Titulcia
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
 Titulcia | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  España |
| Autonomía |  Comunidá de Madrid |
| Tipu d'entidá | conceyu d'España |
| Nome oficial | Titulcia (es)[1] |
| Nome llocal | Titulcia (es) |
| Códigu postal |
28359 |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 40°08′12″N 3°34′12″W / 40.136666666667°N 3.57°O |
  Titulcia Titulcia (España) _mapa.svg) | |
| Superficie | 10 km² |
| Altitú | 509 m |
| Llenda con | Chinchón, Aranjuez y Ciempozuelos |
| Demografía | |
| Población |
1362 hab. (2023) - 686 homes (2019) - 627 muyeres (2019) |
| Porcentaxe | 0.02% de Comunidá de Madrid |
| Densidá | 136,2 hab/km² |
| Más información | |
| Estaya horaria | UTC+01:00 |
| titulcia.es | |
 | |
Titulcia ye un conceyu español de la provincia y Comunidá de Madrid perteneciente a la Contorna de Las Vegas. Población: 1.261 (2014) Institutu Nacional d'Estadística y tien una estensión de 9,9 km². Atopar a 39 quilómetros de Madrid. Ye una población d'orixe siquier protohistóricu, a xulgar por dellos afayos arqueolóxicos, y asítiase cerca de la confluencia de los ríos Jarama y Tajuña. Apaez rellacionada nel Itinerariu Antonino A-25.
El nome actual del pueblu ye modernu; remontar a un decretu de Fernandu VII en 1814 que dio creitu a la creencia xeneral de qu'equí s'asitiaba la Titulcia citada nos itinerarios romanos. El so nome tradicional, dende los tiempos de la repoblación cristiana, nel sieglu XII, hasta empiezos del sieglu XIX, foi "Bayona de Tajuña".
Llugares d'interés turísticu
[editar | editar la fonte]- Ilesia de Santa María Madalena (s. XVI), con obres pictóriques nel so interior (expoliada).
- Cueva de la Lluna. Según la hestoria (archivos de Toledo), mandada construyir pol Cardenal Cisneros. Dalguna de les teoríes rellacionar colos caballeros Templarios y fálase tamién de fenómenos paranormales que s'asoceden dientro de la cueva.
- Parque Rexonal del Sureste. Parte d'esti parque atópase dientro del términu municipal de Titulcia.
- Escavaciones de ruines romanes. N'ochobre de 2009 atópase un platu de hai 25 sieglos denomináu la Pátera de Titulcia o, popularmente, Aguamala de Titulcia.[2]
Educación
[editar | editar la fonte]En Titulcia hai una guardería (pública) y un colexu públicu d'educación infantil y primaria.
Xeografía física
[editar | editar la fonte]
El nucleu de Titulcia ta asitiáu sobre material yesífero y margas yesíferas, yá que s'atopa a media fastera, pero partir baxa del pueblu atópase nes terraces fluviales d'antiguos ríos del terciariu. El pueblu llenda cola vega de depósitos cuaternarios, tan solo dixébra-y al pueblu de la vega una canal de riego llamáu cacera de la vega.
Na contorna d'estudiu onde s'encuadra Titulcia apaez una amplia superficie de pandorial que ta entendida ente los ríos Jarama y Tajuña, pero nestos pandoriales hai qu'estremar dos sectores: al norte del Tajuña onde los pandoriales adquieren altor y que se llama la alcarria de Madrid, y al sur del ríu Tajuña que ye onde los pandoriales van baxando selemente dende los 880 metros qu'hai en Santorcaz hasta los 600 metros dientro del términu de Titulcia, yá que Titulcia ta nel cantu norte del ríu Tajuña onde los pandoriales baxaron progresivamente, atopándose'l nucleu de Titulcia nuna rimada nidia va dexar un aprovechamientu agrícola. Sicasí a entrambos llaos del Pandorial puede vese como les cuestes que baxen del pandorial a les terraces fluviales, presenten una rimada fuerte que torga'l cultivu, eso puédese reparar nos cortaos yesíferos qu'atopamos en Titulcia.
La erosión nun va tener grandes niveles en Titulcia, esto ye por cuenta de les rimaes nidies que tien Titulcia y a esi monte baxu del que falemos qu'apurre una fitoestabilidad a la rimada, tamién ye por cuenta de que los suelos son permeables sobremanera los de la terraza fluvial, y esto fai que nun haya una torrencialidad de les agües sinón que'l sosuelu absuerba gran parte de les precipitaciones. Pero lo que más inflúi en qu'haya una baxa erosión son les baxes precipitaciones de la zona.
Tocantes a la edafoloxía de Titulcia pueden estremase dellos tipos de suelos: per una parte los suelos aluviales que son suelos nuevos que tán pocu evolucionaos, que presenten acumuladures de materia orgánico na so parte cimera y son suelos tresformaos pol home pa l'agricultura estensiva. Depués tán los suelos pardos sobre depósitos cascayosos, tratar de graves más o menos rodaes que s'entemecen con un suelu arenosu, estos suelos vamos atopar nos cantos del ríu Jarama. D'últimes atópense los suelos pardos caliares que tienen gran presencia de carbonatu cálcicu llibre faltándo-y l'horizonte d'humus al suelu, lo que fai que sían suelos probes y presenten un color acoloratáu, nestos suelos hai una llavadura y acumuladura de caliar escontra l'interior nos horizontes inferiores, estos suelu carauterizar por ser terrosos, estos suelos tienen una evolución escontra un suelu coloráu mediterraneu. Nel casu de Titulcia estos suelos van presentase acomuñaos a suelos esqueléticos de yelsos, que s'atopen na zona del pandorial qu'esta percima del nucleu de población, a mayor altitú.
Tocantes a los ríos qu'arrodien a Titulcia, hai que destacar que'l ríu Tajuña va llabrar una importante vega a entrambos llaos del ríu polo que l'aptitú agrícola concentrar nuna parte del términu municipal y apaez distante de los pandoriales onde s'atopa'l pueblu de Titulcia. El términu de Titulcia va tomar gran parte de les vegues trazaes pol Tajuña a entrambos llaos del ríu, y solo va apaecer llindáu polos pandoriales que llinden les vega del Tajuña, siendo la vega del Tajuña la principal pa Titulcia.
Sicasí la vega del ríu Jarama apenes ye aprovechada por Titulcia, esto debe a que la llende del términu municipal va bordiando'l ríu Jarama que nesti casu va adosáu a los fuertes escarpes del Pandorial que son fuertes ribayos como'l ribayu de les Cañes, del Picote y de los Melandros. Esto va faer qu'apenes haya un aprovechamientu agrícola de la vega del Jarama per parte de Titulcia, una y bones la vega que llabra'l ríu Jarama queda na so marxe derecha, ye dicir al otru llau de la llende de Titulcia.
Solo aprovéchase'l Jarama por Titulcia cuando se xune al Tajuña, onde se xunen les vegues del Tajuña y del Jarama. A lo último, Titulcia termina aprovechando la pequeña vega que forma'l ríu Jarama a la so derecha, abandonando yá'l términu municipal de Titulcia.
En cuanto al clima de Titulcia, tratar d'un clima mediterraneu continental. El so allugamientu nel interior de la península condiciona la so carauterística de continentalidad, al dase fuertes contrastes de temperatures ente branu ya iviernu.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ comunidad-de-madrid/ L'Aguamala de Titulcia”, nueva ayalga arqueolóxica de la Comunidá de Madrid
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Titulcia.
