Банская Быстрыца

Банская Быстрыца
славац. Banská Bystrica
Плошча Славацкага паўстаньня
Герб Банскай Быстрыцы Сьцяг Банскай Быстрыцы
Першыя згадкі:	1255
Краіна:	Славаччына
Край:	Банскабыстрыцкі
Раён:	Банска Быстрыца
Прэзыдэнт места:	Ян Носка
Плошча:	103,38 км²
Вышыня:	362 м н. у. м.
Насельніцтва (2017)
колькасьць:	78 484 чал.
шчыльнасьць:	759,18 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	+421-48
Паштовы індэкс:	97401
NUTS:	508438
Нумарны знак:	BB
Геаграфічныя каардынаты:	48°44′7″ пн. ш. 19°8′43″ у. д. / 48.73528° пн. ш. 19.14528° у. д. / 48.73528; 19.14528Каардынаты: 48°44′7″ пн. ш. 19°8′43″ у. д. / 48.73528° пн. ш. 19.14528° у. д. / 48.73528; 19.14528
Банская Быстрыца на мапе Славаччыны Банская Быстрыца
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://www.banskabystrica.sk/

 Ба́нская Бы́стрыца , Банска Бістрыца (па-славацку:  Banská Bystrica , па-нямецку: Neusohl, па-вугорску: Besztercebánya) — горад у цэнтральнай частцы Славаччыне, адміністрацыйны цэнтар Банскабыстрыцкага краю. Месьціца на рацэ Грон у Татрах. Насельніцтва 78 484 чалавекі (на 31 сьнежня 2017 году).

У горадзе знаходзіцца Ўнівэрсытэт Мацея Бэла.

Гісторыя

Першапачаткова Банска-Быстрыца была невялічкай славацкай вёскай. У XIII-м стагодзьдзі сюды перасялілася некалькі дзясяткаў сем'яў нямецкіх каляністаў. У 1255 годзе вугорскі кароль Бэла IV надаў паселішчу гарадзкія прывілеі. У сярэднявеччы Банска-Быстрыца была важным прамысловым і гандлёвым цэнтрам Каралеўства Вугоршчыны.

У жніўні 1944 году горад стаў цэнтрам Славацкага нацыянальнага паўстаньня супраць нямецкіх акупантаў. У Банска-Быстрыцы быў штаб паўстаньня, якое, аднак, было задушана фашыстоўцамі і заставалася пад імі да прыходу 25 сакавіка 1945 году савецкіх войскаў.

У 2017 годзе Супольнасьць пратэстанцкіх цэркваў у Эўропе надала Банска-Быстрыцы ганаровы тытул Эўрапейскага гораду Рэфармацыі^[1].

Турыстычная інфармацыя

• Замак, на тэрыторыі якога знаходзяцца:
  • Фарны касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
  • Дом Мацея
  • Славацкі касьцёл
  • Ратуша
  • Умацаваньні з бастыёнамі і брамай
• Пляц(en) Славацкага паўстаньня, на якім знаходзяцца:
  • Гадзіньнікавая вежа
  • Чумны слуп
  • Катэдра Сьв. Францішка Ксавэрыя
  • Слуп Найсьвяцейшай Панны Марыі
  • Чорны абэліск, у гонар загінулых савецкіх жаўнераў
• Музэй Славацкага паўстаньня

Асобы

• Мацей Бэл (1684–1749) — знаўца Старажытнай Грэцыі, тэоляг
• Эдэ Данат (1865–1945) — дырыгент, кампазытар
• Віліам Фігуш-Бістры (1875–1937) — кампазытар
• Пэтэр Карваш (1920–1999) — пісьменьнік, драматург
• Пэтэр Томка (* 1956) — судзьдзя Інтэрнацыянальнага трыбуналу ў Гаазе
• Пэтэр Пэлегрыні (* 1975) — палітык, з 2018 году прэм’ер-міністар Славаччыны
• Томаш Суровы (* 1981) — хакеіст

Гарады-сябры

Банская Быстрыца мае некалькі патрнэрскіх і сяброўскіх местаў у сьвеце^[2]:

Альба (1967) Асколі Пічэна (1998) Будва (2001) Вэршац (2004) Гальбэрштат (1998) Герцлія (1995) Градэц Кралавэ (1967) Дабаш (2000) Дарэм (1967) Задар (1995)

Ковачыца (2002) Лярыса (1995) Мангалія (2006) Мантана (1995) Радам (2006) Тарнобжэг (1995) Тула (1967) Чарльстан (2010) Шалготаран (1967) Ювяскюля (2006)

Галерэя

• 
  Замак і касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі
• 
  Катэдра Сьвятога Францішка Ксавэрыя
• 
  Гадзіньнікавая вежа
• 
  Гістарычны цэнтар гораду
• 
  Банска Быстрыца
• 
  Музэй Славацкага надыянальна паўстаньня
• 
  Помнік Савецкай арміі
• 
  Europa Business Center — найвышэйшы будынак гораду

Крыніцы

1. Bekenntnis im Gebirge (ням.)
2. Banská Bystrica. Sister cities — Twin towns (анг.) Афіцыйная бачына Банскай Быстрыцы Праверана 9 траўня 2013 г.

Вонкавыя спасылкі

• Афіцыйная бачына  (славацк.) (анг.)
• Банскабыстрыцкая фартэцыя
• Мапа Банскай Быстрыцы