Buzdək rayonu

Rayon
Buzdək rayonu
Бүздәк районы
Bayraq^[d] Gerb
54°34′16″ şm. e. 54°31′51″ ş. u.^HGYO
Ölkə	Rusiya
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	20 avqust 1930
Sahəsi	1632,80[1] km²
Saat qurşağı	Yekaterinburq vaxtı^[d] UTC+05:00
Əhalisi
Əhalisi	26.284 nəf. (2021)[2]
Rəsmi sayt
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Buzdək rayonu (başq. Бүздәк районы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon.

Rayonun inzibati mərkəzi Buzdək kəndidir. Kənd Ufa şəhərindən 112 km aralıda yerləşir.

Coğrafi yerləşməsi

Buzdək rayonu Başqırdıstanın qərbində yerləşir. Rayonun ərazisi 1710 km² təşkil edir. Ərazisi şimaldan cənuba uzanmış formaya malikdir. Çermasan çayının şimal qolları rayon ərazisindən axır. Ərazisində əsasən qara torpaqlar yayılsa da cənub hissədə bəzən talalar şəklində boz meşə torpaqlarına rast gəlmək olar. Meşələrində şam, palıd ağacları üstünlük təşkil edir. Meşələr ərazisinin 12 % təşkil edir. Mineral ehtiyatları neft, gil və qum-çınqıl yataqları ilə təmsil olunur.

Tarix

Buzdək rayonu 20 avqust 1930-cu ildə Başqırd Muxtar Sovet Sosialist Respublikası kantonları ləğv edərək yerində 48 rayon təşkil etməsi ilə təsis edilmişdir.

Əhali

Əhalinin sayı

2002	2008[3]	2009[4]	2010[5]	2012	2013[6]
31 178	▼30 589	▼30 413	▲30 688	▼29 926	▼29 414
2014[7]	2015[8]	2016[9]	2017[10]
▼28 817	▼28 263	▼27 760	▼27 337

Ümumrusiya siyahıya alınmasına Başqırdıstan Respublikası Buzdək rayonu ərazisin milli tərkibi: tatarlar — 60,2 %, başqırdlar — 30,4 %, ruslar — 7,4 %, digər millər — 2 %^[11].

İnzibati-ətazi vahidləri

Rayonda 12 kənd inzivati vahidliyinə 81 yaşayış məntəqəsi daxildir^[12].

İqtisadiyyat

Ərazisinin böyük hissəsi kənd təsərrüfatına cəlb olunmuşdur. Taxılçılıq, şəkər çuğunduru yetişdirilməsi, südlük-ətlik maldarlıq və donuzçuluq inkişaf etmişdir.

Nəqliyyat

Şərqindən qərbə doğru Çişmi - İnza dəmir yolu, M-5 "Ural" və şimalında isə Çekmaquş - Buzdək - Davlekanovo magistralı keçir.

Sosial sfera

Rayon ərazisində 65 ümumtəhsil mərkəzi, 21 orta məktəb, peşəkar uçiliş, 28 kütləvi kitabxana, 53 klub, 3 xəstəxana fəaliyyət göstərir. Burada rus və tatar dillərində «rus. Буздякские новости» — «tatar. Бүздәк яңалыклары»^[13] adlı qəzetlər buraxılır. 2009-cu ildən isə Buzdək ekspres reklam qəzeti çap olunur.

Mənbə

• Rayon administrasiyası

İstinadlar

1. "Республика Башкортостан. Общая площадь земель муниципального образования". 2020-05-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-25.
2. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx (rus.).
3. Подготовка к проведению всероссийской переписи населения на территории городского округа г. Уфа Arxivləşdirilib 2017-05-17 at the Wayback Machine  (rus.)
4. Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года Arxivləşdirilib 2019-05-13 at the Wayback Machine  (rus.). 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində Arxivləşdirilmişdir.
5. Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан Arxivləşdirilib 2018-10-01 at the Wayback Machine (rus.). 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.
6. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) Arxivləşdirilib 2020-04-28 at the Wayback Machine (rus.). 16 noyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 16 noyabr 2013 tarixində.
7. Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года Arxivləşdirilib 2020-04-27 at the Wayback Machine (rus.). 2 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 avqust 2014 tarixində.
8. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года Arxivləşdirilib 2020-05-14 at the Wayback Machine (rus.). 6 avqust 2015 tarixində yoxlanılmışdır. 6 avqust 2015 tarixində.
9. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года  (rus.)
10. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 iyul 2017). 31 iyul 2017 tarixində yoxlanıldı. 31 iyul 2017 tarixində Arxivləşdirildi.
11. "Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан" (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. 2013-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-05.
12. "Закон Республики Башкортостан «Об изменениях в административно-территориальном устройстве Республики Башкортостан в связи с объединением отдельных сельсоветов и передачей населённых пунктов» (Принят Государственным Собранием — Курултаем Республики Башкортостан 18 ноября 2008 года)". 2014-11-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-25.
13. "Buzdək xəbərləri". 2011-08-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-25.