Гальмстад

	Гальмстад
	швэдз. Halmstad
	; Карабель Наядэн ля Гальмстадзкага замку.
Герб Гальмстаду
Краіна:	Швэцыя
Ляндскап:	Галянд
Лэн:	Галянд
Камуна:	Гальмстад
Плошча:	34,13 км²
Вышыня:	11 м н. у. м.
Насельніцтва (2015)
колькасьць:	▲ 66 124 чал.
шчыльнасьць:	1937,42 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Геаграфічныя каардынаты:	56°40′26.3″ пн. ш. 12°51′26.2″ у. д. / 56.673972° пн. ш. 12.857278° у. д.Каардынаты: 56°40′26.3″ пн. ш. 12°51′26.2″ у. д. / 56.673972° пн. ш. 12.857278° у. д.
	Гальмстад на мапе Швэцыі Гальмстад
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
	https://www.halmstad.se

Гальмстад (па-швэдзку: Halmstad) — горад на паўднёвым захадзе Швэцыі, у лэне Галяндзе, у аднайменным ляндскапе, цэнтар аднайменнай камуны і яе найбуйнейшы горад. Насельніцтва на 31 сьнежня 2015 году — 66 124 чалавекі. Порт пры ўпадзеньні ракі Нісану ў Лягольмскую бухту.

Гісторыя

Гальмстад узьнік у X—XI стагодзьдзях, аб чым сьведчаць знаходкі ў раёне руінаў царквы Эўрабю. Аднак першыя згадкі адносяцца толькі да 1231, у г. зв. Земляной кнізе дацкага караля Вальдэмара. Першы гарадзкі прывілей які атрымаў Гальмстад, датуецца 1307 годам. У XIII стагодзьдзі дамініканы заснавалі тут кляштар, а ў XV стагодзьдзі была пабудавана царква Сьвятога Мікалая, якая сёньня зьяўляецца найстарэшым будынкам гораду. Напрыканцы XV стагодзьдзя ў горадзе зьявіліся й францішкане, аднак ужо ў 1530–я гады абодва ордэны спынілі сваё існаваньне ў горадзе ў сувязі з Рэфармацыяй. У 1534 годзе Гальмстад быў узяты ў аблогу швэдамі (да сярэдзіны XVII стагодзьдзя ўвесь поўдзень і паўднёвы захад сучаснае Швэцыі быў дацкім). У 1598—1605 гадах па загадзе дацкага караля Крыстыяна IV у Гальмстадзе былі пабудаваныя новыя абарончыя збудаваньні: фартэцыя з чатырма брамамі, шасьцю бастыёнамі і двума месцамі зручнымі для разьмяшчэньня гарматаў. У 1645 годзе, як вынік Брэмсэбрускага міру, Галянд адыходзіць да Швэцыі, а ўжо праз 13 гадоў, у Роскіле яна канчаткова замацавала за сабою гэтыя тэрыторыі. Падчас Сконскай вайны, у 1676 годзе пад Гальмстадам адбылася бітва паміж швэдамі і датчанамі. У 1678 годзе ў горадзе зьбіраўся швэдзкі рыксдаг. У 1734 годзе большая частка гарадзкіх умацаваньняў была зьнішчана. З 1823 году адбываецца індустрыялізацыя гораду. У 1837–1840 быў перабудаваны порт, што спрыяла разьвіцьцю гораду. Напрыканцы XIX стагодзьдзя Гальмстад хутка расьце, а с пачатку XX стагодзьдзя зноў становіцца важным гарнізонным горадам. У 1931 годзе ў горадзе мелі месца сутыкненьні паміж партовымі працаўнікамі і работадаўцамі. У 1956 годзе быў пабудаваны Замкавы мост (па-швэдзку: Slottsbron).

Славутасьці

Руіны царквы ў раёне Эўрэбю (XII стагодзьдзе)
Царква Сьвятога Мікалая (XV стагодзьдзе)
Замак (пачатак XVII стагодзьдзя)
Паўночная брама (па-швэдзку: Norre Port, 1601 год)
Фантан «Эўропа і тур» Карла Мілеса (1926)
Галяндзкі (т. б. Галянду) Музэй мастацтваў
Парк Пікаса

Асобы

Музыкі

Ю́нас А́льтбэрг — швэдзкі сьпявак, музычны прадусар і дыджэй
Пэр Гэсьле — музыка, між іншым удзельнік гуртоў Gyllene Tider і Roxette
Матс Пэрсан — музыка, удзельнік Gyllene Tider, заснавальнік музычнай студыі Tits & Ass і Halmstad Records
Мікаэль Амат — гітарыст (Arch Enemy, Spiritual Beggars)
Лінэя Гэнрыксан — поп– і джазавая сьпявачка
Рікард Сёдэрбэрг — опэрны сьпявак

Палітыкі

Карл Більт — швэдзкі палітык, прэм’ер-міністар Швэцыі (1991—1994)

Пісьменьнікі

Крыстафэр Карлсан — пісьменьнік
Эльза Гравэ — пісьменьніца
Свэн Нурдквіст — дзіцячы пісьменьнік

Спартоўцы

Сафія Арвідсан — тэнісістка
Фрэдрык Юнгбэрг — футбаліст
Уля Ліндгрэн — гандбаліст, трэнер па гандболе

Галерэя

Фантан «Эўропа і тур» Карла Мілеса
Паўночная брама
Царква Сьвятога Мікалая
Руіны сярэднявечнай царквы ў Эўрабю
Гальмстадзкі замак
Фахвэркавы Мэльгрэнскі дом
Заходні пляж (на заднім пляне: порт)
Парк Норэкатспарк
Гарадзкая бібліятэка

Вонкавыя спасылкі

Гальмстад — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў