Хойнаў

Хойнаў
польск. Chojnów
Сярэднявечная вежа
Герб Хойнава Сьцяг Хойнава
Дата заснаваньня:	XIV стагодзьдзе
Места з:	1333
Краіна:	Польшча
Ваяводзтва:	Ніжнесылескае
Павет:	Легніцкі
Бурмістар:	Ян Сэркес
Плошча:	5,32 км²
Вышыня:	170 м н. у. м.
Насельніцтва (2011)
колькасьць:	▲ 14 367 чал.[1]
шчыльнасьць:	2700,56 чал./км²
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Тэлефонны код:	+48 76
Паштовыя індэксы:	59-224, 59-225
TERYT:	5020209011
Нумарны знак:	DLE
Геаграфічныя каардынаты:	51°16′0″ пн. ш. 15°56′0″ у. д. / 51.26667° пн. ш. 15.93333° у. д. / 51.26667; 15.93333Каардынаты: 51°16′0″ пн. ш. 15°56′0″ у. д. / 51.26667° пн. ш. 15.93333° у. д. / 51.26667; 15.93333
Хойнаў на мапе Польшчы Хойнаў
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
http://chojnow.eu/

Хо́йнаў (па-польску: Chojnów), гіст. Га́йнаў (па-польску: Hajnów, па-нямецку: Haynau) — места і гміна ў Легніцкім павеце Ніжнесылескага ваяводзтва, на рацэ Скора. Найвялікашае па колькасьці насельніцтва места ў Легніцкім павеце і 27 — у ваяводзтве. Насельніцтва — 14 367 жыхароў (2011).

Геаграфія

Хойнаў знаходзіцца ў цэнтральна-заходняй частцы Ніжнесылескага ваяводзтва, у заходняй частцы Легніцкага павету. Празь места ва ўсходнім кірунку працякае рака Скора і рака Млыноўка — у заходнім.

Хойнаў мае аўтамабільнае і чыгуначнае злучэньне з найбольшымі местамі Польшчы. За 5 км на поўдзень ад места знаходзіцца аўтастрада А4.

Места плошчаю 5,32 км²^[2] займае 0,71% паверхні павету.

Мінуўшчына

Паселішча зьявілася тут у XIII стагодзьдзі пад назваю Гайнаў. У 1333 року атрымала мескія правы і з тае пары пачало хутка разьвівацца.

Па наезьдзе гусітаў месца перажыла заняпад. Быў спалены амаль увесь цэнтар і замак, аднак княскія прывілеі дазволілі хутка вярнуць былую веліч. Найбольшага росквіту Хойнаў дасягнуў у XVI стагодзьдзі, аднак пад яго канец надышоў упадак, спрычынены як пажарамі, так і эпідэміяй зь вялікай колькасьцю ахвяраў (1613).

Пасьля Трыццацігадовай вайны 1618—1648 і чарговай эпідэміі насельніцтва амаль цалкам было зьнішчанае. Пасьля трох войнаў у 1740 року Хойнаў адышоў да Прусіі.

У сярэдзіне XIX стагодзьдзя адчыненая чыгунка, якая злучыла места з Баляслаўцам і Легніцай, што станоўча паўплывала на разьвіцьцё гаспадаркі, зьявіліся мэталюргічная, папяровая і скураная прамысловасьць, а таксама друкарня. У гэтую пару колькасьць насельніцтва вырасла ўдвая.

Напрыканцы II сусьветнай вайны Хойнаў апынуўся ў сфэры вайсковых дзеяньняў 1-га Ўкраінскага фронту Саветаў. 10 лютага 1945 52-я армія пад даводзтвам генэрала Кароцьева здабыла места; 60% яго было зруйнавана. Паводле вынікаў дамовы між дзяржавамі-пераможцамі места было перададзенае Польшчы. Нямецкае насельніцтва было пераселенае за Одру; места пэўны час называлася Гаевіцка, пасьля чаго была прынятая гістарычная форма Хойнаў.

Турыстычная інфармацыя

• гістарычны цэнтар
• касьцёл парафіі Беззаганнага Зачацьця НПМ («малы касьцёл», 1909—1911)
• эвангельскі збор Панны Марыі, цяпер рыма-каталіцкі касьцёл сьвятых Пятра і Паўла («вялікі касьцёл», XIV, XV стагодзьдзі, 1659, 1857 рокі)
• замак Пястаў, цяпер Рэгіянальны музэй (другая палова XIII стагодзьдзя, XIV-XV стст., 1546 рок, канец XVIII ст., сяр. XX ст.)
• комплекс чыгуначнага вакзалу (1908)
• даўняя плябанія (XVIII, XIX стст.)
• комплекс цукроўні (1882, 1910-35)

Насельніцтва

Колькасьць насельніцтва
Рок	Колькасьць	Рок	Колькасьць
1428	15	1788	2076
1633	500	1801	2314[3]
1657	180	1890	8115
1742	400	2005	14 510

Ураджэнцы і жыхары

• Горст Малер (нарадзіўся ў 1936) — нямецкі нэанацыст
• Георг Міхаэліс (1857—1936) — нямецкі канцлер

Крыніцы

1. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 III 2011.
2. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset (пол.). regioset.pl. Праверана 14 верасьня 2010 г.
3. Ryszard Gładkiewicz; Chojnów dawniej i dziś; 1992 — s.34

Літаратура

• Henryk Szoka. Opowieści o Chojnowie. Legnica 1987.
• Dolnośląskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Towarzystwo Miłośników Chojnowa. Chojnów i okolice. Wrocław 1986.

Вонкавыя спасылкі

• Інфармацыйны партал места і гміны Хойнаў
• Хойнаў і хайнавяне
• Афіцыйная бачына