleón. «Zones d'Especial Proteición pa les Aves (ZEPA) en Castiella y Llión» (castellanu). Consultáu'l 17 de febreru de 2012.
  4. ↑ Santervás de Campos remembra la figura de Juan Ponce de León. elnortedecastilla.es
  5. ↑ Institutu Nacional d'Estadística (España). «Alteraciones de los conceyos nos Censos de Población dende 1842. Santervás de Campos». Consultáu'l 17 de febreru de 2017.
  6. ↑ Ministeriu del Interior d'España. «Consulta de resultancies eleutorales» (castellanu). Consultáu'l 17 de febreru de 2012.
  7. ↑ El Mundo. «3.000 voces refuguen el 'regalu envelenáu' del campusantu nuclear» (castellanu). Consultáu'l 17 de febreru de 2012.

Bibliografía

[editar | editar la fonte]

Agúndez Ponce, Juan Antonio (1994). Santervás de Campos: la "Villa Citti" mozárabe. Valladolid: Diputación Provincial de Valladolid, páx. 149. ISBN 8478520910.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]