Станіслаў Панятоўскі (сын Францішка)
.jpg) С. Панятоўскі. М. Бачыярэлі, сяр. XVIII ст. | |
 Герб «Цяля» | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 16 верасьня 1676 |
| Памёр | 29 жніўня 1762 |
| Пахаваны | |
| Род | Панятоўскія |
| Бацькі | Францішак Панятоўскі Алена зь Невяроўскіх |
| Жонка | Тэрэза з Войнаў Канстанцыя з Чартарыйскіх |
| Дзеці | ад 2-га шлюбу: Казімер, Францішак, Станіслаў Аўгуст, Андрэй, Міхал Юры |
| Дзейнасьць | дыплямат, пісьменьнік, палітык |
Станіслаў Панятоўскі (16 верасьня 1676 — 29 жніўня 1762) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, Рэчы Паспалітай. Падстолі (1722) і падскарбі вялікі літоўскі (1722—1731), ваявода мазавецкі (1731—1782), кашталян кракаўскі (з 1752); генэрал літоўскай артылерыі (1707—1709) і кавалерыі швэдзкага войска, генэрал-лейтэнант польскага войска.
Біяграфія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Прадстаўнік шляхецкага роду Панятоўскіх гербу «Цяля», сын Францішка, лоўчага падляскага, і Алены зь Невяроўскіх.
Атрымаў адукацыю ў Вене. Потым запісаўся ў аўстрыйскае войска, ваяваў пад камандаю прынца Яўгена Савойскага. Вярнуўся на радзіму, у канфлікце паміж Сапегамі і шляхтай выступіў на баку Сапегаў, разам зь імі перайшоў у часе Вялікай Паўночнай вайны (1700—1721) на бок караля Швэцыі Карла XII. Удзельнічаў у бітвах супраць сілаў Аўгуста Моцнага і расейскіх войскаў. Наблізіўся да новаабранага караля і вялікага князя Станіслава Ляшчынскага. Удзельнічаўу бітвах пад Галоўчынам (1708) і Палтавай (1709), дзе ўратаваў жыцьцё Карлу XII.
У 1718 пасяліўся ў Каралеўстве Польскім, дзе яму вярнулі канфіскаваныя маёнткі. У 1720 ажаніўся ў другім шлюбе з князёўнай Канстанцыяй Чартарыйскай, якая ў 1721 набыла маёнтак Воўчын у Берасьцейскім павеце, дзе неўзабаве збудавалі касьцёл і палац — рэзыдэнцыю Панятоўскіх. Увайшоў у шэрагі магнатаў, карыстаўся графскім тытулам. Ягоныя сыны на сойме 1764 атрымалі княскі тытул[1].
Першы раз ажаніўся з Тэрэза Вайнянкай, другі — з Канстанцыяй Чартарыйскай. У другім шлюбе нарадзіліся дзеці:
- Казімер (1721—1800) — падкаморы вялікі каронны (1742—1773), генэрал польскага войска;
- Францішак (1723—1749) — канонік і пробашч катэдральнага касьцёла ў Кракаве;
- Станіслаў Аўгуст (1732—1798) — кароль польскі і вялікі князь літоўскі;
- Андрэй (1734—1773) — генэрал-лейтэнант аўстрыйскага войска (1760), фэльдмаршал (1771), князь Сьвятой Рымскай імпэрыі;
- Міхал Юры (1736—1794) — біскуп плоцкі (1773), арцыбіскуп гнезьненскі (1784).
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Грыцкевіч А. Панятоўскія // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 397.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
